Tham dự chương trình Bữa sáng Doanh nhân ngày 29/3 có: Hai Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI là ông Hoàng Quang Phòng và ông Nguyễn Quang Vinh; PGS.TS Vũ Văn Tích, Giám đốc Học viện Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ; PGS.TS Trương Ngọc Kiểm, Giám đốc Công viên Công nghệ tiên tiến và đổi mới sáng tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội; bà Nguyễn Thị Thu Thuỷ, Phó Chủ tịch thường trực VACOD; bà Ninh Thị Ty, bà Bùi Thị Hải Yến - Phó Chủ tịch HBA cùng các doanh nhân đến từ hai Hiệp hội Phát triển Hàng tiêu dùng Việt Nam - VACOD và Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hà Nội – HBA…
Chương trình Bữa sáng Doanh nhân tuần này tiếp tục có sự tham dự của nghệ nhân trà Đào Đức Hiếu và các “trà nương” đã mang tới một không gian tiệc trà đầy tinh tế.
ĐẨY MẠNH CƠ HỘI HỢP TÁC KINH TẾ VIỆT - NGA
Mở đầu chương trình Bữa sáng Doanh nhân tuần này, Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn đã tóm lược thông tin về những hoạt động gần đây của hai hiệp hội VACOD-HBA. Ông nhấn mạnh vào các sự kiện nổi bật, những thành tựu đã đạt được cũng như các kế hoạch và định hướng hoạt động trong thời gian tới. Việc này nhằm giúp các khách mời và cộng đồng doanh nghiệp hội viên có thể nắm bắt một cách tổng quan và đầy đủ về những nỗ lực và định hướng của VACOD-HBA, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết nối, hợp tác và phát triển.
Trước tiên, Chủ tịch Sơn cập nhật thông tin về kế hoạch lập đoàn công tác sang UAE tham dự Hội nghị Đầu tư thường niên 2025 (AIM Congress) tại Dubai theo lời mời của ông Walid Farghal, Tổng Thư ký và Đồng sáng lập của Tổ chức AIM Global, Tổng Giám đốc Hội nghị vào hồi đầu năm. Hội nghị AIM Congress sẽ được tổ chức từ ngày 7-9/4. Đây là một sự kiện quan trọng, quy tụ nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư khu vực Trung Đông.
Việc tham dự sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển cho các doanh nghiệp hội viên, đồng thời nâng cao vị thế của VACOD-HBA trên trường quốc tế. Tuy nhiên, do điều kiện thời gian quá gấp rút khiến VACOD-HBA không chuẩn bị kịp các thủ tục cần thiết. Mặc dù vậy, Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn vẫn thể hiện sự quan tâm sâu sắc và cam kết mạnh mẽ đối với việc xây dựng mối quan hệ hợp tác với các đối tác Trung Đông. Ông khẳng định chắc chắn sẽ thực hiện ký kết thỏa thuận hợp tác với ban tổ chức hội nghị và VACOD-HBA sẽ duy trì liên lạc chặt chẽ với ban tổ chức hội nghị, cũng như các đầu mối kết nối doanh nghiệp tại các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất.
Điều này đảm bảo rằng, thông tin và cơ hội hợp tác sẽ được trao đổi thường xuyên, tạo tiền đề vững chắc cho các kế hoạch hợp tác trong tương lai, mang lại lợi ích thiết thực cho các doanh nghiệp hội viên.
Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn cũng thông báo về việc VACOD-HBA đón tiếp đoàn doanh nghiệp đến từ Liên bang Nga diễn ra vào chiều 2/4. Liên quan đến chuỗi sự kiện nhằm hiện thực hóa những thỏa thuận hợp tác giữa Việt Nam – Liên bang Nga, mới đây TS Nguyễn Hồng Sơn đã tiếp nhận thông tin trực tiếp từ cơ quan Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga về việc một đoàn doanh nghiệp đến từ Hiệp hội Doanh nghiệp xuất nhập khẩu Nga sẽ tới Việt Nam và tìm kiếm cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp trong nước.
Đặc biệt, họ bày tỏ nguyện vọng muốn được tổ chức một chương trình hội nghị nhằm kết nối giữa đoàn công tác với lãnh đạo HBA-VACOD cùng các doanh nghiệp hội viên. Tham dự hội nghị có đoàn công tác đến từ Nga gồm khoảng 15 thành viên gồm nhiều doanh nghiệp đa ngành do Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp xuất nhập khẩu Nga, ông Leer Artur Dmitrievich làm trưởng đoàn.
Mục đích cuộc gặp gỡ làm việc là nhằm trao đổi các cơ hội hợp tác, các xu hướng tiềm năng; các điểm cần lưu ý trong quy định pháp luật, quy định về thuế và hải quan, các công cụ hữu ích trong kinh doanh giữa doanh nghiệp hai nước; tìm kiếm đối tác và thiết lập quan hệ, ký kết các hợp đồng giữa các doanh nghiệp trong đoàn và các doanh nghiệp Việt Nam.
