Nghệ An đang bước vào giai đoạn phát triển bứt phá, với hàng loạt chỉ số kinh tế tăng trưởng ấn tượng và làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào công nghiệp công nghệ cao, hạ tầng đô thị, dịch vụ, du lịch. Vị trí chiến lược cùng hệ thống giao thông kết nối liên vùng đang đưa tỉnh trở thành điểm đến hấp dẫn của các ông lớn trong và ngoài nước.
“GIAI ĐOẠN VÀNG” PHÁT TRIỂN
Tỉnh Nghệ An hiện có diện tích 16.486,5 km2, dân số khoảng 3,47 triệu người. Trước khi sáp nhập tỉnh thành thì đây là tỉnh rộng lớn nhất cả nước (nay vị trí này thuộc về tỉnh Lâm Đồng). Theo công bố của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tăng trưởng kinh tế đạt khá, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) quý 3/2025 ước tăng 8,62%.
Kết quả đó đưa tốc độ tăng trưởng 9 tháng ước tăng 8,61%, đứng thứ 11/34 tỉnh, thành phố và đứng thứ 2 tiểu vùng Bắc Trung Bộ (sau thành phố Huế), cao hơn mức tăng 8,49% của cùng kỳ năm 2024, tiệm cận kịch bản là 8,96 - 9,61%.
Trong đó, khu vực công nghiệp - xây dựng tiếp tục là động lực chính với đà tăng trưởng tiếp tục duy trì cao, 9 tháng ước đạt 13,73%, riêng lĩnh vực công nghiệp tăng 15,15%.
Khu vực dịch vụ tiếp tục duy trì ổn định với mức tăng trưởng 7,63%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa, doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt gần 130.366 tỷ đồng, tăng 15,07% so với cùng kỳ.
Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 3,268 tỷ USD, tăng 40%. Tổng lượt khách du lịch đạt khoảng 8,81 triệu lượt, tăng 5%, doanh thu du lịch ước đạt 10.520 tỷ đồng, tăng 3%.
Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn Nghệ An đạt kết quả nổi bật, 9 tháng thực hiện 20.015 tỷ đồng, tăng 13% so với dự toán, tăng 30% so với cùng kỳ.
Trong 9 tháng, trên địa bàn tỉnh đã chấp thuận chủ trương đầu tư/cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho 55 dự án với tổng mức đầu tư 11.275,1 tỷ đồng. Điều chỉnh cho 147 lượt dự án, trong đó điều chỉnh vốn cho 42 lượt dự án có tổng mức đầu tư tăng 22.560,9 tỷ đồng.
Tổng vốn đầu tư cấp mới và tăng thêm 33.836 tỷ đồng. Trong đó, đầu tư FDI đã cấp mới cho 15 dự án với tổng số vốn đầu tư đăng ký là 213,3 triệu USD, điều chỉnh vốn cho 14 dự án có tổng mức đầu tư tăng 655,8 triệu USD. Tổng vốn cấp mới và điều chỉnh là 869,1 triệu USD.
Trên địa bàn tỉnh đã thành lập mới 2.452 doanh nghiệp (tăng 48,6% so với cùng kỳ) với tổng số vốn đăng ký thành lập 29.684 tỷ đồng (tăng 65,04%), 616 doanh nghiệp hoạt động trở lại, bằng 96% cùng kỳ.
Nghệ An là tỉnh nằm ở trung tâm khu vực Bắc Trung Bộ, đóng vai trò chiến lược trong kết nối giữa miền Bắc và miền Nam, cũng như giữa Việt Nam với các nước láng giềng như Lào và Thái Lan.
Vị trí địa lý đặc biệt này không chỉ mang lại lợi thế về giao thương mà còn tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành kinh tế chủ lực như công nghiệp, nông nghiệp, thương mại và du lịch.
Một trong những tiềm năng lớn nhất của Nghệ An là phát triển công nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh hạ tầng đang được đầu tư mạnh mẽ. Hệ thống giao thông ngày càng hoàn thiện với sự hiện diện của đường cao tốc Bắc Nam, tuyến đường ven biển Nghi Sơn - Cửa Lò, tuyến đường sắt quốc gia, tuyến đường giao thông nối Vinh - Cửa Lò giai đoạn 2, cảng biển Cửa Lò và sân bay quốc tế Vinh.
