Những người làm mặt nạ giấy bồi cuối cùng ở phố cổ Hà Nội
Phải trải qua nhiều công đoạn như xé giấy, dán chồng lên nhau, vẽ thủ công nên mỗi ngày, vợ chồng ông Hòa - bà Lan chỉ làm được vài chiếc mặt nạ. Thu nhập chỉ khoảng 200.000 đồng.
Phúc Sơn
Gia đình của bà Đặng Hương Lan (63 tuổi) và ông Nguyễn Văn Hòa (67 tuổi) là những người cuối cùng làm mặt nạ giấy bồi tại phố Hàng Than, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Bà Lan cho biết mặt nạ giấy bồi từng là món đồ chơi được yêu thích của trẻ em Hà thành. Từ khi mặt nạ giấy của Trung Quốc tràn vào thị trường, sản phẩm truyền thống không còn được ưa chuộng nữa. Hàng hóa ế ẩm làm mọi người cũng nản, dần bỏ nghề. Chỉ có nhà bà là vẫn cố gắng vượt qua.
Làm mặt nạ giấy bồi là nghề gia truyền của gia đình bà Lan. Vì thế, từ thủa nhỏ bà đã theo bố học cách tô màu, bồi keo, dán giấy, làm những chiếc mặt nạ đầy màu sắc. Sau này, bà thấy đây là duyên nghiệp của mình nên quyết tâm giữ gìn và theo nghề đến cùng.
Theo lời ông Hòa thì làm một chiếc mặt nạ bằng giấy bồi là một quá trình nghệ thuật, trải qua nhiều công đoạn công phu. Điều này đòi hỏi người người làm nghề phải thật tỉ mỉ và chỉn chu trong từng chi tiết mới có thể cho ra những sản phẩm đẹp.
Trước tiên ông phải xé giấy thật nhỏ, sau đó lót một lớp giấy trắng vào khuôn xi măng đúc sẵn. Lớp sau được dán chồng lên lớp trước bằng một loại hồ nấu từ bột sắn. Khoảng 5, 6 lớp giấy vụn sẽ cho ra một sản phẩm.
Mặt nạ giấy bồi được phủ bằng lớp sơn tổng hợp. Cách pha màu cũng đòi hỏi sự chính xác cao mới tạo được màu tươi và đẹp. Mỗi lần chỉ được tô một màu. Nếu mặt nạ nhiều màu phải tô thành nhiều lần để đảm bảo màu sắc luôn được bền.
Sau khi hoàn thiện công đoạn thô, mặt nạ phải được phơi nắng tự nhiên; không được dùng máy sấy nhằm tránh làm biến dạng, cong vênh.
Chia sẻ về kỉ niệm xúc động nhất trong suốt quãng thời gian làm nghề, bà Lan nói: “Tôi nhớ mãi một bạn sinh viên đến nhà mua một chiếc mặt nạ. Nhưng bạn ấy đưa cho tôi 500.000 đồng. Khi tôi trả lại tiền thừa thì bạn ấy nói: Cháu xin lấy một chiếc mặt nạ làm kỉ niệm. Phần còn lại cháu biếu cô, mong cô luôn mạnh khoẻ để giữ gìn văn hoá truyền thống.” Số tiền dù không lớn nhưng lúc đó tôi cực kì xúc động và luôn thấy hạnh phúc khi làm nghề”.
Trước nỗi lo sẽ bị thất truyền, bà Lan bộc bạch: “Ngày trước cũng có một nhóm người đến đây xin học nghề. Nhưng họ chỉ quan tâm đến số lượng hơn chất lượng. Vì vậy hai vợ chồng tôi không đồng ý dạy”. Bà nói thêm: “Nghề này kén người lắm. Nếu không kiên trì, nắm bắt được cái cốt, cái hồn trong từng sản phẩm thì sớm muộn cũng sẽ nản và bỏ thôi. Tôi sẽ chỉ nhận dạy cho những người thật sự tâm huyết với nghề, thật sự yêu nghề. Chỉ có như thế, nghề làm mặt nạ giấy bồi mới có thể gìn giữ được lâu dài".