Thông tin từ cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Nga, các doanh nghiệp trong đoàn công tác của Nga tham dự hội nghị giao thông cung cấp các lĩnh vực họ mong muốn tìm kiếm cơ hội hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam gồm: Công nghiệp hóa chất, cung ứng than và các sản phẩm luyện cốc, cung ứng vật liệu xây dựng từ gỗ, cung ứng sản phẩm vệ sinh thân thiện với môi trường, cung ứng sản phẩm thuộc danh mục superfood, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, thực phẩm chức năng, cây thuốc nguyên liệu, thảo dược, mỹ phẩm tự nhiên, thiết bị làm lạnh cho sản xuất, nhà hàng, khách sạn; tìm kiếm nhà cung cấp than gáo dừa, trái cây, trái cây xay nhuyễn (puree), cà phê, ca cao, sản phẩm kẹo bánh… nhà cung ứng cao su và sản phẩm từ cao su, lốp xe, thủy hải sản, mỹ phẩm và các ngành hàng tiềm năng khác.
Thực tế, việc tổ chức một chương trình hội nghị tiếp đón đoàn đối tác nước ngoài trong một khoảng thời gian ngắn, đặc biệt là chưa đầy một tuần thực sự là một thử thách lớn. Việc kết nối với rất nhiều doanh nghiệp từ nhiều lĩnh vực khác nhau cùng một lúc, theo đúng yêu cầu của đối tác, lại càng khó khăn hơn gấp bội. Điều này đòi hỏi ban lãnh đạo và văn phòng hai hiệp hội phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, mạng lưới quan hệ rộng rãi và sự am hiểu sâu sắc các lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp hội viên.
Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn sau quá trình xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng đã quyết định tổ chức Hội nghị Kết nối giao thương Việt – Nga để đón tiếp đoàn công tác của Nga và gấp rút lên kế hoạch chi tiết, kịp thời thông tin đến cộng đồng doanh nghiệp để các doanh nghiệp chủ động đăng ký tham gia.
Tin vui là dù thời gian chuẩn bị chưa đầy một tuần, bao gồm cả việc lên kế hoạch chi tiết chương trình hội nghị, nhưng khi vừa thông báo sự kiện đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng doanh nghiệp.
Hội nghị này được tổ chức với sự phối hợp chặt chẽ cùng Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga. Ban tổ chức đã đặt kỳ vọng lớn vào sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp. Mục tiêu chính là xây dựng một chương trình đón tiếp chu đáo, tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc thảo luận, tọa đàm chuyên sâu và kết nối doanh nghiệp một cách hiệu quả nhất. Mọi nỗ lực đều hướng đến việc tạo ra một diễn đàn hợp tác thành công, mang lại giá trị thiết thực cho cả hai bên.
Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn giao nhiệm vụ chủ trì chương trình hội nghị cho bà Bùi Thị Hải Yến, Phó Chủ tịch HBA, Chủ tịch Công ty Cổ phần Hanel. Hội nghị còn có sự phối hợp của Phó Chủ tịch Thường trực VACOD Nguyễn Thị Thu Thủy và Phó Chủ tịch HBA Ninh Thị Ty.
Để hội nghị thành công tốt đẹp, Chủ tịch Sơn đã chỉ đạo rất sát sao mọi khâu công tác chuẩn bị. Ông đề nghị các Phó Chủ tịch chủ trì điều hành và tham gia buổi hội nghị kết nối giao thương phải nắm bắt đầy đủ thông tin về đoàn đại biểu tham dự, cả phía đối tác lẫn chủ nhà. Ông nhấn mạnh, phải thực sự nắm rõ yêu cầu và nguyện vọng của doanh nghiệp đối tác, mới có thể phát huy tốt nhất vai trò kết nối của hiệp hội trong sự kiện hợp tác lần này.
Tiếp mạch dấu ấn quan hệ đối ngoại với Nga, TS Nguyễn Hồng Sơn thông tin thêm về việc ông vừa nhận được điện thư của Ngài Evghenhi Dmitrievic Grigoriev Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại St. Petersburg, Liên bang Nga. Trong thư, thay mặt chính quyền thành phố St. Petersburg và Ủy ban Đối ngoại St. Petersburg, ông E.D Grigoriev bày tỏ lòng biết ơn chân thành về sự chào đón nồng nhiệt dành của TS Nguyễn Hồng Sơn dành cho ông Kalganov Vyacheslav Gennadievich, Phó Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Saint Petersburg trong chuyến thăm Việt Nam của đoàn công tác vào ngày 9/3 vừa qua.
Đặc biệt, lãnh đạo Ủy ban Đối ngoại St. Petersburg đánh giá cao sự cởi mở và sẵn sàng của lãnh đạo VACOD-HBA trong việc chuẩn bị chu đáo cho một cuộc đối thoại thân mật, đạt hiệu quả cao. Ông nêu bật những cam kết hợp tác đầy tiềm năng đã được thảo luận trước đó giữa hai hiệp hội và chính quyền thành phố ST. Petersburg. Đây là bước tiến quan trọng, mở ra những cơ hội phát triển mới, đồng thời củng cố thêm mối quan hệ hữu nghị giữa các đơn vị.
