Tính đến thời điểm hiện tại, đã có khoảng 970 doanh nghiệp niêm yết công bố kết quả kinh doanh. Tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường ước tính từ 970 mã trên đạt khoảng 33% so với cùng kỳ năm trước. Với diễn biến nội tại từ doanh nghiệp cùng những yếu tố hỗ trợ từ vĩ mô tốt đã giúp nhiều cổ phiếu vượt đỉnh lịch sử.
Tuy nhiên, vẫn còn đâu đó những doanh nghiệp kinh doanh tốt nhưng giá vẫn không tăng, thậm chí còn giảm. Trao đổi tại chương trình “Việt Nam và các chỉ số: Tài chính Thịnh Vượng”, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS) đã có những chia sẻ về vấn đề này.
Chuyên gia đánh giá thế nào về việc các mã có kết quả kinh doanh tốt nhưng giá cổ phiếu chưa được thể hiện?
Bức tranh kết quả kinh doanh đang cực kỳ tuyệt vời, bởi mức tăng 33% vẫn chưa phải con số cuối cùng. Với việc hơn một nửa doanh nghiệp đã ra báo cáo thì bức tranh lợi nhuận trong năm nay sẽ là một điểm rất sáng.
Thứ hai, bức tranh lợi nhuận sáng ở cả ở nhóm tài chính và phi tài chính. Nhóm tài chính chiếm tỷ lệ vốn hóa và thanh khoản rất cao trong thị trường. Với đà tăng trưởng lợi nhuận lên tới 18% trong quý 2 so với cùng kỳ, thị trường đã phát hiện ra nhiều cổ phiếu tài chính có tăng trưởng lợi nhuận tốt, từ đó tìm ra cơ hội đầu tư trong giai đoạn tới.
Theo thống kê, có thể thấy những cổ phiếu đạt lợi nhuận tốt trong quý 2 và 6 tháng đầu năm 2025 đều có tăng trưởng giá rất tốt. Ví dụ, CTG ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận 6 tháng tới 46,5% thì cổ phiếu cũng tăng giá 23,4% trong 3 tháng và 43,4% trong một năm.
Cổ phiếu MBB đã có tăng trưởng gần 17% trong 3 tháng và 29,4% trong một năm. Ngân hàng cũng ghi nhận lợi nhuận 6 tháng tăng trưởng 18% so với cùng kỳ. VPB đặc biệt tăng rất mạnh, hơn 39% trong 1 tháng và 60% trong 3 tháng. Kết quả tăng giá của VPB phần lớn đến từ tăng trưởng lợi nhuận quý 2 lên tới 35,6% và 6 tháng tăng trên 30%.
Có thể nói, cổ phiếu tăng trưởng kết quả kinh doanh tốt thì hiệu ứng giá cũng đi theo, bởi lợi nhuận sẽ là yếu tố dẫn dắt xu hướng giá trong trung và dài hạn. Tăng giá kéo dài được hay không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh, bản chất nội tại của doanh nghiệp. Trong 6 tháng đầu năm, nhóm tài chính – ngân hàng tăng trưởng lợi nhuận rất tốt, có thể là gợi ý đầu tư trong giai đoạn hiện nay.
Ngoài ngân hàng, những cổ phiếu bất động sản như VHM, VIC dẫn dắt chỉ số tăng trưởng rất tốt. Cổ phiếu chứng khoán như VIX, MBS, SHS với kết quả kinh doanh tốt cũng đang tiếp tục xu hướng tăng giá.
Nếu 6 tháng cuối năm kết quả kinh doanh tiếp tục tốt, việc nhiều cổ phiếu điều chỉnh về mức hỗ trợ hợp lý sẽ mở ra cơ hội đầu tư trong giai đoạn này.
Tuy nhiên, cũng có nhiều cổ phiếu kết quả kinh doanh không tăng nhưng cổ phiếu lại đi lên mạnh. Trong trường hợp này, giá chỉ mang tính biểu hiện, còn nguyên nhân tăng giá đằng sau mới là điều quan trọng. Nếu đà tăng giá không đến từ yếu tố cơ bản thì đà tăng sẽ không thể kéo dài. Còn những doanh nghiệp “vàng” sẽ có đà tăng giá rất dài và nhà đầu tư có thể đi hết sóng tăng với cổ phiếu đó.