Trong đó, tuyến đường ven biển Nghi Sơn - Cửa Lò dài gần 60 km, với tổng vốn đầu tư hơn 4.651 tỷ đồng, không đơn thuần là một tuyến giao thông chiến lược nối liền các đô thị ven biển.
Nó chính là “trục xương sống” mở ra không gian phát triển mới cho vùng duyên hải Bắc Trung Bộ, kết nối các khu kinh tế, cảng biển, khu du lịch, đồng thời tạo điều kiện khai thác tối đa tiềm năng biển của Nghệ An.
Trong khi đó, tuyến đường giao thông nối Vinh - Cửa Lò giai đoạn 2 với tổng vốn hơn 1.415 tỷ đồng khi hoàn thành sẽ rút ngắn thời gian di chuyển, giải tỏa áp lực giao thông, tạo sự liên thông đồng bộ giữa trung tâm tỉnh lỵ với đô thị du lịch biển Cửa Lò. Đây sẽ là “mạch máu” thúc đẩy dịch vụ, thương mại, du lịch và bất động sản ven biển phát triển mạnh mẽ.
Hai tuyến đường trên sẽ tạo ra trục kết nối liên hoàn, mở rộng quỹ đất phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch. Khu vực ven biển từ Hoàng Mai đến Cửa Lò sẽ có cơ hội hình thành các trung tâm logistics, cảng biển, khu du lịch quy mô lớn, thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước. Sự liên thông hạ tầng cũng sẽ giúp hàng hóa, nông sản, thủy sản địa phương tiếp cận thị trường nhanh hơn, chi phí vận tải thấp hơn, tăng sức cạnh tranh.
Bên cạnh đó, cảng nước sâu Cửa Lò là hệ thống giao thông quan trọng kết nối mạng lưới giao thông quốc gia đi qua tỉnh Nghệ An như Cảng hàng không quốc tế Vinh, đường sắt Hà Nội – TP.HCM, Quốc lộ 1A, đường ven biển, Quốc lộ 7C…, là đầu mối logistics của vùng và cửa ngõ ra biển ngắn nhất trên tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây, phục vụ vận tải và tiếp nhận hàng hóa cho Lào và vùng Đông Bắc Thái Lan.
Tháng 7/2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An thống nhất để Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Vận tải biển quốc tế (ITID) đầu tư xây dựng 3 bến cập tàu thuộc dự án cảng nước sâu Cửa Lò. Trong đó có 2 bến cho tàu đến 50.000 DWT và 1 bến cho tàu 100.000 DWT, với tổng chiều dài toàn bến 800m và hệ thống công trình phụ trợ như đê chắn sóng dài 1.550m, cầu kết nối từ cầu dẫn ra bến, luồng tàu, khu quay trở và đậu tàu.
Diện tích hậu cảng là 32 ha để xây dựng các công trình như bãi container, nhà kho, khu bốc dỡ hàng hóa, đường nội bộ và các tiện ích khác. Diện tích mặt biển dành cho khu vực cảng là 208,15 ha. Tổng diện tích cho dự án này là 240 ha.
Tổng vốn đầu tư ban đầu dự án là 3.896 tỷ đồng, tuy nhiên, với sự mở rộng quy mô, tổng vốn đầu tư đã được điều chỉnh lên gần 7.325 tỷ đồng.
Các khu công nghiệp lớn như khu kinh tế Đông Nam, khu công nghiệp VSIP Nghệ An đang thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ cho ngành công nghiệp chế biến, công nghiệp nhẹ và công nghệ cao. Cùng với đó là các chính sách thu hút đầu tư được tỉnh triển khai quyết liệt, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động lâu dài.
Không chỉ có thế mạnh về công nghiệp, Nghệ An còn sở hữu tiềm năng to lớn trong lĩnh vực nông nghiệp. Đây là vùng đất có truyền thống canh tác lâu đời với nhiều loại nông sản nổi tiếng như cam Vinh, chè, lạc và các sản phẩm lâm nghiệp từ rừng nguyên liệu.
Đặc biệt, tiềm năng phát triển công nghiệp chế biến nông – lâm – thủy sản còn rất lớn, nếu được đầu tư bài bản sẽ góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập cho người dân.