“Tôi tin rằng đây là khởi đầu của một hành trình dài và thú vị sẽ có lợi cho tất cả những người tham gia. Tiềm năng hợp tác giữa St. Petersburg và các khu vực của Việt Nam vẫn chưa được tiết lộ. Chúng ta còn nhiều công việc chung lâu dài và thú vị ở phía trước”, lãnh đạo Ủy ban Đối ngoại St. Petersburg khẳng định trong điện thư gửi Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn.
Bên cạnh hoạt động và kết quả đối ngoại sôi động ngay từ đầu năm của VACOD-HBA, Chủ tịch Sơn đề cập đến kế hoạch xúc tiến thương mại trong nước thường niên của hai hiệp hội trong thời gian tới. Theo đó, ngay từ đầu năm, ban lãnh đạo hiệp hội đã xác định tình hình các hoạt động xúc tiến thương mại tại các địa phương có thể phải tạm thời chờ thời điểm phù hợp. Nguyên nhân là do cần thời gian để các địa phương định hình và ổn định cơ cấu tổ chức mới sau cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy trên quy mô toàn quốc.
Điều này dẫn đến việc các địa phương phải thay đổi, xây dựng lại chiến lược phát triển phù hợp với không gian phát triển và điều kiện thực tế mới. Nếu các địa phương chưa xây dựng được chiến lược phát triển rõ ràng, hiệp hội không thể tư vấn hoặc hỗ trợ các tỉnh trong các hoạt động xúc tiến đầu tư, thương mại và du lịch. Đồng thời, việc tư vấn về các lĩnh vực đầu tư tiềm năng cũng trở nên khó khăn.
Chính vì vậy, người đứng đầu VACOD-HBA đã sớm điều chỉnh phương hướng hoạt động sắp tới sao cho phù hợp và hiệu quả nhất. “Chúng tôi dự định tổ chức một loạt các hội nghị chuyên đề. Các hội nghị này sẽ tập trung vào các lĩnh vực như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, và phát huy vai trò, vị thế của khu vực kinh tế tư nhân. Mục tiêu là thúc đẩy hoạt động của doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển đổi hiện nay của đất nước. Việc tinh gọn bộ máy cũng là một phần trong nỗ lực này, nhằm tăng cường hỗ trợ an sinh xã hội cho người dân và thúc đẩy phát triển doanh nghiệp”, Chủ tịch Sơn nêu rõ.
Trong khuôn khổ hệ thống quy định, chính sách mới, việc doanh nghiệp tiếp thu và vận dụng một cách hiệu quả là vô cùng quan trọng. Cụ thể, việc tiếp thu pháp luật cần được thực hiện một cách chủ động, tích cực, không chỉ đơn thuần tuân thủ mà doanh nghiệp còn phải hiểu rõ bản chất và mục đích của từng quy định. Đồng thời, cần có sự chọn lọc, chắt lọc những tinh hoa, những giá trị tiến bộ, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội.
NHÀ NƯỚC CHI HÀNG TỶ USD, TẬN DỤNG THẾ NÀO?
Về những định hướng cụ thể cho sự phát triển của doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển mình của đất nước, bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn mời PGS.TS Vũ Văn Tích, một chuyên gia nghiên cứu rất sâu về vấn đề ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động của doanh nghiệp và cũng là người nắm rất rõ những chính sách hỗ trợ mới của Chính phủ dành cho doanh nghiệp chia sẻ thêm những thông tin hữu ích. Từ đó, tạo động lực để cộng đồng doanh nghiệp có thể kịp thời nắm bắt, tận dụng thời cơ từ những chính sách mới của nhà nước.
Ngay từ đầu, PGS.TS Vũ Văn Tích nêu rõ mong muốn đưa đến một số thông tin hữu ích với cộng đồng doanh nghiệp, đồng thời từ đó doanh nghiệp trong hai hiệp hội sẽ đóng góp thêm ý kiến. Trên cơ sở thông tin này, các chuyên gia sẽ tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ về các cơ chế và chính sách cần thiết, nhằm ban hành và triển khai một cách hiệu quả trong thực tiễn.
Ông Tích nhấn mạnh: “Trước đây nhà nước chỉ dành 0,5% GDP hàng năm cho phát triển khoa học công nghệ và đối tượng, quy trình, thủ tục tiếp cận nguồn lực này cũng hết sức phức tạp. Nhưng nay sau khi có Nghị quyết 57, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định nâng mức chi cho khoa học công nghệ lên 5%. Như vậy, mỗi năm có hàng tỷ USD được chi ra, vấn đề là tiền ấy sẽ được tiêu như thế nào? Ai là đối tượng được ưu tiên tiếp cận?”.
