Nhiều khoản chi mờ ám?
Theo báo cáo tài chính hợp nhất đã được kiểm toán năm 2018 của Công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp Hà Nội cho thấy rất nhiều vấn đề về tài chính mà Hadico đang gặp phải gây ảnh hướng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất đã được kiểm toán năm 2018 của Công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp Hà Nội thì Hội đồng thành viên và ban Tổng Giám đốc của Hadico bao gồm: Hội đồng thành viên Chủ tịch: Nguyễn Tiến Hưng, thành viên : Lê Văn Tuấn; Ban Tổng Giám đốc chỉ có ông Lê Văn Tuấn là Tổng Giám đốc, không có phó Tổng Giám đốc, điều này hoàn toàn phù hợp với thông tin Thương gia đăng tải trước đó, nhân sự lãnh đạo của Hadico đang thiếu trầm trọng.
Nhân sự quản lý của Hadico đang thiếu trầm trọng
Theo báo cáo tài chính năm 2018, tổng tài sản của Hadico là hơn 678 tỷ, trong đó tài sản ngắn hạn là hơn 294,7 tỷ, tài sản dài hạn là hơn 393,3 tỷ. Trong khi đó, nợ phải trả ngắn hạn của Công ty Hadico tăng từ 243,5 tỷ lên đến 250,5 tỷ, vốn chủ sở hữu giảm từ 384 tỷ xuống còn 280 tỷ vào thời điểm cuối năm 2018 so với đầu năm 2018. Điều này đã cho thấy một phần kết quả kinh doanh không mấy sáng sủa của Hadico.
Cụ thể, nguyên nhân khiến nợ phải trả của Hadico tăng là do các mục sau đã tăng mạnh như: Doanh thu chưa thực hiện được ngắn hạn tăng từ 48 triệu lên đến 3,4 tỷ; vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn tăng từ 25,7 tỷ lên 29 tỷ; thuế và các khoản phải nộp cho nhà nước tăng từ 2,8 tỷ lên 3,7 tỷ tính đến cuối năm 2018.
Tuy nhiên, trong các khoản đầu tư tài chính của Hadico có những mục đáng ngờ như: Cho vay các đối tượng bao gồm người lao động trong Công ty, các công ty con, thời gian vay từ 2,5 tháng đến 12 tháng với mức lãi suất cho vay là 0%/năm hoặc không thấp hơn mức lãi suất của Ngân hàng thương mại.
Đáng chú ý, báo cáo tài chính hợp nhất đã được kiểm toán năm 2018 của Hadico đã có nhiều ý kiến loại trừ trong đó liên quan đến các khoản đầu tư, tài sản của công ty này. Đơn cử, tại thuyết minh số 22, chỉ tiêu “phải trả ngắn hạn khác”, trên bảng cân đối kế toán bao gồm số tiền hơn 21,3 tỷ là khoản chi phí cải tạo Nhà tập thể Xí nghiệp vườn quả du lịch Từ Liêm, kiểm toán đã không thể thu thập được bằng chứng kiểm toán để xác nhận đối tượng phải trả cũng như số tiền phải trả nêu trên.
Trước đó, Thanh tra Thành phố Hà Nội đã chỉ ra nhiều sai phạm của Hadico tại Kết luận thanh tra số 1857/KL-TTTP-P2 ngày 1/7/2016. Cụ thể, về việc sử dụng vốn cho đầu tư hoạt động sản xuất kinh doanh. Tại Công ty Nông nghiệp Hà Nội, có một só khoản phải thu quá hạn, khó có khả năng thu hồi với tổng số tiền là 34.082.852.043 đồng bao gồm: Công ty TNHH Thương mại Việt Thanh nợ 8.979.730.875 đồng, hiện đơn vị đang ngừng hoạt động; Công ty TNHH Trang My nợ 12.130.100.000 đồng, hiện đơn vị này đang ngừng hoạt động: Công ty CP giải pháp điện tử thông tin nợ 12.973.021.168 đồng, hàng năm số tiền trả nợ gốc rất ít.
Về sử dụng vốn cho các cá nhân tạm ứng, Kết luận thanh tra số 1857/KL-TTTP-P2 ngày 1/7/2016 cho rằng: Từ năm 2011-31/12/2015, Công ty Nông nghiệp Hà Nội đã thực hiện tạm ứng cho 129 cán bộ, công nhân viên Công ty, trong đó có 38 người đã chuyển công tác. Tổng số dư nợ đến 31/12/2015 là 26.580.573.999 đồng. Qua kiểm tra làm việc với 17 người có số dư nợ lớn (18.727.360.881 đồng) thấy số tiền tạm ứng lớn, việc tạm ứng diễn ra tuỳ tiện, nội dung tạm ứng trên giấy đề nghị tạm ứng không rõ ràng, người nhận tiền tạm ứng chuyển tiền tạm ứng cho người khác sử dụng, hầu hết các trường hợp chưa thực hiện việc hoàn ứng đã được tạm ứng tiếp.
