Những người làm mặt nạ giấy bồi cuối cùng ở phố cổ Hà Nội
Phải trải qua nhiều công đoạn như xé giấy, dán chồng lên nhau, vẽ thủ công nên mỗi ngày, vợ chồng ông Hòa - bà Lan chỉ làm được vài chiếc mặt nạ. Thu nhập chỉ khoảng 200.000 đồng.
Phúc Sơn
Gia đình của bà Đặng Hương Lan (63 tuổi) và ông Nguyễn Văn Hòa (67 tuổi) là những người cuối cùng làm mặt nạ giấy bồi tại phố Hàng Than, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Bà Lan cho biết mặt nạ giấy bồi từng là món đồ chơi được yêu thích của trẻ em Hà thành. Từ khi mặt nạ giấy của Trung Quốc tràn vào thị trường, sản phẩm truyền thống không còn được ưa chuộng nữa. Hàng hóa ế ẩm làm mọi người cũng nản, dần bỏ nghề. Chỉ có nhà bà là vẫn cố gắng vượt qua.
Làm mặt nạ giấy bồi là nghề gia truyền của gia đình bà Lan. Vì thế, từ thủa nhỏ bà đã theo bố học cách tô màu, bồi keo, dán giấy, làm những chiếc mặt nạ đầy màu sắc. Sau này, bà thấy đây là duyên nghiệp của mình nên quyết tâm giữ gìn và theo nghề đến cùng.
Theo lời ông Hòa thì làm một chiếc mặt nạ bằng giấy bồi là một quá trình nghệ thuật, trải qua nhiều công đoạn công phu. Điều này đòi hỏi người người làm nghề phải thật tỉ mỉ và chỉn chu trong từng chi tiết mới có thể cho ra những sản phẩm đẹp.
Trước tiên ông phải xé giấy thật nhỏ, sau đó lót một lớp giấy trắng vào khuôn xi măng đúc sẵn. Lớp sau được dán chồng lên lớp trước bằng một loại hồ nấu từ bột sắn. Khoảng 5, 6 lớp giấy vụn sẽ cho ra một sản phẩm.
Mặt nạ giấy bồi được phủ bằng lớp sơn tổng hợp. Cách pha màu cũng đòi hỏi sự chính xác cao mới tạo được màu tươi và đẹp. Mỗi lần chỉ được tô một màu. Nếu mặt nạ nhiều màu phải tô thành nhiều lần để đảm bảo màu sắc luôn được bền.
Sau khi hoàn thiện công đoạn thô, mặt nạ phải được phơi nắng tự nhiên; không được dùng máy sấy nhằm tránh làm biến dạng, cong vênh.
Chia sẻ về kỉ niệm xúc động nhất trong suốt quãng thời gian làm nghề, bà Lan nói: “Tôi nhớ mãi một bạn sinh viên đến nhà mua một chiếc mặt nạ. Nhưng bạn ấy đưa cho tôi 500.000 đồng. Khi tôi trả lại tiền thừa thì bạn ấy nói: Cháu xin lấy một chiếc mặt nạ làm kỉ niệm. Phần còn lại cháu biếu cô, mong cô luôn mạnh khoẻ để giữ gìn văn hoá truyền thống.” Số tiền dù không lớn nhưng lúc đó tôi cực kì xúc động và luôn thấy hạnh phúc khi làm nghề”.
Trước nỗi lo sẽ bị thất truyền, bà Lan bộc bạch: “Ngày trước cũng có một nhóm người đến đây xin học nghề. Nhưng họ chỉ quan tâm đến số lượng hơn chất lượng. Vì vậy hai vợ chồng tôi không đồng ý dạy”. Bà nói thêm: “Nghề này kén người lắm. Nếu không kiên trì, nắm bắt được cái cốt, cái hồn trong từng sản phẩm thì sớm muộn cũng sẽ nản và bỏ thôi. Tôi sẽ chỉ nhận dạy cho những người thật sự tâm huyết với nghề, thật sự yêu nghề. Chỉ có như thế, nghề làm mặt nạ giấy bồi mới có thể gìn giữ được lâu dài".
Hiện nay dù đã qua thời hưng thịnh nhưng nhiều người trẻ vẫn tìm đến nhà ông bà để mua mặt nạ mỗi dịp lễ tết. “Nhiều trường học, khu vui chơi cũng đặt hàng chúng tôi để giáo dục cho thế hệ trẻ về những nét truyền thống của người Việt mình”, ông Hoà nói. Chị Nguyễn Hà (sinh năm 1994), khách đến mua mặt nạ cho biết: “Khi nhìn vào những chiếc mặt nạ giấy bồi truyền thống, mình cảm giác nó toát lên hồn dân tộc. Hơn nữa một sản phẩm như thế này đòi hỏi rất nhiều công sức và trí tuệ từ các nghệ nhân nên mình cảm thấy rất trân trọng”.
Mỗi mùa Trung thu, vợ chồng ông Hòa sản xuất được hơn 2.000 chiếc mặt nạ các loại. Giá mặt nạ dao động từ 30.000 đến 45.000 đồng/chiếc, tùy vào từng loại, kích cỡ, màu sắc. Mỗi ngày vợ chồng bà chỉ làm được vài chiếc. Cũng chính vì vậy nguồn thu nhập từ làm mặt nạ không cao.