Thứ nhất, PGS.TS Vũ Văn Tích đã chia sẻ về ba xu hướng kinh tế xã hội lớn đang diễn ra trên toàn cầu và tại Việt Nam. Xu hướng đầu tiên là kinh tế xanh, một xu hướng toàn cầu hướng tới tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững trong mọi lĩnh vực. Thứ hai là kinh tế số, nhấn mạnh vai trò của môi trường số và sự kết nối giữa công nghệ và con người. Thứ ba là kinh tế dựa trên khoa học, công nghệ và sáng tạo. Ông nhấn mạnh rằng Việt Nam cũng không nằm ngoài các xu hướng này và hiện nay, Nhà nước đang tập trung hỗ trợ và thúc đẩy các nền tảng cho sự phát triển của chúng.
Thứ hai, ông nhấn mạnh rằng Nhà nước Việt Nam xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những yếu tố then chốt cho sự phát triển kinh tế. Mục tiêu là hỗ trợ ba hành lang kinh tế trên, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số trong vòng 5-10 năm tới. Theo PGS Tích, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò trung tâm trong chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh ba hành lang kinh tế đang định hình tương lai.
Phân tích sâu vào vấn đề đầu tư khoa học công nghệ để thúc đẩy phát triển kinh tế. PGS Tích cho biết, trước đây, nguồn đầu tư chủ yếu tập trung vào các nhà khoa học, trường đại học và tổ chức nghiên cứu. Tuy nhiên, theo chủ trương mới của lãnh đạo ngành Khoa học và Công nghệ, cơ cấu đầu tư sẽ thay đổi, hướng thẳng tới doanh nghiệp và ưu tiên cho doanh nghiệp, tài chính và các trung tâm nghiên cứu. Nói cách khác, nhà nước đầu tư sẽ dựa trên sản phẩm đầu ra, tức là đáp ứng nhu cầu công nghệ, mô hình đổi mới sáng tạo và công cụ chuyển đổi số của doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh rằng, các nhà khoa học và công nghệ cần phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để tạo ra những sản phẩm hoàn toàn mới.
Theo đánh giá của người làm khoa học, đây là tư duy rất mới và là điểm nhấn quan trọng trong thời kỳ đổi mới. Để thực hiện điều này hiệu quả, ông Vũ Văn Tích đề nghị lãnh đạo hai hiệp hội, đặc biệt là các doanh nghiệp, cần tổng hợp và đề xuất danh mục có nhu cầu đầu tư phát triển công nghệ cụ thể cho doanh nghiệp mình.
Tiếp đó, thông tin này cần được gửi đến Bộ Công Thương để Bộ có thể phân tích, xây dựng bản đồ và lộ trình công nghệ, từ đó quyết định đầu tư vào các lĩnh vực cần thiết. “Hiện nay, doanh nghiệp đang thiếu hụt các công nghệ cần thiết để tạo ra sản phẩm cạnh tranh và có khả năng xuất khẩu. Do đó, tôi đề nghị VACOD – HBA chủ động đề xuất danh mục công nghệ cần đầu tư và triển khai”, PGS.TS Vũ Văn Tích định hướng phương án tận dụng cho hiệp hội và các doanh nghiệp.
Để dễ hiểu hơn, ông Tích lấy dẫn chứng về ngành may mặc – một trong những thế mạnh và là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nền kinh tế, theo ông, giới nghiên cứu khoa học đang nắm giữ rất nhiều sáng chế có thể ứng dụng vào thực tế để nâng cao chất lượng, năng suất và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, chính các doanh nghiệp cần đề xuất nhu cầu để thuận tiện hơn cho việc kết nối với người nghiên cứu.
Dựa trên thông tin thu thập được, ngành khoa học công nghệ sẽ tiến hành phân tích để xác định các công nghệ chiến lược cần được đầu tư nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phát triển. Đồng thời, ngành cũng sẽ làm rõ những công nghệ mà doanh nghiệp cần tự chủ đầu tư, và cách thức để các công nghệ này liên kết với các công nghệ chiến lược.
Song song với đó, các doanh nghiệp và Hiệp hội nên đưa ra yêu cầu về cơ chế triển khai và tiếp nhận những công nghệ cần thiết. Ví dụ về việc liên doanh với doanh nghiệp nước ngoài hoặc học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế, do một số công nghệ không được chuyển giao, đi cùng với đó là nhu cầu mua và triển khai công nghệ trong doanh nghiệp.
Chính doanh nghiệp là đối tượng hiểu rõ nhất về nhu cầu và cơ chế tiếp nhận công nghệ của mình, bao gồm các hình thức đầu tư, thuê mua, liên doanh, liên kết... Với kinh nghiệm nghiên cứu, ông đặc biệt khuyến khích sự tham gia của các tổ chức khoa học công nghệ trong nước, nhấn mạnh rằng việc ưu tiên đầu tư cho các tổ chức này sẽ giúp Việt Nam tạo ra công nghệ riêng, phục vụ cho sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam.
