Những người làm mặt nạ giấy bồi cuối cùng ở phố cổ Hà Nội
Phải trải qua nhiều công đoạn như xé giấy, dán chồng lên nhau, vẽ thủ công nên mỗi ngày, vợ chồng ông Hòa - bà Lan chỉ làm được vài chiếc mặt nạ. Thu nhập chỉ khoảng 200.000 đồng.
Phúc Sơn
Gia đình của bà Đặng Hương Lan (63 tuổi) và ông Nguyễn Văn Hòa (67 tuổi) là những người cuối cùng làm mặt nạ giấy bồi tại phố Hàng Than, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Bà Lan cho biết mặt nạ giấy bồi từng là món đồ chơi được yêu thích của trẻ em Hà thành. Từ khi mặt nạ giấy của Trung Quốc tràn vào thị trường, sản phẩm truyền thống không còn được ưa chuộng nữa. Hàng hóa ế ẩm làm mọi người cũng nản, dần bỏ nghề. Chỉ có nhà bà là vẫn cố gắng vượt qua.
Làm mặt nạ giấy bồi là nghề gia truyền của gia đình bà Lan. Vì thế, từ thủa nhỏ bà đã theo bố học cách tô màu, bồi keo, dán giấy, làm những chiếc mặt nạ đầy màu sắc. Sau này, bà thấy đây là duyên nghiệp của mình nên quyết tâm giữ gìn và theo nghề đến cùng.
Theo lời ông Hòa thì làm một chiếc mặt nạ bằng giấy bồi là một quá trình nghệ thuật, trải qua nhiều công đoạn công phu. Điều này đòi hỏi người người làm nghề phải thật tỉ mỉ và chỉn chu trong từng chi tiết mới có thể cho ra những sản phẩm đẹp.
Trước tiên ông phải xé giấy thật nhỏ, sau đó lót một lớp giấy trắng vào khuôn xi măng đúc sẵn. Lớp sau được dán chồng lên lớp trước bằng một loại hồ nấu từ bột sắn. Khoảng 5, 6 lớp giấy vụn sẽ cho ra một sản phẩm.
Mặt nạ giấy bồi được phủ bằng lớp sơn tổng hợp. Cách pha màu cũng đòi hỏi sự chính xác cao mới tạo được màu tươi và đẹp. Mỗi lần chỉ được tô một màu. Nếu mặt nạ nhiều màu phải tô thành nhiều lần để đảm bảo màu sắc luôn được bền.
Sau khi hoàn thiện công đoạn thô, mặt nạ phải được phơi nắng tự nhiên; không được dùng máy sấy nhằm tránh làm biến dạng, cong vênh.
Chia sẻ về kỉ niệm xúc động nhất trong suốt quãng thời gian làm nghề, bà Lan nói: “Tôi nhớ mãi một bạn sinh viên đến nhà mua một chiếc mặt nạ. Nhưng bạn ấy đưa cho tôi 500.000 đồng. Khi tôi trả lại tiền thừa thì bạn ấy nói: Cháu xin lấy một chiếc mặt nạ làm kỉ niệm. Phần còn lại cháu biếu cô, mong cô luôn mạnh khoẻ để giữ gìn văn hoá truyền thống.” Số tiền dù không lớn nhưng lúc đó tôi cực kì xúc động và luôn thấy hạnh phúc khi làm nghề”.
Trước nỗi lo sẽ bị thất truyền, bà Lan bộc bạch: “Ngày trước cũng có một nhóm người đến đây xin học nghề. Nhưng họ chỉ quan tâm đến số lượng hơn chất lượng. Vì vậy hai vợ chồng tôi không đồng ý dạy”. Bà nói thêm: “Nghề này kén người lắm. Nếu không kiên trì, nắm bắt được cái cốt, cái hồn trong từng sản phẩm thì sớm muộn cũng sẽ nản và bỏ thôi. Tôi sẽ chỉ nhận dạy cho những người thật sự tâm huyết với nghề, thật sự yêu nghề. Chỉ có như thế, nghề làm mặt nạ giấy bồi mới có thể gìn giữ được lâu dài".
Hiện nay dù đã qua thời hưng thịnh nhưng nhiều người trẻ vẫn tìm đến nhà ông bà để mua mặt nạ mỗi dịp lễ tết. “Nhiều trường học, khu vui chơi cũng đặt hàng chúng tôi để giáo dục cho thế hệ trẻ về những nét truyền thống của người Việt mình”, ông Hoà nói. Chị Nguyễn Hà (sinh năm 1994), khách đến mua mặt nạ cho biết: “Khi nhìn vào những chiếc mặt nạ giấy bồi truyền thống, mình cảm giác nó toát lên hồn dân tộc. Hơn nữa một sản phẩm như thế này đòi hỏi rất nhiều công sức và trí tuệ từ các nghệ nhân nên mình cảm thấy rất trân trọng”.
Mỗi mùa Trung thu, vợ chồng ông Hòa sản xuất được hơn 2.000 chiếc mặt nạ các loại. Giá mặt nạ dao động từ 30.000 đến 45.000 đồng/chiếc, tùy vào từng loại, kích cỡ, màu sắc. Mỗi ngày vợ chồng bà chỉ làm được vài chiếc. Cũng chính vì vậy nguồn thu nhập từ làm mặt nạ không cao.
Tình yêu với nghề là động lực to lớn để vợ chồng bà quyết tâm gìn giữ dù đã ở tuổi nghỉ ngơi. Tuy nhiên bà Lan cho biết: “Hiện nay, nhiều chiếc mặt nạ làm nhái với chất lượng kém, giá rẻ tràn ngập chợ buôn. Buồn hơn là sản phẩm nhái nhưng lại bán ra với thương hiệu mặt nạ ông Hòa, bà Lan ở phố Hàng Than”.
