Xe điện được coi như một trong những hướng phát triển quan trọng nhất của các nhà sản xuất ô tô trong những năm gần đây, ngay cả ở những thị trường chưa được khai thác nhiều như Đông Nam Á.
Trên toàn cầu, doanh số bán xe điện đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ, đến mức trong ba tháng đầu năm 2023, cứ bảy chiếc xe bán ra thì có một chiếc là xe điện, theo dữ liệu của Counterpoint Research.
Sức mua tăng dần
Nhìn chung, tốc độ tăng trưởng thị trường xe điện ở Đông Nam Á tương đối chậm so với các khu vực khác như Châu Âu, Bắc Mỹ và Trung Quốc.
Tính đến năm 2022, doanh số xe điện tại Đông Nam Á mới chỉ chiếm một phần nhỏ (0,5%) so với doanh số toàn cầu, nhưng nhu cầu của người tiêu dùng đang tăng dần trên toàn khu vực.
Các nhà sản xuất ô tô vẫn thấy rõ và tin tưởng vào tiềm năng của Đông Nam Á, đặc biệt khi các chính phủ thúc đẩy việc áp dụng và gia tăng sản xuất xe điện trong khu vực.
Xét theo quốc gia, Thái Lan hiện dẫn đầu về số lượng xe điện bán ra tính đến năm 2023, chiếm hơn một nửa doanh số bán hàng của khu vực, tiếp theo là Indonesia và Việt Nam.
Bên cạnh đó, chính phủ Thái Lan đã nỗ lực triển khai các chính sách ưu đãi về thuế cho doanh nghiệp EV, thúc đẩy sự gia nhập thị trường của nhiều nhà sản xuất xe điện quốc tế.
Một báo cáo gần đây của Counterpoint Research chỉ ra rằng, sự cải thiện về doanh số xe điện tại Đông Nam Á nói riêng và thế giới nói chung được thúc đẩy từ việc Tesla bắt đầu giảm giá các mẫu xe của mình trên toàn cầu vào tháng 1/2023, dẫn đến các thương hiệu ô tô khác cũng nhanh chóng thực hiện chiến lược tương tư vào tháng 2.
“Trong suốt tháng 2 và tháng 3, gần 40 nhà sản xuất ô tô, bao gồm BYD, NIO, Xpeng, Volkswagen, BMW, Mercedes-Benz, Nissan, Honda và Toyota, đã giảm giá từ vài trăm USD đến hàng chục nghìn USD, trực tiếp “châm ngòi” cho một cuộc chiến cạnh tranh về giá”, nhà phân tích nghiên cứu Abhik Mukherjee cho biết về động lực thị trường.
Trong khi ở phương Tây, Tesla vẫn là thương hiệu xe điện được yêu thích nhất thì tại thị trường Đông Nam Á, ba thương hiệu đứng đầu bảng xếp hạng lại là Vinfast của Việt Nam và BYD, Wuling của Trung Quốc.
Ba thương hiệu xe điện dẫn đầu xu hướng
Vinfast
Vinfast lựa chọn bắt đầu hành trình quốc tế của mình tại Bắc Mỹ và Châu Âu. Tuy nhiên, vào năm 2022 mặc dù chỉ mới có sẵn tại Việt Nam nhưng Vinfast vẫn nằm trong top những thương hiệu xe điện nổi bật nhất tại Đông Nam Á, theo sau đó là Wuling, dữ liệu của Counterpoint cho thấy.
Trong chương trình Future Mobility Asia 2023, Vinfast tuyên bố sẵn sàng thâm nhập hoàn toàn vào thị trường Đông Nam Á, Trung Quốc cũng như Hàn Quốc trong thời gian tới.
“Việc mở rộng ra khắp khu vực Đông Nam Á nằm trong chiến lược phát triển toàn cầu của Vinfast. Chúng tôi đặt mục tiêu cung cấp cho các nước ASEAN giải pháp di chuyển thông minh và an toàn”, bà Lê Thị Thu Thủy, Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup cho biết.