“Nếu các chương trình khoa học công nghệ của Bộ không đáp ứng đúng nhu cầu của doanh nghiệp, việc đầu tư sẽ không hiệu quả. Vốn đầu tư là tiền thuế của người dân, do đó, việc đầu tư cho doanh nghiệp để phát triển là vô cùng quan trọng”, PGS.TS Vũ Văn Tích đặc biệt nhấn mạnh.
Vấn đề thứ ba được PGS Tích đề cập, là chủ trương của ngành Bộ Khoa học và Công nghệ liên quan đến việc sáp nhập các ngành và địa phương, dẫn đến việc một số đơn vị trung gian sẽ không còn tồn tại. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam định hướng phát triển dựa trên khoa học, công nghệ, sáng tạo và chuyển đổi số, việc sáp nhập này đặt ra nhu cầu cấp thiết về sự hỗ trợ từ các ngành, đặc biệt là các xã.
Việc quản lý và hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp và người dân đòi hỏi ứng dụng công nghệ. Tương tự, các địa phương sau khi sáp nhập cũng cần đầu tư vào khoa học công nghệ để phát triển. Đây là hướng ưu tiên của ngành, tập trung vào việc hỗ trợ khoa học công nghệ trong quá trình quản lý, phát triển kinh tế xã hội và tái cấu trúc địa phương. Trong đó, Bộ trưởng Bộ KH&CN đặc biệt nhấn mạnh việc đầu tư mạnh mẽ vào khoa học công nghệ tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM. Lý do được đưa ra là vì đây là hai đầu tàu kinh tế của cả nước.
Và đương nhiên, Nhà nước sẽ ưu tiên đầu tư vào các doanh nghiệp có nhu cầu phát triển gắn liền với chuyển đổi số, và nguồn đầu tư này sẽ từ ngân sách nhà nước. Chuyên gia khoa học công nghệ, nhấn mạnh vai trò của sự phối hợp, và đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của các hiệp hội trong việc phát triển nền tảng số hỗ trợ doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, PGS Tích cũng định hướng các công ty, tập đoàn lớn có thể học tập kinh nghiệm từ nhiều doanh nghiệp trên thế giới, họ thành lập một công ty mới trong tập đoàn hoặc một bộ phận trong doanh nghiệp “khởi nghiệp” trong lĩnh vực khoa học, công nghệ để tiếp nhận những cơ hội được nhận chính sách đầu tư của Nhà nước.
Bộ Khoa học và Công nghệ đặc biệt quan tâm đến việc đầu tư vào công nghệ dựa trên nhu cầu thực tế của doanh nghiệp và gắn liền với sự phát triển. Đối với các doanh nghiệp hoạt động tại Hà Nội và TP.HCM, càng đặt ra yêu cầu đề xuất cụ thể các nhu cầu công nghệ liên quan đến phát triển vùng của hai thành phố này như: Giảm phát thải máy tính; các nhu cầu công nghệ để chống tắc đường, các công nghệ hay là các giải pháp dự báo để chống ngập; giải quyết những vấn đề thách thức của thành phố…
Truyền đạt thông điệp của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Tích cho biết thêm, tích hợp thời cơ từ Nghị quyết 57 và sắp tới là Đề án phát triển kinh tế tư nhân, ngành đặt mục tiêu về việc tăng cường đầu tư vào khoa học công nghệ trong một số lĩnh vực trọng điểm, đặc biệt là kinh tế số đạt tỷ trọng 30%. Đồng thời, ngành cũng kỳ vọng khoa học công nghệ sẽ đóng góp 5% vào GDP quốc gia, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế nói chung. Điều này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của tư lệnh ngành đối với việc đưa khoa học công nghệ vào ứng dụng thực tiễn.
DOANH NGHIỆP CŨNG CẦN TIẾP TỤC KHỞI NGHIỆP
Những chia sẻ sâu sắc, mang tính cốt lõi chính sách của PGS.TS Vũ Văn Tích được Chủ tịch Sơn đánh giá là rất hữu ích với hoạt động của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân trong giai đoạn này. Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn cũng nhận định đây là một chủ đề đang được quan tâm rộng rãi, thu hút sự chú ý của nhiều doanh nghiệp, những người đang mong muốn nắm bắt các xu hướng mới trong cơ chế và chính sách của Nhà nước.
Về phía Hiệp hội, Chủ tịch Sơn rất nhạy bén trước những cơ hội đến từ hai cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy và đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặc biệt là vấn đề triển khai các nghị quyết trong thực tế hoạt động cụ thể của doanh nghiệp. Người đứng đầu VACOD-HBA đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ, Học viện Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo cung cấp một mẫu khảo sát chi tiết về các nhu cầu công nghệ của doanh nghiệp, bao gồm cả đổi mới sáng tạo và trang thiết bị. Lãnh đạo hiệp hội cũng nhấn mạnh rằng, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ có mức độ quan tâm và nhu cầu khác nhau, và một số doanh nghiệp thậm chí đã đầu tư và trở thành các tổ chức khoa học công nghệ.