Hàng loạt nguyên lãnh đạo Hadico lĩnh án tù vì liên quan đến quản lý tài sản nhà nước
Trước đó, hàng loạt lãnh đạo của Hadico đã dính án tù do những sai phạm nghiêm trọng trong thi hành công vụ. Cụ thể, sáng 16/5/2018, TAND Hà Nội đã xử phạt bị cáo Phan Minh Nguyệt (cựu phó giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội, (nguyên Tổng giám đốc Hadico) 12 năm tù; Nguyễn Thị Huyền Hảo (41 tuổi, cựu kế toán trưởng Hadico) 9 năm về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cùng tội danh trên, các bị cáo Đỗ Văn Hảo (cựu phó Tổng giám đốc Hadico) 7 năm, Đặng Thị Thanh Tâm (cựu giám đốc xí nghiệp vườn quả Từ Liêm) 8 năm, Dương Thị Chinh (nguyên kế toán xí nghiệp vườn quả Từ Liêm) 3 năm cho hưởng án treo và Nguyễn Trọng Hùng (nguyên giám đốc công ty Bắc Hà) 4 năm tù.
Quá trình xét xử làm rõ những hành vi sai phạm của các bị cáo. Bị cáo Phan Minh Nguyệt chỉ đạo cấp dưới phá dỡ công trình, xây dựng trái phép 14 gian ki ốt và 114 gia nhà cho cán bộ nhân viên thuê tại Xí nghiệp vườn quả.
Các bị cáo đã thu tiền thuê nhà của hơn 130 người số tiền 47 tỷ đồng. Một phần số tiền này được sử dụng vào các công trình xây dựng, dự án của Hadico. Số tiền 21 tỷ đồng còn lại không được hạch toán vào sổ sách công ty. Trong đó, Xí nghiệp vườn quả sử dụng 4 tỷ đồng, các bị cáo lập “quỹ đen” sử dụng 17,7 tỷ đồng.
UBND TP Hà Nội đã ra quyết định phá dỡ toàn bộ công trình trên. Điều này gây thiệt hại cho các cá nhân đã nộp tiền thuê. Do đó, Hadico phải đứng ra trả lại tiền cho những người thuê nhà tổng số tiền 47 tỷ đồng.
Tương tự với khoản 2,3 tỷ đồng, các bị cáo thu của 7 người thuê nhà tại tập thể Thanh Trì, các bị cáo để ngoài sổ sách và sử dụng cá nhân. Hành vi này là trái với quy định chuẩn kế toán. Riêng về khoản tiền 2,3 tỷ đồng các nhà thầu đưa cho Hadico, Hadico không yêu cầu bồi hoàn. Tuy nhiên, theo tòa án, Hadico là doanh nghiệp nhà nước, số tiền này nằm trong chi phí công tác, cần thiết phải bảo toàn tài sản Nhà nước nên bị cáo phải có trách nhiệm bồi thường.
Tòa án đã xác định các bị cáo vì lợi ích của Hadico làm thiệt hại lợi ích nhà nước, vi phạm quyền sử dụng đất sở hữu toàn dân; vì vụ lợi và động cơ cá nhân làm trái các quy định về tài chính, kế toán.
Với quy mô và tính chất công ty, Hadico được xác định là doanh nghiệp có tiềm năng rất lớn có thể thu hút các nhà đầu tư trên thị trường tham gia hợp tác, liên kết. Tuy nhiên, Công ty đã bộc lộ năng lực quản lý, tài chính yếu kém với hàng loạt sai phạm được chỉ ra trong bản án hình sự tuyên đối với nhóm lãnh đạo tiền nhiệm và cả những khoản tạm ứng, chi tiêu vô tội vạ đã được thanh tra thành phố Hà Nội chỉ ra trong kết luận thanh tra trước đó.
Như vậy, những sai phạm có hệ thống về mặt thu chi, quản lý tài chính của Hadico đã xảy ra từ lâu, điều này, đã được thể hiện qua Kết luận thanh tra số 1857/KL-TTTP-P2 ngày 1/7/2016 và án tham nhũng của một loạt nguyên lãnh đạo Hadico trong vụ án tham nhũng. Tuy nhiên, theo báo cáo tài chính của Hadico 2018 và việc nợ thuế lên đến hàng chục tỷ cho thấy bóng ma bất ổn vẫn đang đeo bám Hadico.
Theo tìm hiểu của PV, những vấn đề nêu trên tại Hadico hiện nay vẫn chưa chấm dứt thậm chí có dấu hiệu trầm trọng hơn. Như việc sắp xếp người nhà, người thân quen vào nhiều vị trí chủ chốt tại các Công ty con, Công ty liên kết mà phần nhiều trong số đó hoạt động không hiệu quả, không minh bạch, đơn cử là tại chợ đầu mối Minh Khai.