Hiện nay dù đã qua thời hưng thịnh nhưng nhiều người trẻ vẫn tìm đến nhà ông bà để mua mặt nạ mỗi dịp lễ tết. “Nhiều trường học, khu vui chơi cũng đặt hàng chúng tôi để giáo dục cho thế hệ trẻ về những nét truyền thống của người Việt mình”, ông Hoà nói. Chị Nguyễn Hà (sinh năm 1994), khách đến mua mặt nạ cho biết: “Khi nhìn vào những chiếc mặt nạ giấy bồi truyền thống, mình cảm giác nó toát lên hồn dân tộc. Hơn nữa một sản phẩm như thế này đòi hỏi rất nhiều công sức và trí tuệ từ các nghệ nhân nên mình cảm thấy rất trân trọng”.
Mỗi mùa Trung thu, vợ chồng ông Hòa sản xuất được hơn 2.000 chiếc mặt nạ các loại. Giá mặt nạ dao động từ 30.000 đến 45.000 đồng/chiếc, tùy vào từng loại, kích cỡ, màu sắc. Mỗi ngày vợ chồng bà chỉ làm được vài chiếc. Cũng chính vì vậy nguồn thu nhập từ làm mặt nạ không cao.
Tình yêu với nghề là động lực to lớn để vợ chồng bà quyết tâm gìn giữ dù đã ở tuổi nghỉ ngơi. Tuy nhiên bà Lan cho biết: “Hiện nay, nhiều chiếc mặt nạ làm nhái với chất lượng kém, giá rẻ tràn ngập chợ buôn. Buồn hơn là sản phẩm nhái nhưng lại bán ra với thương hiệu mặt nạ ông Hòa, bà Lan ở phố Hàng Than”.
Nghệ nhân Phạm Bá Ngọc là cái tên nổi tiếng trong giới nghệ sĩ sáng tác. Anh nổi tiếng cả bởi tay nghề tài hoa đầy sáng tạo, cả bởi thiên phú kinh doanh trên kho tàng di sản văn hóa dân tộc.
Mới đây tại TP Nha Trang, Khánh Hòa, Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức Khai mạc Liên hoan trình diễn các Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại và Triển lãm “Di sản văn hóa, du
UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch số 04/KH-UBND về việc xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ ba - năm 2021.
Mặc cho các loại khuôn bánh Trung thu làm từ nhựa chiếm lĩnh thị trường, nghệ nhân Trần Văn Bản hơn 40 năm vẫn đau đáu giữ gìn nghề truyền thống của cha ông, dù cả làng đã bỏ.
Ẩn mình trong từng góc phố, Hà Nội kể những câu chuyện không lời qua những địa điểm mang đậm chiều sâu văn hóa - nơi ký ức, bản sắc và cảm xúc giao thoa trong từng bước chân người lữ khách...
Đám cưới hào nhoáng của nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos và Lauren Sanchez kéo dài trong 3 ngày cuối tuần tại Venice quy tụ 200 vị khách mời giàu có và nổi tiếng như Ivanka Trump, Usher…
Ngoài những khoảnh khắc tỏa sáng trên sân khấu, Hà Trúc Linh còn ghi điểm với visual đời thường trẻ trung, rạng rỡ. Cô sở hữu phong cách ăn mặc gợi cảm, cá tính nhưng vẫn giữ được sự tinh tế, giúp hình ảnh của mình luôn nổi bật và cuốn hút trong mọi khung hình đời thường...
Giữa bức tranh du lịch hè đầy sôi động, một loạt thay đổi âm thầm về thói quen lựa chọn điểm đến và hình thức di chuyển đang dần định hình lại hành vi của du khách Việt...
Dưới lớp vỏ hấp dẫn của những tour du lịch 0 đồng là một guồng máy vận hành đầy rủi ro, đang âm thầm bào mòn uy tín và chất lượng của ngành du lịch Việt Nam...