Cũng theo TS Nguyễn Hồng Sơn, hiện tại, các doanh nghiệp chưa thực sự nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc đầu tư vào khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ với nguồn lực tài chính hạn chế. Tuy nhiên, nếu biết rằng có sự hỗ trợ từ Nhà nước về mặt ngân sách và xác định được mức độ đầu tư cần thiết, các doanh nghiệp này sẽ sẵn sàng tham gia.
Việc đầu tư vào lĩnh vực này sẽ tạo ra một làn sóng khởi nghiệp đa dạng trong nhiều ngành nghề, không chỉ dành cho những người mới khởi nghiệp mà còn cho cả các doanh nghiệp đã và đang hoạt động.
Chủ tịch Sơn nhấn mạnh: “Không nên hiểu đơn giản việc khởi nghiệp chỉ đơn thuần là việc Startup của những người mới bắt đầu khởi sự kinh doanh mà cần phải hiểu khởi nghiệp theo nghĩa các doanh nghiệp khởi nghiệp lại trong chính lĩnh vực của mình với tâm thế mới, nguồn lực mới, khía cạnh mới. Việc khởi nghiệp nên bắt đầu từ các lĩnh vực cốt lõi mà doanh nghiệp đang hoạt động và sau đó là tìm cách gia tăng giá trị. Thứ hai là khởi nghiệp trong lĩnh vực mới của doanh nghiệp, điều này sẽ tạo ra những giá trị tốt và những người có thể cần dạy làm, tham gia vào một công cuộc khởi nghiệp mới, có thể mang lại hiệu quả rất tốt”,.
Người đứng đầu VACOD-HBA cũng mong muốn sắp tới tiếp tục nhận được sự đồng hành của các đơn vị nghiên cứu như Học viện Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo của Bộ KH&CN, Đại học Quốc gia Hà Nội để văn phòng hai hiệp hội tiếp tục phát huy vai trò cầu nối giúp cộng đồng doanh nghiệp có thêm nhiều cơ hội tiếp cận với những chính sách đào tạo, hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực khoa học, công nghệ.
Nhân câu chuyện doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, TS Nguyễn Hồng Sơn thông tin thêm về việc ông vừa tiếp một nhóm các nhà nghiên cứu trẻ đến từ một doanh nghiệp của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Họ đang nghiên cứu nhiều lĩnh vực, trong đó có việc hỗ trợ kết nối giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Nhật Bản thông qua các nền tảng trực tuyến.
Trong thời gian tới, doanh nghiệp của họ sẽ nghiên cứu và thành lập trang web nhằm kết nối doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản có nhu cầu kết nối, tìm kiếm cơ hội hợp tác. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt Nam không phải tham gia đóng góp hay trả phí gì cho bất kỳ hoạt động kết nối nào. Phí đó được hỗ trợ thông qua các tổ chức Nhật Bản, những tổ chức này cấp kinh phí hoặc đóng góp kinh phí cho doanh nghiệp này để xây dựng trang web kết nối. Sắp tới nhiều khả năng hiệp hội sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp trẻ này sau khi họ chính thức gia nhập, trở thành hội viên.
Sau những chia sẻ, gợi mở tâm huyết của PGS Tích và Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn, với vai trò là Phó Chủ tịch HBA, đồng thời cũng là lãnh đạo doanh nghiệp lớn đang vận hành và có nhu cầu phát triển thêm về khoa học công nghệ, bà Bùi Thị Hải Yến cho rằng, phía Hiệp hội và đơn vị nghiên cứu cần cùng nhau thảo luận và đưa ra một mẫu khai thác thông tin nhu cầu được đầu tư công nghệ chi tiết, chuẩn xác nhất của doanh nghiệp.
Bởi lẽ hơn ai hết, Hiệp hội là đơn vị hiểu rất rõ tâm tư của các doanh nghiệp trong khi đó phía Học viện là đơn vị nghiên cứu sẽ biết đâu là lĩnh vực tiềm năng để được đầu tư. Từ đó, việc thực hiện quá trình khảo sát sẽ đạt hiệu quả tối ưu, doanh nghiệp sẽ không chỉ hiểu chung chung mà có thể nắm bắt vấn đề cốt lõi.
Đóng góp ý kiến trong việc thúc đẩy doanh nghiệp tiếp cận khoa học công nghệ, bà Yến lấy dẫn chứng, trong một cuộc tiếp xúc gần đây với cộng đồng doanh nhân nữ Trung Quốc, bà đã được biết về một chương trình đào tạo AI bắt buộc dành cho các doanh nghiệp có vốn nhà nước.