Tình yêu với nghề là động lực to lớn để vợ chồng bà quyết tâm gìn giữ dù đã ở tuổi nghỉ ngơi. Tuy nhiên bà Lan cho biết: “Hiện nay, nhiều chiếc mặt nạ làm nhái với chất lượng kém, giá rẻ tràn ngập chợ buôn. Buồn hơn là sản phẩm nhái nhưng lại bán ra với thương hiệu mặt nạ ông Hòa, bà Lan ở phố Hàng Than”.
Nghệ nhân Phạm Bá Ngọc là cái tên nổi tiếng trong giới nghệ sĩ sáng tác. Anh nổi tiếng cả bởi tay nghề tài hoa đầy sáng tạo, cả bởi thiên phú kinh doanh trên kho tàng di sản văn hóa dân tộc.
Mới đây tại TP Nha Trang, Khánh Hòa, Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức Khai mạc Liên hoan trình diễn các Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại và Triển lãm “Di sản văn hóa, du
UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch số 04/KH-UBND về việc xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ ba - năm 2021.
Mặc cho các loại khuôn bánh Trung thu làm từ nhựa chiếm lĩnh thị trường, nghệ nhân Trần Văn Bản hơn 40 năm vẫn đau đáu giữ gìn nghề truyền thống của cha ông, dù cả làng đã bỏ.
Trên trang cá nhân, Ngân Collagen thường xuyên chia sẻ hình ảnh về cuộc sống sang trọng và không ngần ngại khoe với cộng đồng mạng khối tài sản khổng lồ mà mình sở hữu...
Thay vì những thực đơn nếm thử cầu kỳ và kéo dài, thực khách châu Á hiện nay ưu tiên sự thoải mái và linh hoạt khi trải nghiệm ẩm thực cao cấp, trong khi khách Việt vẫn đặc biệt chú trọng đến yếu tố “ăn bằng mắt”, coi tính thẩm mỹ là một phần quan trọng trong trải nghiệm thưởng thức...
Báo cáo du lịch Virtuoso 2026 chỉ ra một sự chuyển dịch rõ rệt trong khái niệm “sang trọng”, không còn gắn với hình thức hay hào nhoáng, mà là trải nghiệm mang giá trị tinh thần và dấu ấn cá nhân...
Trong bối cảnh giá phòng khách sạn tăng gấp nhiều lần vào mùa lễ hội cao điểm, giới trẻ Trung Quốc không muốn bị “chặt chém” đã chọn cách mang theo lều bạt riêng để cắm trại ngay ngoài đường phố…
Khi được gắn kết với du lịch, âm nhạc không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp Việt Nam kể câu chuyện văn hóa của mình bằng một ngôn ngữ gần gũi, sinh động và hấp dẫn...
Chồng sắp cưới của Hoa hậu Đỗ Thị Hà là doanh nhân Nguyễn Viết Vương, CEO tập đoàn Sơn Hải, tập đoàn xây dựng hàng đầu Việt Nam, sở hữu khối tài sản khủng...
Việc Mỹ lần đầu tiên vắng mặt khỏi Top 10 quốc gia có hộ chiếu quyền lực nhất thế giới phần nào phản ánh những thay đổi trong chính sách thị thực toàn cầu...
Sự việc Shark Bình bị khởi tố đã khiến dư luận xôn xao, và giữa tâm bão ấy, Phương Oanh lại trở thành cái tên được nhắc đến nhiều nhất trên mạng xã hội...
Từ Louis Vuitton cho đến Ralph Lauren hay Coach, các quán cà phê hàng hiệu đang trở thành công cụ chiến lược giúp thương hiệu thu hút nhóm khách hàng trẻ thích trải nghiệm và thể hiện phong cách sống qua hình ảnh…
Ẩm thực Việt Nam là một nét di sản tinh tế được hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử và văn hóa Việt Nam mang đến cầu nối bền vững đưa hình ảnh đất nước và con người Việt đến gần hơn với thế giới...
Thông tin Ngân 98 bị bắt tạm giam thu hút sự quan tâm lớn của dư luận, nhất là khi trước đó cô từng được biết đến với danh xưng “hot girl thị phi” gắn liền với nhiều ồn ào về ăn mặc và phát ngôn...
Trên sân khấu hay trong đời thường, Công Lý luôn là người nghệ sĩ sống hết mình, mang tiếng cười và nước mắt đến cho khán giả, anh đi qua biến cố bằng nghị lực và viết nên câu chuyện đẹp về lòng yêu nghề cùng sự tận hiến không ngừng...
Khơi dậy tinh thần tự lực, giúp cộng đồng thoát khỏi tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ bên ngoài chính là mục tiêu cốt lõi của các dự án du lịch thiện nguyện...
Theo lời ông Hòa thì làm một chiếc mặt nạ bằng giấy bồi là một quá trình nghệ thuật, trải qua nhiều công đoạn công phu. Điều này đòi hỏi người người làm nghề phải thật tỉ mỉ và chỉn chu trong từng chi tiết mới có thể cho ra những sản phẩm đẹp.