Du lịch cũng là lĩnh vực đầy hứa hẹn tại Nghệ An. Nơi đây không chỉ là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một di sản văn hóa và lịch sử đặc biệt, mà còn sở hữu nhiều danh lam thắng cảnh nổi bật như bãi biển Cửa Lò, vườn quốc gia Pù Mát, khu du lịch sinh thái ở các huyện miền núi Quỳ Hợp, Quế Phong.
Các điểm đến du lịch tâm linh như đền Cuông, chùa Đại Tuệ hay đền Chung Sơn ngày càng thu hút đông đảo du khách, góp phần đưa Nghệ An trở thành điểm đến hấp dẫn ở khu vực Bắc Trung Bộ.
CỨ ĐIỂM SẢN XUẤT ĐƯỢC CÁC ÔNG LỚN LỰA CHỌN
Mới đây, UBND tỉnh Nghệ An vừa phê duyệt giao hơn 161.700 m2 đất tại phường Vinh Hưng (đợt 1) cho Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc An Thịnh Phát để triển khai dự án khu đô thị Bắc Nghi Kim và khu nhà ở trung tâm Nghi Kim.
Đây là dự án được quy hoạch tổng thể trên diện tích gần 18 ha, thuộc địa phận xã Nghi Kim và Nghi Liên cũ (nay là phường Vinh Hưng), trong đó khu đô thị Bắc Nghi Kim chiếm khoảng 12 ha và khu nhà ở Trung tâm Nghi Kim hơn 5 ha.
Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 1.700 tỷ đồng, bao gồm các hạng mục khu đô thị Bắc Nghi Kim (1 khu thương mại dịch vụ 5 tầng, 361 căn nhà liền kề, 28 căn biệt thự vườn, 5 tòa nhà ở xã hội cao 5 tầng) và khu nhà ở trung tâm Nghi Kim (181 căn liền kề, 3 tòa nhà ở xã hội cao 5 tầng).
Lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao tại Nghệ An đang thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với sự góp mặt của nhiều tập đoàn hàng đầu châu Á. Công ty Everwin Precision Việt Nam, thuộc tập đoàn Everwin Precision Hong Kong, đã đầu tư một nhà máy sản xuất linh kiện điện tử tại khu công nghiệp VSIP Nghệ An 1 với tổng vốn đầu tư 400 triệu USD.
Trong đó giai đoạn 1 là 200 triệu USD. Nhà máy này có công suất thiết kế lên tới 270 triệu sản phẩm mỗi năm, chuyên về các thiết bị truyền thông và sản phẩm điện tử dân dụng.
Tại khu công nghiệp WHA Industrial Zone 1, dự án sản xuất camera ô tô và sản phẩm quang học của Sunny Automotive Quang học Vina do Summit Optical Investment Limited (Hồng Kông) đầu tư, có tổng vốn 150 triệu USD và diện tích hơn 42 ha, dự kiến sản xuất 60 triệu camera và 5 triệu sản phẩm quang học mỗi năm.
Luxshare – ICT, một trong những đối tác lớn nhất của Apple và các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Samsung, Huawei, đã liên tục mở rộng hoạt động tại Nghệ An. Dự án đầu tiên của Luxshare tại khu công nghiệp VSIP Nghệ An đã được bổ sung thêm 11,5 triệu USD vào đầu năm 2025, nâng tổng vốn đầu tư lên khoảng 151,5 triệu USD, công suất hàng năm đạt hơn 62 triệu sản phẩm dây cáp kết nối.
Cùng với đó, Luxshare cũng tăng thêm 150 triệu USD vốn đầu tư vào dự án Luxshare – ICT 2, nâng tổng đầu tư của dự án này lên 358,5 triệu USD, tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất thiết bị điện tử tiêu dùng.
Tập đoàn Goertek đến từ Trung Quốc cũng đang đầu tư mạnh vào Nghệ An với dự án sản xuất thiết bị âm thanh, phương tiện mạng và sản phẩm điện tử. Dự án đầu tiên tại khu công nghiệp WHA Industrial Zone 1 có vốn đầu tư 100 triệu USD vào năm 2022.
