Trong những năm gần đây, phát triển bền vững đã không còn là khái niệm xa vời mà trở thành yêu cầu cấp thiết trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là bất động sản. Bước sang năm 2025, bất động sản xanh đang vươn lên thành động lực quan trọng định hình quy hoạch đô thị, xây dựng và đầu tư.
Việc chuyển dịch này được thúc đẩy bởi công nghệ sinh thái tiên tiến, xu hướng tiêu dùng thay đổi và những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ.
Theo số liệu của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), lĩnh vực xây dựng và bất động sản hiện chiếm tới 36% tổng mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu và 39% lượng phát thải CO₂ hằng năm. Bất động sản xanh hướng tới việc cắt giảm đáng kể những con số này bằng cách đưa yếu tố bền vững vào mọi khâu, từ thiết kế, thi công cho đến vận hành công trình.
Các giải pháp như thiết kế tiết kiệm năng lượng, sử dụng vật liệu tái tạo và tư duy xây dựng thân thiện môi trường nay không còn dừng ở mức xu hướng, mà đã trở thành nền tảng trong các dự án mới cũng như hoạt động cải tạo đô thị hiện hữu. Chuyên gia kinh tế Hirsh Mohindra nhận định, đây chính là bước chuyển biến tất yếu trong tiến trình phát triển của ngành bất động sản toàn cầu.
KỶ NGUYÊN BẤT ĐỘNG SẢN XANH
Khái niệm bất động sản xanh bao hàm nhiều yếu tố, từ việc xây dựng các công trình mới bằng công nghệ hiện đại đến việc cải tạo và quản lý hiệu quả những tòa nhà đã có. Cốt lõi của bất động sản xanh chính là giảm thiểu tác động lên môi trường, đồng thời nâng cao sức khỏe và chất lượng sống của con người.
Theo báo cáo của Markets and Data Research, thị trường bất động sản xanh đã đạt 683 tỷ USD vào năm 2024 và dự báo sẽ chạm ngưỡng 1.444 tỷ USD vào năm 2032 với tốc độ tăng trưởng kép CARG là 9,75%. Đáng chú ý, các quốc gia dẫn đầu xu thế xanh hiện nay là Mỹ, Đức, Hà Lan, Singapore và khu vực Bắc Âu.
Một công trình xanh được nhận diện bởi nhiều đặc điểm then chốt. Trước hết, đó là khả năng tiết kiệm năng lượng, thể hiện qua việc ứng dụng các hệ thống HVAC hiệu suất cao, chiếu sáng LED và lớp cách nhiệt tiên tiến, giúp giảm mức tiêu thụ điện đáng kể. Bộ Năng lượng Mỹ từng cho biết các tòa nhà có chứng chỉ xanh tiết kiệm khoảng 25% năng lượng so với công trình thông thường.
Tiếp đó là việc sử dụng vật liệu bền vững, bao gồm gỗ tái chế, kim loại tái sử dụng hay sơn ít hợp chất hữu cơ bay hơi, vừa đảm bảo chất lượng công trình vừa cải thiện không khí trong nhà.
Công trình xanh còn tập trung vào tiết kiệm nước thông qua các thiết bị thông minh, hệ thống thu hồi nước mưa và tái chế nước thải. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) cho biết, nhờ áp dụng các giải pháp này, lượng nước sử dụng trong công trình xanh có thể giảm từ 15 - 20%.
Một đặc điểm quan trọng khác là khả năng tích hợp nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời hay điện gió. Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) cho biết, riêng trong năm 2019, công suất năng lượng tái tạo toàn cầu đã tăng 7,4%, phản ánh xu thế ngày càng phổ biến của năng lượng sạch trong lĩnh vực xây dựng. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông minh như hệ thống tự động hóa điều chỉnh nhiệt độ, chiếu sáng và thông gió cũng giúp tối ưu hiệu quả vận hành, nâng cao trải nghiệm và sự tiện nghi cho người sử dụng.
Hành trình phát triển của bất động sản xanh đã trải qua nhiều giai đoạn. Ở thời kỳ đầu, những nỗ lực xây dựng xanh thường chỉ giới hạn trong việc sử dụng vật liệu tái chế hay áp dụng biện pháp tiết kiệm năng lượng đơn giản. Tuy nhiên, gia tăng nhận thức về biến đổi khí hậu, tiến bộ vượt bậc của công nghệ cùng các quy định pháp lý ngày càng chặt chẽ đã tạo nên bước chuyển mình quan trọng. Điều này thể hiện rõ qua sự phổ biến của các tiêu chuẩn quốc tế như LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) do Hội đồng Công trình Xanh Mỹ phát triển hay BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) tại Anh. Theo số liệu từ Dodge Construction Network, đã có 28% các nhà phát triển hàng đầu thế giới cho biết phần lớn dự án của họ đã đạt tiêu chuẩn xanh và 42% dự kiến sẽ đạt được điều này trong ba năm tới, tương đương mức tăng trưởng 50% so với hiện tại.
