Thị trường vàng Việt Nam đang trải qua giai đoạn “nóng” chưa từng có khi giá liên tiếp lập đỉnh lịch sử. Đà tăng sốc này khiến nhà đầu tư không khỏi bất ngờ và tiếc nuối khi đã bỏ lỡ cơ hội mua vàng thời điểm các ngân hàng Nhà nước triển khai bán vàng bình ổn giá hồi giữa năm 2024, đặc biệt là khi hiện tại, nguồn cung vàng miếng chưa có cải thiện rõ rệt.
GIÁ CAO KỶ LỤC, KHÔNG CÓ ĐỂ MUA
Thị trường vàng trong nước đang chứng kiến những bước tăng mạnh mẽ, liên tiếp xác lập các mốc giá kỷ lục. Ngày 5/9, Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) niêm yết giá vàng miếng ở mức 132,9 – 134,4 triệu đồng/lượng, tăng thêm 500.000 đồng/lượng ở cả hai chiều mua – bán so với đầu giờ sáng.
Tính từ đầu tháng 8 đến nay, giá vàng miếng SJC đã tăng tới 13 triệu đồng/lượng; còn nếu tính từ đầu năm 2025, mức tăng gần 50 triệu đồng/lượng, một con số chưa từng có tiền lệ.
Không chỉ vàng miếng, giá vàng nhẫn cũng duy trì đà tăng mạnh trong suốt một tháng qua. Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu hiện niêm yết vàng nhẫn ở mức 126,8 – 129,8 triệu đồng/lượng, tăng 300.000 đồng/lượng so với đầu ngày. Trong khi đó, Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý công bố giá vàng nhẫn ở mức 126,5 – 129,5 triệu đồng/lượng.
Đáng chú ý, thị trường tự do trên “chợ đen” cũng trở nên sôi động khi các tiệm vàng nhỏ lẻ đẩy giá vàng miếng SJC lên tới 139 triệu đồng/lượng, cao hơn từ 3 đến 4 triệu đồng/lượng so với giá chính thức. Lợi thế ở đây là người mua không bị giới hạn số lượng và không cần xếp hàng như tại các điểm kinh doanh vàng miếng được cấp phép.
Mức giá này được ghi nhận là cao nhất trong lịch sử, đặc biệt trong bối cảnh Chính phủ đã ban hành Nghị định 232/2025 sửa đổi, bổ sung một số quy định trong Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, có việc bãi bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng và xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Đáng nói, tốc độ tăng của vàng trong nước, đặc biệt là vàng miếng và vàng nhẫn, đang bỏ xa đà tăng của giá vàng thế giới, khiến không ít nhà đầu tư bất ngờ và vượt ngoài mọi dự báo trước đó.
Giá vàng trong nước liên tục lập đỉnh mới không chỉ khiến nhà đầu tư “hoa mắt” vì mức tăng chóng mặt, mà còn kéo theo tình trạng khan hiếm nguồn cung. Thời gian gần đây, tại nhiều cửa hàng vàng lớn ở Hà Nội và TP.HCM, việc mua vàng miếng SJC trở nên ngày càng khó khăn.
Tại một chi nhánh của Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) ở TP.HCM, nhiều khách hàng đến mua vàng miếng trong nhiều ngày nay chỉ được thông báo “hết hàng” hoặc bị giới hạn số lượng mua. Anh Trần Minh Tuấn (phường Sài Gòn) chia sẻ: “Tôi muốn mua 5 lượng vàng SJC để tích trữ, nhưng cửa hàng thông báo hết hàng và hẹn nếu muốn mua phải đặt trước. Mức giá niêm yết đã cao, lại khó mua, khiến chúng tôi rất băn khoăn”.
Tương tự, tại Hà Nội, một số cửa hàng của Bảo Tín Minh Châu và Doji trên phố Trần Nhân Tông cũng thường xuyên rơi vào tình trạng đông khách nhưng vẫn không có vàng miếng bán ra thị trường. Hay ở Bảo Tín Mạnh Hải, hiện đối với loại vàng tích trữ, cửa hàng chỉ bán ra mặt hàng nhẫn tròn Kim Gia Bảo hoặc đồng xu Hoa Sen. Bà Nguyễn Thị Thu (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “Tôi đến từ sớm để mua vàng miếng, nhưng phải chờ gần một giờ mới đến lượt. Nhân viên thông báo số lượng bán ra có hạn, không đáp ứng đủ nhu cầu”.
Trong khi đó, trên thị trường tự do, vàng miếng SJC lại được rao bán dễ dàng với mức giá cao hơn 3–4 triệu đồng/lượng so với giá niêm yết. Điều này tạo ra sự chênh lệch lớn, khiến nhiều nhà đầu tư chấp nhận bỏ thêm tiền để mua vàng ngoài hệ thống.
Tuy nhiên, việc mua vàng ở “chợ đen” sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ về chất lượng của vàng và không có bên đảm bảo. Người tiêu dùng đang mạo hiểm vì cái lợi trước mắt mà có thể đánh mất tài sản nếu mua phải vàng giả, vàng kém chất lượng.
MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG VÀNG CHO CÁC “ÔNG LỚN” CÓ HẠ ĐƯỢC CƠN SỐT?
Chia sẻ với Thương gia, một chuyên gia kinh tế nhận định, biến động giá vàng trong nước trước giờ luôn chịu ảnh hưởng kép từ nhu cầu mua tích trữ của người dân và xu hướng rung chuyển của giá vàng thế giới. Để dự báo tương lai, giá vàng khó “hạ nhiệt” ngay vì nguồn cung vẫn khan hiếm. Theo kinh nghiệm những năm trước, chỉ khi Ngân hàng Nhà nước can thiệp bằng cách bán vàng bình ổn thông qua hệ thống ngân hàng thương mại, giá mới có xu hướng hạ nhiệt.
Thực tế dữ liệu từ Kitco cho thấy, dù trong phiên hôm nay giá vàng quốc tế có dấu hiệu điều chỉnh giảm nhẹ, nhưng thực tế vẫn đang neo ở vùng cao nhất trong lịch sử. Kim loại quý này đã ghi nhận mức tăng ấn tượng 2,34% trong tuần hiện tại và duy trì mức tăng đáng kể 36,24% từ đầu năm đến nay, cho thấy nhu cầu bền vững của nhà đầu tư đối với tài sản trú ẩn an toàn truyền thống.
Chỉ số đồng USD hiện gặp khó khăn trong việc bứt phá và nhiều dự báo cho thấy có thể hạ nhiệt trong thời gian tới, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bước vào chu kỳ cắt giảm lãi suất. Bên cạnh đó, nhu cầu mua vàng tăng mạnh từ Trung Quốc cùng tâm lý tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn trước biến động kinh tế - địa chính trị toàn cầu đang trở thành động lực chính thúc đẩy giá kim loại quý này liên tục lập đỉnh mới.
Nghị định mới về quản lý hoạt động kinh doanh vàng được ban hành và chính thức có hiệu lực từ ngày 10/10 nhưng dường như tâm lý thị trường không biến động mạnh. Điều họ lo lắng có chăng là nguồn cung sẽ trở nên khan hiếm đi ngược với mục tiêu Chính phủ đề ra. Nghị định 232/2025/NĐ-CP được xem là một bước thay đổi quan trọng trong quản lý thị trường vàng khi xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, cũng như hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, điều này không đồng nghĩa với việc thị trường được “mở bung” hoàn toàn cơ chế với đối tượng sản xuất vàng miếng. Lý do là bởi nghị định mới vẫn đặt ra các điều kiện rất chặt chẽ đối với doanh nghiệp và ngân hàng muốn tham gia sản xuất vàng miếng.
Cụ thể, muốn được xem xét cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng, doanh nghiệp phải đáp ứng vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, không có vi phạm hành chính chưa được khắc phục, đồng thời phải xây dựng quy trình nội bộ về sản xuất và kiểm soát chất lượng. Đối với các ngân hàng thương mại, mức yêu cầu còn cao hơn khi vốn điều lệ tối thiểu 50.000 tỷ đồng cùng các điều kiện tương tự.
Những quy định này nhằm mục tiêu hạn chế tình trạng sản xuất vàng tràn lan, tránh rủi ro đối với hệ thống tài chính – tiền tệ. Tuy nhiên, ở một góc độ khác, chúng cũng khiến số lượng doanh nghiệp có thể tham gia thị trường thực tế chỉ đếm trên đầu ngón tay, chủ yếu là những tập đoàn vàng bạc đá quý quy mô lớn hoặc các ngân hàng thương mại top đầu.
Theo nhận định của giới chuyên môn, tính khả thi của Nghị định 232 nằm ở việc cân bằng giữa hai mục tiêu: tăng tính cạnh tranh, minh bạch hóa thị trường, nhưng vẫn giữ được sự kiểm soát của Nhà nước đối với một lĩnh vực nhạy cảm gắn trực tiếp đến ổn định tiền tệ. Vì vậy, trong ngắn hạn, khó có thể kỳ vọng ngay lập tức sẽ xuất hiện nhiều đơn vị sản xuất vàng miếng mới; thay vào đó, thị trường cần thêm thời gian để chính sách thẩm thấu và các doanh nghiệp đủ điều kiện chuẩn bị nguồn lực.