Không cần đi xa, chỉ cách Hà Nội vài giờ di chuyển là bạn đã có thể “trốn nóng” thành công với những điểm đến mát mẻ, dễ đi lại và cực kỳ thư giãn, đủ để quên sạch deadline và bụi phố...
Trong làn sóng hồi sinh mạnh mẽ của ngành du lịch hậu đại dịch, mô hình tour du lịch 0 đồng tưởng chừng như thuận lợi, tiết kiệm cho du khách, lại đang âm thầm bộc lộ những mặt tối đáng lo ngại…
Căn biệt thự từng được rao bán với giá 125 tỷ đồng của ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng sở hữu sân vườn rộng rãi, mang đến không gian sống thoáng đãng và gần gũi thiên nhiên...
TikToker Vũ Hồng Phúc hay còn gọi là “Cún Bông” từng được mệnh danh là “yêu nữ hàng hiệu” và “bà trùm túi Hermes” nhờ sở hữu bộ sưu tập túi xách xa xỉ có giá trị ước tính lên tới hàng trăm tỷ đồng...
Việt Nam đang nổi lên như điểm đến đặc biệt của thị trường du lịch chăm sóc sức khỏe tại châu Á, với thế mạnh ở y học cổ truyền, trị liệu tự nhiên và khám - chữa bệnh chuyên sâu..
Trước thềm chung kết, Phương Linh vẫn tranh thủ thời gian để dọn dẹp nhà cửa, sắp xếp đồ đạc và chuẩn bị tỉ mỉ từng bộ trang phục, thể hiện hình ảnh một người phụ nữ hiện đại không chỉ qua vẻ ngoài mà còn ở lối sống ngăn nắp, kỷ luật...
Nơi ở của Nghệ sĩ nhân dân Thanh Hoa không chỉ rộng rãi mà còn ngập tràn sắc hoa, hương thơm và trái ngọt, tựa như một chốn "bồng lai tiên cảnh" giữa đời thường...
Một số loài chim lớn nhất trên hành tinh của chúng ta có thể cao hơn bất kỳ cầu thủ NBA nào và đôi cánh của chúng khi dang rộng còn bao trùm cả chiếc giường cỡ lớn...
Thanh Thanh Hiền xây dựng ngôi nhà nhỏ hai tầng giản dị, phần diện tích còn lại được tận dụng để trồng cây ăn quả và cây cảnh, tạo nên một không gian sống xanh mát, bình yên và đầy sức sống...
Golf không còn là sân chơi riêng của giới thượng lưu khi ngày càng nhiều bạn trẻ Việt Nam bắt đầu chọn môn thể thao này như một phần của hành trình du lịch và trải nghiệm mới lạ...
Khu nhà vườn rộng 12.000m² của NSƯT Việt Hoàn nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 30 km, được phủ kín cây xanh và điểm xuyết bởi những ngôi nhà mái lá mộc mạc, bình dị, tạo nên không gian gần gũi, yên bình giữa thiên nhiên...
Từ Thủ đô Hà Nội, những chuyến tàu hỏa mở ra hành trình khám phá đất nước theo cách trọn vẹn và chậm rãi nhất, nơi cảnh sắc núi non, biển cả và làng quê dần hiện ra qua ô cửa sổ...
Đà Nẵng, Phú Quốc, Hà Nam và Cát Bà đang trở thành những điểm hẹn không thể bỏ lỡ của mùa hè 2025, hút khách nhờ những màn pháo hoa rực rỡ, các show nghệ thuật mãn nhãn và chuỗi trải nghiệm du lịch đặc sắc..
Theo lời ông Hòa thì làm một chiếc mặt nạ bằng giấy bồi là một quá trình nghệ thuật, trải qua nhiều công đoạn công phu. Điều này đòi hỏi người người làm nghề phải thật tỉ mỉ và chỉn chu trong từng chi tiết mới có thể cho ra những sản phẩm đẹp.