Lợi ích của bất động sản xanh được thể hiện trên cả ba phương diện môi trường, kinh tế và xã hội. Về môi trường, các công trình xanh dự kiến góp phần tiết kiệm năng lượng, giảm 50 - 60% mức tiêu thụ điện vào năm 2050 theo dự báo của Hội đồng Công trình Xanh Mỹ, đồng thời hạn chế phát thải khí nhà kính nhờ giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và đẩy mạnh sử dụng năng lượng tái tạo. Một nghiên cứu của Liên minh Toàn cầu về Công trình và Xây dựng ước tính rằng bất động sản xanh có thể giúp cắt giảm tới 84 gigatonnes CO₂ vào năm 2050. Không chỉ vậy, bất động sản xanh còn bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và hạn chế suy thoái môi trường thông qua việc sử dụng vật liệu bền vững, tiết kiệm nước và quản lý tài nguyên hợp lý.
Về kinh tế, công trình xanh được chứng minh là mang lại giá trị tài chính vượt trội, cao hơn tới 7% so với công trình truyền thống và ngày càng được thị trường ưa chuộng. Bên cạnh đó, chi phí vận hành và bảo trì cũng được cắt giảm đáng kể do các công trình này được thiết kế hiệu quả hơn. Báo cáo của Dodge Data & Analytics cho thấy, chủ sở hữu công trình xanh ghi nhận lợi tức đầu tư (ROI) cao hơn 14% so với công trình thông thường.
Về xã hội, bất động sản xanh đem lại môi trường sống lành mạnh, giúp cải thiện sức khỏe và năng suất của người sử dụng. Nghiên cứu của Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan (Mỹ) cho thấy cư dân trong công trình xanh có điểm số nhận thức cao hơn 26%, số ngày nghỉ ốm giảm 30% và chất lượng giấc ngủ tốt hơn 6% so với những người sống trong công trình truyền thống.
Không những thế, bất động sản xanh còn thúc đẩy sự phát triển đô thị bền vững, với các không gian công cộng thân thiện, thiết kế ưu tiên người đi bộ và các tiện ích khuyến khích sự gắn kết cộng đồng. Đồng thời, các công trình này còn đóng vai trò như một công cụ giáo dục, nâng cao nhận thức xã hội về lối sống bền vững, truyền cảm hứng cho cộng đồng và nhà hoạch định chính sách hướng đến một tương lai xanh hơn.
XANH TOÀN DIỆN
Một trong những khía cạnh nổi bật nhất chính là sự xuất hiện của các vật liệu xây dựng xanh tiên tiến và thiết kế tối ưu hóa hiệu suất năng lượng. Các kiến trúc sư, nhà phát triển bất động sản ngày càng tận dụng nhiều loại vật liệu bền vững như thép tái chế, tre, gỗ tái sử dụng hay các vật liệu tổng hợp mới giúp giảm dấu chân carbon và nâng cao độ bền công trình. Song song với đó, các hệ thống tiết kiệm năng lượng được tích hợp đồng bộ trong thiết kế tòa nhà, bao gồm hệ thống HVAC thông minh, đèn LED, vật liệu cách nhiệt hiện đại và các dãy pin năng lượng mặt trời, giúp cắt giảm đáng kể mức tiêu thụ điện năng.
Bức tranh xây dựng hiện đại đang chứng kiến tốc độ áp dụng công nghệ bền vững ngày càng nhanh. Những đổi mới trong khoa học vật liệu đã mở đường cho các sản phẩm vừa thân thiện môi trường, vừa tiết kiệm chi phí dài hạn.
Các giải pháp như bê tông nhẹ thay thế, sơn ít phát thải, hay cửa kính có khả năng tạo năng lượng đang tái định nghĩa các tiêu chuẩn về hiệu suất công trình. Những vật liệu này giúp cắt giảm đáng kể lượng khí thải carbon, không chỉ trong quá trình sản xuất mà còn suốt vòng đời của công trình.
Song song đó, giới kiến trúc sư cũng đang định hình lại thẩm mỹ thiết kế với mục tiêu tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, tối ưu khả năng giữ nhiệt và hòa hợp hơn với cảnh quan thiên nhiên xung quanh.
