Thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ ký báo cáo, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, trong giai đoạn từ tháng 7/2014 đến 7/2018, cả nước đã xảy ra 126 vụ cháy lớn, chiếm tỷ lệ 0,95%, gây thiệt hại nghiêm trọng, làm chết 35 người, bị thương 92 người. Thiệt hại về tài sản khoảng 5.000 tỷ đồng.
Cháy lớn tuy chỉ chiếm dưới 1% tổng số vụ nhưng thiệt hại chiếm trên 70% tổng số thiệt hại.Thiệt hại trung bình của 1 vụ cháy lớn khoảng 40 tỷ đồng. Các loại hình cơ sở xảy ra cháy lớn chủ yếu là cơ sở sản xuất công nghiệp có diện tích nhà xưởng, kho tàng với quy mô lớn, tồn trữ nhiều loại hàng dễ cháy, báo cáo nêu rõ.
Nguyên nhân trực tiếp gây ra cháy, qua điều tra các vụ cháy lớn cho thấy, chủ yếu do sự cố hệ thống, thiết bị điện, do sơ xuất, bất cẩn trong sử dụng lửa, khí đốt và do vi phạm an toàn phòng cháy chữa cháy trong thi công, hàn, cắt kim loại. Nguyên nhân dẫn đến cháy lớn chủ yếu do việc phát hiện và báo cháy muộn (chiếm hơn 80%).
Các cá nhân, tổ chức có liên quan để xảy ra cháy lớn đã bị xem xét, xử lý trách nhiệm theo quy định, Bộ trưởng khẳng định.
Chẳng hạn trong vụ cháy ngày 18/10/2014 tại Công ty Việt Hà và Công ty Nippon Express, lô 38B Khu công nghiệp Quang Minh, huyện Mê Linh, Hà Nội gây thiệt hại ước tính trên 215 tỷ đồng (theo báo cáo thống kê của các Công ty) đã có cán bộ phụ trách địa bàn/cơ sở bị hạ bậc thi đua. Mức kỷ luật này cũng được áp dụng với Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy số 6 thuộc Cảnh sát phòng cháy chữa cháy Hà Nội (trước đây).
Thông tin rõ hơn về các cơ sở chưa được thẩm duyệt, nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, trong số trên 2.000 công trình chưa được thẩm duyệt, nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy được đưa vào sử dụng, phần lớn được xây dựng trước khi Luật Phòng cháy chữa cháy năm 2001 được ban hành.
Một số công trình do chủ đầu tư tự ý điều chỉnh, thi công sai so với thiết kế được duyệt. Việc lựa chọn, lắp đặt các hệ thống, thiết bị phòng cháy chữa cháy không đồng bộ, kém chất lượng dẫn đến hệ thống không hoạt động theo chức năng nên chưa đủ điều kiện để được nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy.
Trong khi đó, có những công trình quá trình thi công kéo dài, chưa hoàn thiện nên mặc dù đã được thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy chữa cháy song chưa tổ chức nghiệm thu.
Từ thực trạng nêu trên, Bộ trưởng Tô Lâm đề nghị Quốc hội đưa vào nghị quyết sau giám sát một số vấn đề, trong đó có yêu cầu xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về phòng cháy; làm rõ trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cơ sở vi phạm.
Đồng thời, công khai các dự án, công trình vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy trên các phương tiện thông tin đại chúng. Không phê duyệt chủ trương đầu tư và cấp phép xây dựng đối với các chủ đầu tư cố tình "chây ì", vi phạm các quy định về xây dựng và phòng cháy chữa cháy.