Tại Diễn đàn kết nối và phát triển thương mại điện tử 2024, bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho biết, năm 2023, Việt Nam đã chứng kiến những bước phát triển đầy tự hào của thương mại điện tử. Trong 5 năm qua, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam tăng lên nhanh chóng.
Hoạt động thương mại điện tử không chỉ mở rộng quy mô trong phạm vi nội địa mà còn phát triển mạnh mẽ các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới. Dẫn chứng số liệu từ báo cáo của Amazon Global Selling Việt Nam cho thấy, hơn 17 triệu sản phẩm của doanh nghiệp Việt đã được xuất khẩu, tăng 50% về giá trị và tăng 40% về số lượng đối tác bán hàng. Những năm gần đây, thương mại điện tử xuyên biên giới có tốc độ phát triển nhanh chóng. Nêu bật lên những con số cho thấy, nếu như năm 2021 nền tảng này đạt 1.900 tỷ USD thì năm 2023 đã đạt 2.300 tỷ USD và dự kiến đạt 7.938 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ tăng trưởng trung bình tới 26,2%/năm.
“Những con số này là minh chứng rõ nét cho tiềm năng to lớn và sự nỗ lực không ngừng của các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tận dụng nền tảng số để mở rộng thị trường quốc tế”, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đánh giá.
Thống kê cũng cho thấy, Việt Nam tăng trưởng top đầu thế giới và khu vực với tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử trong top 10 của thế giới; năm 2023 quy mô thương mại điện tử đạt 20,5 tỷ USD; quy mô kinh tế số 30 tỷ USD, top 3 Đông Nam Á. Dự kiến, thương mại điện tử sẽ đạt 45 tỷ USD năm 2025.
Lãnh đạo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cũng chỉ ra rằng, thương mại điện tử xuyên biên giới là đòn bẩy cho xuất khẩu trực tuyến. Khảo sát mới đây, 53% số doanh nghiệp tham gia xuất khẩu thông qua sàn thương mại điện tử, 47% sử dụng website hoặc ứng dụng tự xây. Ngoài ra, 60% doanh nghiệp thừa nhận giá trị hàng hoá xuất nhập khẩu thông qua thương mại điện tử chiếm 10-30%.
Bên cạnh đó, thị trường phổ biến ứng dụng thương mại điện tử cho xuất khẩu gồm Hàn Quốc chiếm 45%; Nhật Bản chiếm 40%; Trung Quốc chiếm 38%. Số lượng trung bình nhà mua hàng sản phẩm Việt Nam đã tăng 55%; số lượng sản phẩm của Việt Nam có mặt trên nền tảng tăng 24%.
Nhận định từ các chuyên gia tại diễn đàn, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay, thương mại xuyên biên giới trở thành kênh xuất khẩu hàng hóa quan trọng, mở rộng thị trường tiêu thụ cho hàng hóa Việt Nam.
Các chuyên gia cũng cho rằng, ưu điểm vượt trội của thương mại điện tử xuyên biên giới là giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng doanh số, đưa hàng đến thị trường và đến người tiêu dùng một cách nhanh nhất. Cùng với đó, việc nắm bắt và phản hồi nhanh đối với nhu cầu của thị trường, thông qua chat trực tuyến, đánh giá sản phẩm trực tuyến, thông tin phản hồi của khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu thị trường nhanh hơn.
Tuy nhiên đối mặt với thực tế phát triển quá nhanh chóng, các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ tại Việt Nam hiện đang gặp nhiều khó khăn, thách thức trong việc tiếp cận, triển khai ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới, như hạn chế về kiến thức và kỹ năng số; năng lực cạnh tranh chưa cao; thiếu thông tin thị trường và các vấn đề khó khăn liên quan đến rào cản pháp lý, thuế quan, logistics, thanh toán…
Bên cạnh đó, những biến động của thị trường quốc tế, các căng thẳng thương mại, cùng các yêu cầu ngày càng cao về tiêu chuẩn chất lượng đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn từ phía cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ.
Để doanh nghiệp thích nghi với xu hướng hoạt động thương mại trực tuyến ngày một nở rộ, bà Lê Hoàng Oanh cũng khuyến nghị doanh nghiệp muốn xuất khẩu hàng Việt nên tham gia sàn thương mại điện tử uy tín để được hỗ trợ, đỡ tốn kém đầu tư. Cùng với đó cần đầu tư cho thương hiệu sản phẩm, tìm đối tác bản địa để hỗ trợ logistic và chăm sóc khách hàng, nắm bắt thị hiếu, nghiên cứu kỹ quy định nước sở tại, đồng thời tận dụng các chương trình hỗ trợ của Bộ Công Thương.