Sau đó đã được tăng thêm 400 triệu USD, nâng tổng vốn lên 500 triệu USD, trở thành dự án FDI lớn nhất Nghệ An hiện nay. Goertek dự kiến sẽ tạo ra khoảng 35.000 việc làm cho người lao động địa phương.
Tập đoàn Ju Teng (Đài Loan) đã đầu tư dự án tại khu công nghiệp Hoàng Mai I, quy mô 120 ha, chuyên sản xuất linh kiện máy tính và phụ tùng ô tô, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là 200 triệu USD, tạo việc làm cho 6.000 - 9.000 lao động.
Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp công nghệ cao khác cũng đang triển khai các dự án lớn tại Nghệ An như Công ty TNHH Innovation Precision Việt Nam với vốn đầu tư 165 triệu USD, Công ty TNHH Fu Wing Interconnect Technology và Ju Teng Việt Nam, mỗi đơn vị đầu tư 200 triệu USD, dự án kim loại Tân Việt trị giá 125 triệu USD do Công ty Yong Jin (Trung Quốc) làm chủ đầu tư, chuyên sản xuất thép cán nguội chất lượng cao.
Về hạ tầng, tháng 3/2025, UBND tỉnh Nghệ An đã trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án khu công nghiệp VSIP Nghệ An 3 cho Tập đoàn Sembcorp và liên doanh VSIP. Đây là khu công nghiệp VSIP thứ ba được triển khai tại tỉnh, tiếp nối thành công của VSIP Nghệ An 1 và 2.
Dự án mới có quy mô hơn 181 ha tại huyện Hưng Nguyên, nằm trong khu kinh tế Đông Nam, với tổng vốn đầu tư khoảng 52,5 triệu USD (tương đương hơn 1.325 tỷ đồng). Việc phát triển hạ tầng khu công nghiệp bài bản đang tạo tiền đề để Nghệ An đón thêm làn sóng đầu tư lớn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và chế biến chế tạo.
Trên trục đại lộ Vinh – Cửa Lò, phân khu trung tâm giải trí – du lịch được đánh giá là trái tim của ngành du lịch khu vực Bắc Trung Bộ. Đây cũng là điểm nhấn quan trọng giúp phát triển kinh tế dịch vụ của tỉnh Nghệ An.
Đầu năm 2019, Tập đoàn Vingroup đã chính thức đưa vào hoạt động khu resort và khách sạn 5 sao Vinpearl Discovery Cửa Hội, tạo bước ngoặt cho ngành du lịch cao cấp tại địa phương.
Cùng năm, dự án Cua Lo Beach Villa, khu phức hợp khách sạn, biệt thự và nhà phố cao cấp quy mô gần 16 ha cũng được Tập đoàn Bảo Khánh Hamico công bố triển khai.
Dự án này bao gồm khoảng 150 căn biệt thự, nhà phố, khách sạn 5 sao trên diện tích 3 ha, khách sạn 3 sao trên diện tích 1 ha, khu siêu thị và thể thao rộng 1 ha/khu. Vị trí của dự án được đánh giá là đẹp hiếm có với 4 mặt tiền đường lớn và nằm giữa hai trục huyết mạch là đại lộ 72m và đường Bình Minh, kết nối trực tiếp với thành phố Vinh.
Tiếp nối thành công từ các dự án trên, TGG Group cũng đã công bố kế hoạch khởi công khu phức hợp giải trí về đêm mang tên Cửa Lò Ibiza Complex với quy mô 12 ha. Dự án này nổi bật với tuyến phố đi bộ về đêm dài gần 300m, kết hợp các hoạt động ẩm thực, giải trí và điểm check-in thu hút du khách trẻ.
Lĩnh vực dệt may cũng đang từng bước phát triển tại Nghệ An, góp phần giải quyết việc làm và thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ địa phương. Tập đoàn Matsuoka (Nhật Bản) đã đầu tư xây dựng nhà máy may mặc tại khu công nghiệp VSIP Nghệ An.
Đây là một trong những doanh nghiệp may mặc tiên phong chọn Nghệ An làm điểm đến, tạo ra hàng nghìn việc làm, chủ yếu là lao động nữ. Đồng thời, Công ty TNHH Sangwoo Việt Nam (Hàn Quốc) cũng đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất may mặc và thiết bị phụ trợ, hiện đang mở rộng quy mô hoạt động.
