Đây là nội dung trong ấn phẩm "Đánh giá kinh tế Việt Nam 2022: Ổn định và phát triển thị trường bất động sản" do nhóm tác giả của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân thực hiện. Theo đó, năm 2022 là năm các doanh nghiệp bất động sản niêm yết gặp nhiều khó khăn và thách thức. Cụ thể, số lượng doanh nghiệp bất động sản tuyên bố phá sản, giải thể năm 2022 cũng tăng khoảng 38,7% so cùng kỳ năm 2021.
Quy mô doanh thu bình quân của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản giảm mạnh, trong khi, tổng tài sản bình quân tăng mạnh, chủ yếu do tăng nợ. Cùng với sự suy giảm mạnh của doanh thu trong khi nợ gia tăng đã khiến khả năng sinh lời của doanh nghiệp bất động sản đã sụt giảm mạnh trong 5 năm qua.
Nhóm tác giả của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã dẫn chứng, kết quả nghiên cứu một số doanh nghiệp phát triển bất động sản điển hình trên thị trường cho thấy, chỉ số ROE (tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu) đạt 11% năm 2022, giảm mạnh so với mức 14,95% năm 2021. Đồng thời, hiệu quả sinh lời trên mỗi đồng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp bất động sản chỉ cao hơn mức 10,14% năm 2017 và thấp nhất kể từ năm 2018.
Tương tự, với chỉ số ROA (tỷ số lợi nhuận trên tài sản) của doanh nghiệp bất động sản trong mẫu phân tích đạt 4,03% năm 2022, thấp hơn nhiều so với mức 6,45% năm 2021, đây cũng là mức hiệu quả sinh lời thấp nhất kể từ năm 2018. ROA của doanh nghiệp nhóm bất động sản cũng thấp hơn mức bình quân toàn ngành (quy mô mẫu trên 1000 doanh nghiệp) với 5,15%.
Ấn phẩm "Đánh giá kinh tế Việt Nam 2022: Ổn định và phát triển thị trường bất động sản" còn cho biết, hầu hết các doanh nghiệp bất động sản niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán đảm bảo khả năng thanh toán trong ngắn hạn (1,65 lần, lớn hơn mức cảnh báo là 1 lần), thanh toán nhanh (0,76 lần, lớn hơn mức cảnh báo là 0,5 lần).
Về khả năng trả nợ lãi vay của các doanh nghiệp phát triển bất động sản, chỉ số ICR (hệ số thanh toán lãi nợ vay) vẫn duy trì ở mức 7,21 lần, những vẫn thấp hơn nhiều so với mức 9,13 lần năm 2021. Hiện, trong nhóm doanh nghiệp niêm yết có 8% doanh nghiệp mất khả năng trả nợ lãi vay và 18% doanh nghiệp có dấu hiệu khó khăn trong việc trả nợ lãi vay.
Nhóm tác giả Đại học kinh tế Quốc dân nhận định: “Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản trong năm 2022 gặp nhiều thách thức và phải thay đổi phương án kinh doanh, quản lý để ứng phó với điều kiện khó khăn hiện tại. Cụ thể như: Tái cơ cấu nợ; tái cơ cấu hoạt động kinh doanh; thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất - kinh doanh; tinh giản tối đa bộ máy; giảm lực lượng lao động; dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công xây dựng một số dự án; dừng phát hành cổ phiếu tăng vốn; dừng IPO,...
"Ngoài ra, việc tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, phát hành trái phiếu và huy động vốn trong bối cảnh thắt chặt tín dụng và sự sụt giảm của thị trường chứng khoán đã dẫn đến nhiều doanh nghiệp phát triển bất động sản thiếu vốn phải giãn tiến độ hoặc tạm dừng triển khai thực hiện dự án", ấn phẩm nếu rõ.
Tuy nhiên, theo một chuyên gia phân tích, Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành quyết định cho các doanh nghiệp bất động sản cơ cấu lại nợ, không chuyển nhóm nợ. Môt dấu hiệu cho thấy các doanh nghiệp đang vô cùng khó khăn. Nếu chỉ có 8% doanh nghiệp mất khả năng trả nợ lãi vay và 18% doanh nghiệp có dấu hiệu khó khăn trong việc trả nợ lãi vay thì Ngân hàng Nhà nước đã không phải có quyết định này.
"Nếu con số này đúng thì thấp như vậy thì sao phải giải cứu?", vị chuyên gia này đặt câu hỏi.
