Theo HoREA, đối với hoạt động cho thuê nhà của cá nhân, hộ gia đình, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 92/2015/TT-BTC ngày 15/06/2015 và mới đây là Thông tư 40/2021/TT-BTC về việc hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, có hiệu lực kể từ ngày 1/8/2021.
Thông tư 40 quy định cá nhân cho thuê nhà có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải nộp thuế thu nhập cá nhân 5%, thuế giá trị gia tăng 5% (tổng thuế suất hai loại thuế này là 10% trên doanh thu).
Hiệp hội cho rằng mặc dù khoản 2 Điều 13 và khoản 4 Điều 14 Luật Nhà ở 2014 “khuyến khích các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tham gia phát triển nhà ở để cho thuê, cho thuê mua, bán theo cơ chế thị trường (…) Đối với đô thị loại đặc biệt, loại 1 và loại 2 thì chủ yếu phát triển nhà chung cư và xây dựng nhà ở để cho thuê”, nhưng trên thực tế phân khúc thị trường nhà cho thuê vẫn còn chiếm tỷ lệ rất thấp, mới chỉ đáp ứng một phần nhu cầu thuê nhà của người nước ngoài, công nhân lao động, người nhập cư, hoặc cho thuê nhà, một phần nhà làm văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ.
HoREA cho biết ở các nước công nghiệp phát triển như châu Âu và Bắc Mỹ có khoảng trên dưới 70% dân số lựa chọn phương thức thuê nhà để ở là chủ đạo. Trong lúc ở Việt Nam vẫn còn nặng tâm lý thích mua và sở hữu nhà.
Tuy nhiên, những năm gần đây, trong giới trẻ đang dần xuất hiện khuynh hướng thuê nhà. Đây là xu thế cần được khuyến khích, vì phù hợp với chủ trương tái cơ cấu nền kinh tế, tái phân bổ lực lượng lao động, tạo nên dòng chảy sức lao động linh hoạt, hướng đến các địa phương, các địa chỉ cần lao động, kể cả xu hướng “nhảy việc” của người lao động trẻ để tích luỹ nhiều kỹ năng, nhiều kinh nghiệm, không còn bị định kiến xấu như trước đây.
Hiệp hội nhận thấy quy định này có một số điểm bất hợp lý, rất cần được xem xét sửa đổi cho phù hợp với các Luật Thuế và tình hình thực tiễn
Theo HoREA, quy định đánh thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm không khuyến khích phát triển thị trường nhà cho thuê, vì hạn mức này quá thấp.
Bởi như tại các quận ven trung tâm TP. HCM, một căn hộ trung cấp 2 phòng ngủ 75m2 có giá bán khoảng 3,5-4 tỷ đồng, chỉ cho thuê với giá khoảng 12-15 triệu đồng/tháng, doanh thu cho thuê nhà 1 năm chỉ khoảng 144-180 triệu đồng. Như vậy, thời gian thu hồi vốn gốc khoảng từ 19-24 năm, trong lúc chủ nhà vừa phải bỏ ra nguồn vốn đầu tư có giá trị lớn, vừa phải trả lãi vay, vừa phải chịu trách nhiệm bảo trì nhà... Mặc dù người cho thuê vẫn có sở hữu căn nhà nhưng mức hấp dẫn của thị trường nhà cho thuê bị sụt giảm.
Do đó, Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét, trước mắt có thể nâng hạn mức doanh thu cho thuê nhà trên 200 triệu đồng/năm mới phải chịu thuế GTGT, thuế TNCN thì hợp lý hơn và tạo điều kiện để khuyến khích phát triển thị trường nhà cho thuê.
Cũng theo HoREA, cách đây mấy tháng, quận 11 (TP. HCM) thực hiện thí điểm đánh thuế cho thuê nhà đã tác động đến thị trường nhà cho thuê, nhất là trong điều kiện đại dịch Covid-19 đang bùng phát lần thứ 4, làm cho nhiều chủ nhà cho thuê bị điêu đứng do bị trả lại mặt bằng, trả lại nhà cho thuê.
HoREA mong Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét có thể tạm hoãn chưa áp dụng điểm c khoản 1 Điều 9 Thông tư 40/2021/TT-BTC trong năm 2021, để hỗ trợ cho người có nhà cho thuê và cũng là hỗ trợ gián tiếp cho người thuê nhà vượt qua khó khăn do đại dịch Covid-19.