Tôi có một câu nói tâm đắc: “Khi chọn cổ phiếu, thời điểm mua cho chúng ta lợi thế tốt về giá, nhưng nếu mua đúng cổ phiếu thì chúng ta sẽ có một gia tài”. Đi đường dài sẽ cần có những phân tích chi tiết, nhà đầu tư cần phải hiểu doanh nghiệp đang làm gì, lợi nhuận như thế nào và cổ đông được hưởng lợi từ đâu. Còn trong những con sóng ngắn hạn, nhà đầu tư vẫn có thể giao dịch, nhưng cần phải có tâm thế thận trọng với cổ phiếu nền tảng cơ bản yếu nhưng giá tăng nhanh.
Vậy còn những doanh nghiệp kinh doanh doanh tốt nhưng giá không tăng hoặc giảm thì sao, thưa chuyên gia?
Thị trường luôn luôn muôn màu. Sẽ luôn có những cổ phiếu mà kết quả kinh doanh quý 2/2025 hoặc 6 tháng bứt phá nhưng giá không tăng và giảm. Theo quan sát của chúng tôi, những cổ phiếu này thường nằm trong nhóm vốn hóa vừa và nhỏ. Nguyên nhân thứ hai có thể là những cổ phiếu trên có thể đã phản ánh gần như đầy đủ lợi nhuận trong giai đoạn trước.
Trong quý 2/2025 cũng có một số cổ phiếu như vậy, thường có vốn hóa vừa và nhỏ, ở những ngành không được nhà đầu tư chú ý. Thứ hai, lợi nhuận dù tăng trưởng rất cao nhưng cũng chỉ đạt vài chục tỷ đồng. Bởi vậy, tăng trưởng lợi nhuận lên tới hàng trăm, hàng nghìn phần trăm nhưng so với nền thấp của năm ngoái, đồng thời con số tuyệt đối rất bé.
Cũng có trường hợp như CTR, dù tăng trưởng 15,9% trong quý 2 và 10,5% trong 6 tháng nhưng bản chất giá của CTR đã tăng rất cao trong hai năm vừa qua, cho thấy mức giá hiện tại đã hợp lý (fair) so với lợi nhuận. Tôi hay dùng một chỉ báo là PEG, cho nhà đầu tư biết giá cổ phiếu hiện tại đã phản ánh đầy đủ kết quả kinh doanh hay chưa.
P/E cho nhà đầu tư biết mức giá trên thu nhập bình quân 4 quý. P/E sẽ cho biết cổ phiếu đắt hay rẻ. Trong trường hợp của CTR, P/E đang khoảng 14 – 18 lần. Với tăng trưởng lợi nhuận 6 tháng đầu năm chỉ hơn 10% thì PEG tính ra đang cao hơn 1 lần. PEG cao hơn 1 cho thấy tốc độ tăng trưởng lợi nhuận chưa đáp ứng được tăng trưởng về giá. Hay nói cách khác, giá hiện tại đã phản ánh đầy đủ yếu tố tăng trưởng rồi. Khi PEG cao hơn 1, thị trường không coi cổ phiếu là cơ hội đầu tư hấp dẫn nữa.
Còn nếu PEG nhỏ hơn 1, giá hiện tại vẫn đang thấp hơn tốc độ tăng trưởng lợi nhuận. Trong thời gian tới, nếu cổ phiếu tiếp tục tăng trưởng khoảng 20 – 30% để đưa PEG về 1 thì đây vẫn là cơ hội đầu tư rất tốt. Trong phân tích cơ bản, nhóm này được gọi là cổ phiếu giá trị bị thị trường bỏ quên.
Nếu nhà đầu tư không có thời gian, không có đủ công cụ, có thể tham khảo báo cáo phân tích của công ty chứng khoán, trong đó có VPBankS. Chúng tôi đã đưa ra rất nhiều dự báo tăng trưởng cho các cổ phiếu.
Tại sao một số công ty thua lỗ nhưng cổ phiếu lại tăng mạnh?
Nhiều nhà đầu tư cũng hỏi tôi rằng tại sao NVL có lợi nhuận âm trong 6 tháng đầu năm nhưng cổ phiếu lại tăng trưởng tốt như vậy. Trong giai đoạn 2021 – 2022, NVL dao động ở mức giá rất cao, từ 70 – 80.000 đồng/cp. Giai đoạn đó, NVL chưa gặp khó khăn thị trường trái phiếu, nợ vay và các dự án của NVL đều rất tốt.
Sau đó, vào cuối năm 2022, đầu năm 2023, thị trường trái phiếu Việt Nam gặp khó khăn, thị trường chứng khoán toàn cầu có nhịp giảm rất mạnh. Khi ấy, giá NVL giảm từ trung bình khoảng 80.000 đồng/cổ phiếu về mức thấp nhất là dưới 10.000 đồng/cổ phiếu, phản ánh sự khó khăn của nhiều công ty bất động sản.