Nhìn lại năm 2021, Vinfast lần đầu tiên ra mắt dòng xe crossover nhỏ gọn e34 cho thị trường Việt Nam. Việc hướng tới các thị trường khác được bắt đầu vào năm 2022 khi Vinfast khai trương các phòng trưng bày tại Mỹ, Canada, Châu Âu và trở thành công ty xe điện Việt Nam đầu tiên trên thế giới.
BYD
BYD là một trong những công ty xe điện Trung Quốc hoạt động tích cực nhất cho mục tiêu mở rộng toàn cầu. Gần đây, theo báo cáo tháng 5/2023 của Bloomberg, nhà sản xuất ôtô Trung Quốc đã công bố kế hoạch sản xuất xe điện tại Việt Nam khi họ chuẩn bị thiết lập chuỗi cung ứng để phục vụ riêng cho thị trường Đông Nam Á.
Ở một thống kê khác, theo dữ liệu do Cơ quan Giao thông Đường bộ Singapore công bố, BYD đã vượt qua Tesla để trở thành thương hiệu EV bán chạy nhất tại Singapore trong 5 tháng đầu năm 2023, với 303 xe trên tổng số tất cả 1.462 xe được đăng ký.
Hiện tại, BYD cũng là thương hiệu duy nhất vượt qua được sự thống trị của các nhà sản xuất xe điện Nhật Bản ở khu vực Đông Nam Á và đã soán ngôi Tesla để trở thành nhà sản xuất EV lớn nhất thế giới, với 1,86 triệu xe điện được giao vào năm 2022, cao hơn so với mức 1,31 triệu xe điện của Tesla trong cùng kỳ.
Trong năm nay, BYD đã công bố kế hoạch khởi công xây dựng nhà máy sản xuất xe điện đầu tiên trong khu vực ở Thái Lan. “Trung bình 4 triệu ôtô được bán ở Đông Nam Á mỗi năm và nhà máy của BYD sẽ có công suất hàng năm là 150.000 xe điện khi hoàn thành vào năm 2024”, báo cáo của South China Morning Post cho biết.
Wuling
Nhà sản xuất ô tô Trung Quốc SAIC-GM-Wuling (SGMW), một liên doanh giữa SAIC Motor, General Motors và Liuzhou Wuling Motors, đã thâm nhập thị trường Đông Nam Á với điểm dừng chân đầu tiên là tại Indonesia là mẫu xe Air giá rẻ 16.000 USD - thấp hơn một nửa so với các sản phẩm tương tự từ những hãng khác.
Đến cuối năm 2022, sáu tháng sau khi ra mắt mẫu Air, Wuling đã giành được phần lớn thị phần EV tại Indonesia ở mức 68,7%, theo Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Indonesia (Gaikindo). Kể từ khi bước vào thị trường Indonesia vào tháng 8/2022, công ty đã bán được khoảng 8.000 xe tính đến tháng 1/2023.
Dựa trên dữ liệu của Counterpoint Research, Air EV của Wuling cũng là mẫu xe bán chạy nhất trên toàn khu vực Đông Nam Á vào năm 2022 – bởi đơn giản đây là một trong những lựa chọn EV có giá thành hợp lý nhất. Sau Indonesia, Wuling Air đã tới Thái Lan vào đầu tháng này và ngay lập tức trở thành hãng xe điện rẻ nhất tại xứ sở Chùa Vàng, đồng nghĩa với việc truất ngôi dòng xe Neta V.
“Thái Lan đánh dấu thị trường thứ hai trong khu vực Đông Nam Á của Wuling Air, sau khi ra mắt thành công tại Indonesia. Lô hàng 400 chiếc xe Wuling đầu tiên ở Thái Lan đến từ nhà máy sản xuất của hãng ở Indonesia”, một bài báo trên Carlist chia sẻ.