Chương trình này kéo dài một tuần, tập trung vào việc hướng dẫn các doanh nghiệp ứng dụng AI trong sản xuất và kinh doanh để tăng năng suất lao động và chuyển đổi số hiệu quả. Đối với các doanh nghiệp tư nhân, việc tham gia chương trình này không bắt buộc, nhưng nếu không tham gia họ sẽ bị hạn chế trong việc tiếp cận các chương trình hỗ trợ khác của nhà nước. Do đó, hầu hết các doanh nghiệp đều tự nguyện tham gia đầy đủ
“Mới đây Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát động chương trình “Bình dân học vụ số”. Thiết nghĩ, chúng ta cũng nên tổ chức các khóa huấn luyện tương tự để giúp các lãnh đạo doanh nghiệp hiểu rõ về ứng dụng AI và chuyển đổi số. Tôi đề xuất việc tập trung phát triển các ứng dụng AI để quản lý và chia sẻ dữ liệu một cách an toàn, tránh rò rỉ thông tin bí mật. Việc này sẽ giúp các lãnh đạo doanh nghiệp tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức”, bà Yến giãi bày.
Về phần mình, doanh nhân Nguyễn Hữu Sơn, Uỷ viên Ban thường vụ HBA, Chủ tịch Công ty CP Viha Thống Nhất, thừa nhận nỗi băn khoăn trước kia, muốn tìm tòi cái mới doanh nghiệp phải tự mày mò, tự bỏ tiền đầu tư và chấp nhận rủi ro. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại các doanh nghiệp đã có nhiều cơ hội tiếp cận nguồn vốn nhà nước để phát triển hoạt động nghiên cứu. Hơn nữa, việc áp dụng khoa học công nghệ sẽ giúp hoạt động doanh nghiệp hiệu quả hơn, người lao động cũng không bị mất quá nhiều sức lực.
Ông Nguyễn Hữu Sơn chia sẻ kinh nghiệm cá nhân về việc tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất, nhớ về thời kỳ làm việc tại một nhà máy sản xuất ống thép, ông đã đề xuất thay đổi quy trình sản xuất để giảm thiểu lượng phế liệu, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả. Ông cho rằng với tinh thần dám nghĩ dám làm và thử nghiệm là rất quan trọng trong việc đổi mới và sáng tạo.
DOANH NGHIỆP CẦN TẬN DỤNG TỐT THỜI CƠ HIẾM CÓ
Phát biểu kết luận chương trình, Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn nhận định, hiện nay vẫn còn nhiều doanh nghiệp hội viên chưa thực sự tận dụng hết những sự quan tâm, hỗ trợ và kết nối từ phía hai hiệp hội. Những đề xuất một số doanh nghiệp đưa ra trong phần thảo luận tưởng như mới mẻ, nhưng thực ra những vấn đề đó từ lâu ban lãnh đạo hai hiệp hội đã sớm nhìn nhận và đưa ra thảo luận cũng như kết nối với sự hỗ trợ nhiệt tình từ các cơ quan quản lý và các chuyên gia nghiên cứu khoa học, chuyên gia kinh tế hàng đầu.
Điển hình như việc ký kết thỏa thuận hợp tác với Đại học Quốc gia Hà Nội và Học viện Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã được thực hiện từ rất lâu, cùng với đó là giai đoạn hiện thực hóa những thỏa thuận đó cũng được triển khai cụ thể qua những khóa đào tạo, những buổi thảo luận chuyên đề với nhiều chủ đề nóng được đưa ra. Đặc biệt, tất cả những thông tin này đều được truyền tải chi tiết, cụ thể trên các bài viết của Tạp chí Thương gia theo chỉ đạo, giám sát của Chủ tịch Sơn.
Giải đáp băn khoăn của đại diện một số doanh nghiệp về vấn đề những doanh nghiệp vừa và nhỏ không đủ điều kiện thành lập bộ phần nghiên cứu khoa học riêng thì sẽ tiếp cận vấn đề này thông qua ai, đơn vị nào có thể hỗ trợ? Chủ tịch Sơn chỉ rõ, hoàn toàn có rất nhiều cách để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ, tiếp cận những thành tựu nghiên cứu khoa học thông qua các cơ sở khoa học công nghệ như học viện, trường học và hiệp hội như VACOD-HBA. Các tổ chức, cơ quan này sẽ kết nối và tư vấn cho các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đồng thời giúp họ tiếp cận nguồn lực từ Nhà nước.
Với cách tiếp cận như vậy, doanh nghiệp không cần phải tự bỏ chi phí để xây dựng bộ máy nghiên cứu và triển khai, các nguồn lực hỗ trợ này đã sẵn sàng. Do đó, các doanh nghiệp có nhu cầu chỉ cần thông báo trực tiếp đến các đơn vị khai thác, các đơn vị kết nối của hiệp hội, hoặc Văn phòng hiệp hội để được tư vấn và hỗ trợ.
Trước kia, doanh nghiệp có thể đối diện những khó khăn trong việc thanh toán kinh phí khi thụ hưởng các đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ hoặc cấp nhà nước. Các thủ tục hồ sơ và chứng từ ngân sách thanh toán thường rất phức tạp và khắt khe, đặc biệt là đối với các tổ chức khoa học công nghệ, trong khi doanh nghiệp thường không thể tiếp cận hoặc thực hiện được các thủ tục này.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại đã có sự thay đổi trong cách nghiệm thu các đề tài nghiên cứu. Thay vì tập trung vào các thủ tục hành chính, nghiệm thu sẽ dựa trên sản phẩm đầu ra, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.
Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, Chủ tịch cho rằng, việc hợp tác với các tổ chức khoa học công nghệ để được hỗ trợ là một giải pháp hiệu quả. Trong trường hợp này, các tổ chức khoa học công nghệ sẽ chịu trách nhiệm hoàn tất các thủ tục cần thiết, giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng hành chính. Có thể thấy rõ, các quy định hiện nay đã được đơn giản hóa đáng kể so với trước đây.
Những khó khăn của doanh nghiệp, về bản chất Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng biết, Bộ Tài chính đã nắm rất rõ nên đã có sự đổi mới rất rõ ràng. Bởi lẽ nếu không đổi mới thì Nghị quyết 57, mà trực tiếp Tổng Bí thư làm Trưởng ban chỉ đạo sẽ chỉ nằm trên giấy khó đi vào thực tiễn. Vì vậy, doanh nghiệp hoàn toàn yên tâm là Nhà nước đã có lộ trình rất rõ ràng để triển khai nguồn lực".
Chủ tịch Nguyễn Hồng Sơn
Vấn đề tồn đọng hiện nay chính là sự chủ động của doanh nghiệp và các tổ chức tư vấn, bao gồm viện, học viện và trường học, cần phải đưa ra những tư vấn thiết thực và dễ hiểu hơn cho doanh nghiệp về các cơ hội nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ.
Người đứng đầu VACOD-HBA cho rằng hiện tại, doanh nghiệp chưa nhận thức được đầy đủ những lợi ích mà họ có thể đạt được từ việc tham gia vào các hoạt động này. Do đó, doanh nghiệp thường e ngại và không muốn mất thời gian để tìm hiểu và tiếp cận, việc giúp doanh nghiệp nhận ra giá trị của các hoạt động này là một nhiệm vụ quan trọng cần được ưu tiên.
Ông khẳng định trong tương lai, mọi hoạt động sẽ được tự động hóa thông qua AI, thay vì dựa vào các báo cáo thủ công. Nhà nước cũng đang tiến hành đẩy mạnh số hóa các quy trình, hướng tới việc giảm thiểu các thủ tục hành chính. Điều này phù hợp với định hướng của Tổng Bí thư về việc chuyển đổi từ nhiều cửa sang một cửa và tiến tới không còn cửa nào cả, tức là mọi giao dịch đều được thực hiện trực tuyến.
Do đó, các doanh nghiệp cần chủ động triển khai ứng dụng AI trong hoạt động của mình. Về phía Hiệp hội, Chủ tịch Sơn biết đã giới thiệu các đơn vị chuyên về AI để hỗ trợ doanh nghiệp, và trên thực tế nhiều doanh nghiệp cũng đã bắt đầu tiếp cận và ứng dụng công nghệ này. Ông dẫn chứng điển hình Tập đoàn Hồ Gươm của Phó Chủ tịch HBA Ninh Thị Ty đã và đang tận dụng rất hiệu quả những tính năng của AI, ban lãnh đạo tập đoàn đã phổ cập mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo đến từng cán bộ nhân viên, đặc biệt là đội ngũ quản trị.
Ông đánh giá cao hiệu quả của việc doanh nghiệp chủ động tiếp cận và khai thác hệ thống chuyên gia thông qua các chương trình Bữa sáng Doanh nhân và doanh nghiệp lớn như Tập đoàn Hồ Gươm đã làm được. Việc kết nối với các chuyên gia từ Đại học Quốc gia, Học viện và các chuyên gia khác đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực.
Chủ tịch Sơn khẳng định ban đầu có thể có những hoài nghi, nhưng dần dần, mọi người đều nhận ra giá trị của các hoạt động hợp tác và kết nối mà Hiệp hội mang lại. Không chỉ cho các doanh nghiệp trực tiếp tham gia mà còn đối với cả cộng đồng doanh nghiệp nói chung.
Người đứng đầu VACOD-HBA cũng đồng tình với đề xuất của Phó Chủ tịch Bùi Thị Hải Yến về việc tổ chức các chương trình đào tạo phổ cập về quản trị, khoa học công nghệ, nhận diện công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ông đề xuất hợp tác với PGS.TS Vũ Văn Tích để xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp. Hiệp hội và các tổ chức liên quan đều có nguồn kinh phí đào tạo và có thể xin thêm nguồn kinh phí từ Nhà nước. Do đó, doanh nghiệp cũng phải chủ động thể hiện nhu cầu của mình.
“Chúng tôi sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các chương trình đào tạo này, trên tinh thần không thu phí của các hội viên. Mục tiêu là hỗ trợ các doanh nghiệp, trang bị cho họ nguồn kiến thức và kinh nghiệm cần thiết về quản trị doanh nghiệp trong thời đại mới, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Hy vọng rằng các doanh nghiệp sẽ tận dụng tối đa những cơ hội này để phát triển và thành công”, Chủ tịch Sơn kết luận.
Một số hình ảnh ghi tại chương trình: