Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản, cổ phần hoá, thoái vốn và tái cơ cấu Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV).
Một trong những điểm đáng chú ý trong kết luận thanh tra được công bố chính là việc cơ quan thanh tra đã phát hiện khá nhiều tồn tại, vi phạm của ACV trong hầu hết các hoạt động quản lý, sử dụng vốn, tài sản; sử dụng đất và cổ phần hóa, thoái vốn…
Nhiều sai phạm về đất đai
Theo Thanh tra Chính phủ, trong giai đoạn từ năm 2012 - 2015, ACV đã sử dụng nguồn vốn trích trước sửa chữa lớn để đầu tư xây mới dự án dự án đường lăn E6 Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng với giá trị là 297.253 triệu đồng, do ACV sử dụng sai nguồn vốn để đầu tư nên phần chi phí sửa chữa lớn trích trước nêu trên không được tính là chi phí hợp lý để tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Vì vậy, ACV phải nộp bổ sung thuế thu nhập doanh nghiệp với số tiền 62.674 triệu đồng.
Đến 31/3/2016, ACV mới ghi tăng tài sản dự án đường lăn E6 Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng với giá trị là 297.253 triệu đồng. Vì vậy, giá trị các tài sản của Nhà nước được loại ra khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa không đúng.
Trong công tác quản lý, sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ cho biết, đến thời điểm ACV chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, Cảng vụ hàng không chưa hoàn thành thủ tục giao đất với diện tích 2.888,27 ha/2.888,27 ha đất (100%). ACV cũng chưa ký hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm với diện tích 197,30 ha/197,30 ha đất (100%), dẫn đến ACV thiếu cơ sở để nộp tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước với số tiền 330.806 triệu đồng.
Nguyên nhân chính, theo Thanh tra Chính phủ là do Cảng vụ hàng không thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, chưa chủ động phối hợp với chính quyền địa phương để xác định ranh giới, tổ chức cắm và bảo vệ mốc giới, còn 11 Cảng hàng không chưa được chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với 7.225,1ha.
Cục Hàng không Việt Nam thiếu trách nhiệm kiểm tra, giám sát Cảng vụ hàng không trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý đất đai tại các cảng hàng không, sân bay…
Cơ quan thanh tra cũng phát hiện ACV và một số chi nhánh cảng hàng không cho thuê lại đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất sai mục đích, không đúng quy định của Nhà nước cho thuê đất với tổng diện tích 2,931 ha đất.
Đồng thời, ACV chưa làm thủ tục thuê 1,924 ha đất đối với Nhà nước theo quy định khi chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, dẫn đến chưa có cơ sở để nộp tiền thuê đất, chưa hoàn thành quyết toán cổ phần hóa.
Khi thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng 7,63 ha đất quốc phòng để mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Quốc phòng thực hiện việc thu hồi và giao đất không đúng chức năng, thẩm quyền theo quy định. Thực hiện tính tiền đền bù công trình trên đất với mức 100% suất đầu tư của Bộ Xây dựng làm tăng sai quy định giá trị thực tế công trình số tiền là 61.605 triệu đồng.
Thanh tra việc quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, cơ quan thanh tra phát hiện ACV ghi tăng giá trị tài sản khi chưa đủ điều kiện theo quy định, thiếu hóa đơn, chứng từ thực hiện trích khấu hao tài sản cố định không đúng quy định với số tiền là 70.413 triệu đồng…
Ngoài ra, từ năm 2007 đến tháng 12/2014, ACV đã thực hiện trích trước và trích vượt tiền thuê đất đối với các diện tích phải nộp tiền thuê đất cho Nhà nước, nhưng không nộp tiền thuê đất, không hoàn nhập kịp thời phần chênh lệch giữa số trích vượt và số tiền thuê đất thực phải nộp làm tăng chi phí sản xuất không đúng, dẫn đến phải nộp bổ sung vào ngân sách nhà nước với số tiền là 309.019 triệu đồng, trích Quỹ Đầu tư phát triển để lại ACV 132.436 triệu đồng.
ACV không thực hiện đấu thầu theo quy định mà thực hiện chỉ định thầu cho thuê hầu hết mặt bằng để kinh doanh dịch vụ tại các cảng hàng không từ năm 2010 (chỉ tính riêng năm 2014, 2015 ACV đã ký 803 hợp đồng với số tiền là 701.185 triệu đồng).
Kiến nghị xử lý hơn 3.600 tỷ
Đối với công tác cổ phần hóa, thoái vốn, kết quả thanh tra chỉ ra rằng: ACV cũng làm trái quy định với giá trị lên tới hơn 903 tỷ đồng, cần phải truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 692 tỷ.
Cùng với đó là những vi phạm khi xem xét phương án giá thuê tài sản tại khu bay do ACV lập, trình Bộ Giao thông Vận tải. Trong đó điển hình là việc đưa thiếu giá trị tài sản do ACV đã đầu tư lên tới 297 tỷ đồng tại một đường lăn của sân bay Đà Nẵng…
Công tác quyết toán cổ phần hóa tại ACV vẫn còn chậm, dẫn đến chưa xử lý kịp thời những tồn tại về tài chính, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược gặp vướng mắc…dẫn tới mục tiêu thoái vốn nhà nước chưa đạt.
Đối với việc quản lý đầu tư xây dựng, Thanh tra Chính phủ chỉ ra: "Trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư một số dự án, chủ đầu tư (ACV), nhà thầu tư vấn ADCC, nhà thầu xây lắp ACC đã không lập, phê duyệt nhiệm vụ thiết kế. Chưa đánh giá đầy đủ sự phù hợp giữa hồ sơ thiết kế với nhiệm vụ thiết kế và thiết kế cơ sở. Bổ sung hạng mục công trình chưa đúng trình tự thủ tục. Áp dụng định mức vận chuyển vật liệu để tính và thanh toán sai với giá trị là 3.561,3 triệu đồng. Phê duyệt dự án trước khi Cục Hàng không Việt Nam phê duyệt kế hoạch đầu tư các dự án nhóm A-B, tổng mức đầu tư dự án vượt nguồn vốn theo kế hoạch được phê duyệt 73.641 triệu đồng…".
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra hàng loạt bất cập trong cơ chế chính sách và công tác quản lý nhà nước trong hoạt động bay và quản lý xây dựng.
Trên cơ sở phát hiện các sai phạm, Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý số tiền là 3.652.479,9 triệu đồng và 7,225,1 ha đất.
Đồng thời, kiến nghị đối với Bộ Giao thông Vận tải và ACV, chỉ đạo và thực hiện việc xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với các cá nhân, tập thể và tổ chức có liên quan đến sai phạm trong việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản, cổ phần hóa, đầu tư xây dựng.
Đối với các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Quốc phòng và UBND các tỉnh, thành phố có liên quan cần chỉ đạo và thực hiện việc xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với các cá nhân, đơn vị có liên quan đến thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra.
Thanh tra Chính phủ cho biết, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đã có ý kiến và đồng ý với kết luận nêu trên của cơ quan này.
Theo Nguyên Hà/Vneconomy
>> Hơn 380 tỷ lãi sau thuế của ACV 'bốc hơi' sau kiểm toán