Nghệ nhân Phạm Bá Ngọc là cái tên nổi tiếng trong giới nghệ sĩ sáng tác. Anh nổi tiếng cả bởi tay nghề tài hoa đầy sáng tạo, cả bởi thiên phú kinh doanh trên kho tàng di sản văn hóa dân tộc.
Mới đây tại TP Nha Trang, Khánh Hòa, Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức Khai mạc Liên hoan trình diễn các Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại và Triển lãm “Di sản văn hóa, du
UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch số 04/KH-UBND về việc xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ ba - năm 2021.
Mặc cho các loại khuôn bánh Trung thu làm từ nhựa chiếm lĩnh thị trường, nghệ nhân Trần Văn Bản hơn 40 năm vẫn đau đáu giữ gìn nghề truyền thống của cha ông, dù cả làng đã bỏ.
Chương trình kết nghĩa giữa Phân bón Bình Điền và buôn Eana không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ vật chất, mà còn tạo ra một mối quan hệ gắn bó giữa cán bộ công nhân viên của công ty và người dân, cùng nhau vượt qua nhiều thử thách, xây dựng một cộng đồng vững mạnh, đoàn kết và phát triển…
FPT Long Châu và Trung tâm RAR đã triển khai dịch vụ xác thực điện tử mua thuốc trực tuyến trên ứng dụng VNeID, giúp người dân mua thuốc an toàn, tiện lợi...
WeLead và IPPG tổ chức chương trình nâng cao sức khỏe tinh thần cho nữ doanh nhân Việt Nam nhằm giúp họ phát triển bền vững và cân bằng giữa công việc và cuộc sống...
Không chỉ có hương vị độc đáo và tinh tế, quế còn mang lại hàng loạt lợi ích sức khỏe như hỗ trợ giảm viêm, hạ đường huyết và cải thiện sức khỏe tim mạch. Từ xưa đến nay, loại gia vị luôn được đánh giá là một trong những lựa chọn hàng đầu cho các chế độ ăn uống lành mạnh…
Với mục tiêu phát triển bền vững, trở thành đô thị đảo chất lượng cao, Phú Quốc khởi động hàng loạt dự án trọng điểm nhằm nâng cao chất lượng hệ thống y tế, giáo dục, du lịch và làm sạch môi trường trên toàn đảo...
Giải thưởng VinFuture 2024 vinh danh những công trình đột phá trong lĩnh vực học sâu, công nghệ sinh học và y tế, hướng tới cải thiện cuộc sống của hàng tỷ người...
Nghệ thuật làm rượu sake truyền thống Nhật Bản với nấm kōji vừa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể, khẳng định giá trị vượt thời gian và văn hóa được lưu truyền qua nhiều thế kỷ…
Thành công của nữ doanh nhân Phạm Thị Khánh không chỉ dừng lại trên con đường kinh doanh mà còn lan tỏa những câu chuyện đời, chuyện nghề truyền cảm hứng đến cộng đồng doanh nghiệp trẻ và những người luôn ủng hộ, theo dõi hành trình của chị…
Kim tự tháp không chỉ là một trong 7 kỳ quan của thế giới mà còn chứa đầy bí mật. Nơi đây có thể chứa đựng bằng chứng về công nghệ tiên tiến cùng các biểu tượng khó tin - khó hiểu...
Joachim-Ma Stradivarius, cây violin huyền thoại gắn liền với những bản nhạc bất hủ của Johannes Brahms, sắp được đưa ra đấu giá tại Sotheby’s New York với kỳ vọng phá kỷ lục lên tới 18 triệu USD….
Jonathan Anderson, Alex Consani, Grace Wales Bonner và Simone Rocha là những tên tuổi chiếm trọn “Spotlight” tại Giải thưởng Fashion Awards 2024 tổ chức ở Royal Albert Hall, London…
Với vẻ đẹp hoang sơ của một hòn đảo ngọc giữa lòng vịnh Bắc Bộ, Cát Bà từ lâu đã là điểm đến hấp dẫn du khách. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái quý giá, việc lựa chọn nhà đầu tư là vô cùng quan trọng...
Mùa lễ hội cuối năm đã chính thức bắt đầu với các chương trình lễ hội diễn ra sôi động khắp nơi, từ những sân khấu ngoài trời đến các chuỗi sự kiện bùng nổ...
Các chuyên gia dinh dưỡng từ Ski Famille chia sẻ những thông tin hữu ích về sáu loại thực phẩm cần thiết giúp tăng cường hệ thống miễn dịch tự nhiên cho cơ thể…
Tối 30/11/2024, Lễ ra mắt Trường âm nhạc và nghệ thuật Victoria by Erato đã diễn ra tại Victoria School - Nam Sài Gòn, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc mang đến môi trường học tập nghệ thuật chuẩn quốc tế ngay tại Việt Nam…
Với mong muốn kết nối Việt Nam và Malaysia ngày càng chặt chẽ, Vietjet đã chính thức khai trương đường bay thẳng Hà Nội - Kuala Lumpur, chuyến bay đầu tiên đã cất cánh thành công...
Theo lời ông Hòa thì làm một chiếc mặt nạ bằng giấy bồi là một quá trình nghệ thuật, trải qua nhiều công đoạn công phu. Điều này đòi hỏi người người làm nghề phải thật tỉ mỉ và chỉn chu trong từng chi tiết mới có thể cho ra những sản phẩm đẹp.