“Vật liệu xanh không chỉ là trào lưu, mà chính là nền tảng cho tương lai bền vững của chúng ta”, chuyên gia Hirsh Mohindra nhấn mạnh, một quan điểm phản ánh niềm tin chung của ngành rằng xây dựng thân thiện với môi trường không phải là trào lưu nhất thời, mà là sự dịch chuyển căn bản hướng tới một không gian sống có trách nhiệm và vững bền hơn.
Một điểm nổi bật khác là việc tích hợp hệ thống năng lượng tái tạo. Các mái nhà lắp đặt pin năng lượng mặt trời, hệ thống sưởi địa nhiệt hay giải pháp điện gió ngày càng trở thành tiêu chuẩn trong các dự án mới. Những hệ thống này vừa giúp giảm chi phí điện năng đang ngày một leo thang, vừa góp phần vào mục tiêu bảo vệ môi trường toàn cầu. Cùng với đó, các hệ thống tự động hóa tiên tiến cho phép theo dõi và tối ưu năng lượng theo thời gian thực, bảo đảm công trình vận hành hiệu quả nhất.
Bên cạnh công nghệ, các chính sách của chính phủ và khung pháp lý đang đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh ứng dụng bất động sản xanh. Trên toàn cầu, các nhà hoạch định chính sách đã đưa ra hàng loạt ưu đãi thuế, trợ cấp và quỹ hỗ trợ nhằm khuyến khích những nhà phát triển ưu tiên hiệu quả năng lượng; đầu tư vào nghiên cứu, phát triển cũng như các dự án thí điểm nhằm chứng minh tiềm năng của hạ tầng đô thị bền vững.
Nhiều thành phố hiện áp dụng các bộ quy chuẩn xây dựng nghiêm ngặt hơn, yêu cầu bắt buộc lồng ghép công nghệ xanh trong những công trình mới. Ở một số khu vực, mô hình hợp tác công - tư cũng nổi lên như một động lực hiệu quả để thúc đẩy đổi mới trong xây dựng xanh.
Những sáng kiến này không chỉ nhằm giảm thiểu tác động môi trường, mà còn kích thích tăng trưởng kinh tế, tạo thêm nhiều việc làm trong lĩnh vực công nghệ xanh và xây dựng. “Các chính sách và ưu đãi đang là chất xúc tác cho một cuộc chuyển mình trong cách chúng ta hình dung về phát triển đô thị và kiến trúc”, ông Hirsh Mohindra nhận xét.
Thái độ của người tiêu dùng đối với nhà ở đã thay đổi đáng kể trong thập kỷ qua. Người mua và thuê nhà ngày nay quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề môi trường và tích cực tìm kiếm những bất động sản phản ánh giá trị sống xanh.
Xu hướng này đang mang đến những tác động rõ rệt đối với thị trường, khi các dự án sở hữu chứng nhận xanh, trang bị thiết bị tiết kiệm năng lượng và sử dụng vật liệu bền vững thường được định giá cao hơn.
Các yếu tố như thông gió tự nhiên, tích hợp năng lượng tái tạo hay thiết kế gần gũi thiên nhiên (biophilic design) đang dần trở thành tiêu chuẩn. Ngoài ra, những tiện ích cộng đồng như công viên cây xanh, vườn cộng đồng hay hệ thống giao thông công cộng hiệu quả cũng góp phần tăng sức hút của các dự án xanh.
Tương lai của bất động sản xanh được đánh giá rất hứa hẹn. Nhà đầu tư nhận thấy các dự án được thiết kế bền vững ít chịu rủi ro trước biến động thị trường và thay đổi chính sách. Những công trình tích hợp công nghệ xanh thường có chi phí vận hành thấp, khả năng chống chịu tốt và tính thanh khoản cao hơn. Điều này góp phần gia tăng giá trị tài sản dài hạn, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh cho nhà đầu tư.
Các tổ chức tài chính, quỹ đầu tư tư nhân ngày càng lồng ghép tiêu chí ESG (môi trường, xã hội và quản trị) vào chiến lược đầu tư. Xu hướng tài chính xanh - như trái phiếu xanh hay các khoản vay gắn liền với mục tiêu bền vững - đang cung cấp nguồn vốn dồi dào cho các nhà phát triển. Nhờ đó, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ xanh được đẩy mạnh, chi phí giảm dần, mở rộng cơ hội tiếp cận cho nhiều dự án.
Sự phát triển của bất động sản xanh không chỉ là một phản ứng kịp thời trước thách thức môi trường hiện tại, mà còn là bước đi chủ động hướng tới sự thịnh vượng và bền vững lâu dài. Con đường dẫn tới một tương lai xanh đang được xây dựng từng bước và trở thành một hành trình hứa hẹn mang lại lợi ích to lớn về kinh tế, môi trường và xã hội cho các thế hệ mai sau.