Việc NVL tăng gần 121% từ đáy tháng 4/2025 đến từ việc NVL đang tái cấu trúc thành công. Thứ nhất, doanh thu NVL đã có dấu hiệu tăng trưởng trở lại, quý 2 tăng khoảng 155%, quý 2 tăng 22%, 6 tháng tăng 62,6%. Nhìn về lợi nhuận, trong 6 tháng năm 2024, NVL âm tới 7.300 tỷ đồng nhưng trong 6 tháng 2025, mức lỗ chỉ còn 600 tỷ đồng, cho thấy điều tồi tệ nhất đang dần qua đi.
Kết quả kinh doanh của NVL được kỳ vọng sẽ sáng hơn trong thời gian tới. Những cổ phiếu vượt qua giai đoạn biến cố, nhiều nhà đầu tư sẽ đánh giá là cơ hội đầu cơ. Để đà tăng tiếp tục được duy trì, câu chuyện lợi nhuận và doanh thu cần tiếp tục đồng hành với xu hướng về giá cổ phiếu. Còn nếu doanh thu, lợi nhuận chưa đạt kỳ vọng của nhà đầu tư thì giai đoạn tăng trưởng sẽ chậm lại hoặc đi ngang.
Nếu đọc báo trong 2 – 3 ngày gần đây, NVL đã từng bước tái cấu trúc lại nợ khi gia hạn thành công 24.000 tỷ đồng, các dự án đang tái khởi động trở lại, tạo một bức tranh sáng hơn, như câu chuyện ánh sáng cuối đường hầm. Tuy nhiên, trong trung hạn, kết quả lợi nhuận vẫn sẽ là yếu tố soi sáng cho đà tăng của của cổ phiếu.
Bởi vậy, trong ngắn hạn, nhà đầu tư có thể giao dịch (trading), dài hạn, cần cân nhắc kỹ, lựa chọn giữa cổ phiếu cơ bản hay cổ phiếu vẫn còn nhiều khó khăn.
Hiện tại, những mã cổ phiếu nào nhiều rủi ro mà nhà đầu tư cần thận trọng, lưu ý hay không?
Tôi nghĩ đây là hiện tượng mà thị trường nào cũng có, không chỉ chứng khoán mà còn cả crypto. Trên thị trường chứng khoán, có nhiều cổ phiếu trà đá. Khi bước vào đợt siêu sóng (mega uptrend), những cổ phiếu này có thể gấp nhiều lần. Yếu tố này đang tạo ra những con sóng, lòng tham, khiến nhà đầu tư mải miết tham gia, quên đi rủi ro tiềm ẩn.
Tôi luôn nhấn mạnh rằng tăng giá chỉ là một yếu tố mang tính biểu hiện. NĐT cần hết sức chú ý nguyên nhân đằng sau: kết quả kinh doanh, thông tin tốt, tài chính cải thiện hay hoạt động thao túng giá …
Tôi có một người bạn quan điểm rất thị trường, cho rằng cổ phiếu tốt là cổ phiếu phải tăng giá. Theo tôi, quan điểm này chỉ đúng 50% và giá chỉ là biểu hiện của một động lực tốt cần được đánh giá, phân biệt rõ, dựa trên nền tảng giá hay yếu tố cơ bản.
Nhìn về trung dài hạn, tôi tin rằng những cổ phiếu mà không có nền tảng cơ bản thì sẽ rất khó tăng dài hơi. Khi cổ phiếu mang mẫu hình cây thông đã có mức tăng nóng, nhà đầu tư cần hạn chế tham gia bởi nguy cơ giảm sàn bất cứ lúc nào.
Tóm lại, trong uptrend, nhà đầu tư nên phân bổ phần lớn tài sản vào cổ phiếu nền tảng cơ bản tốt mà có kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt. Chúng ta cần lựa chọn khi đầu tư, hiểu biết rõ cổ bởi khi có biến cố thì có thể yên tâm hơn, tránh việc bị rơi mất hàng trong những phiên điều chỉnh.
Khi đã tìm được cổ phiếu tốt, nhà đầu tư cần “cầm vàng đừng để vàng rơi”, còn với những cổ phiếu trà đá, nhà đầu tư có thể tham gia trong uptrend, nhưng phải cân nhắc giai đoạn nào có thể mua, khi nào thì không. Nếu quá mải miết theo đuổi, sau một giai đoạn tăng giá nóng, nhà tạo lập có thể bán ra những cổ phiếu “trà đá” và nhà đầu tư sẽ không thể thoát hàng. Cú sập năm 2022 – 2023 đã để lại rất nhiều bài học cho nhà đầu tư.
