Thời gian qua, nhiều địa phương đã công bố giá cho thuê nhà ở xã hội, hoặc dự thảo dự kiến giá thuê. Song, nhiều chuyên gia cho rằng, một số mức giá đưa ra đang cao hơn so với thu nhập của đa số người dân.
Mới đây, UBND tỉnh Bình Dương vừa ban hành khung giá thuê nhà ở xã hội, áp dụng cho dự án do doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc cá nhân bỏ vốn đầu tư và nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp.
Với dự án nhà ở xã hội do doanh nghiệp hoặc hợp tác xã đầu tư, mức cao nhất áp dụng cho tòa nhà cao từ 24 - 30 tầng, có một tầng hầm với giá thuê tối thiểu 95.500 đồng, tối đa 246.800 đồng một m2.
Với nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, mức cho thuê thấp nhất từ 52.600 đồng mỗi m2 áp dụng với tòa dưới 5 tầng, không hầm. Mức cao nhất đạt 188.600 đồng mỗi m2 với tòa cao từ 7 đến 10 tầng, có một hầm, tương đương 13 triệu đồng cho căn rộng 70 m2.
Hiện nay, Hà Nội và TP.HCM đang lấy ý kiến dự thảo Quyết định về việc ban hành khung giá cho thuê nhà ở xã hội. Theo đó, tại Hà Nội giá thuê dự kiến thấp nhất là 48.000 đồng/m2 và cao nhất là 198.000 đồng/m2. Còn ở TP.HCM mức giá thuê dự kiến thấp nhất là 96.000 đồng/m2 và giá thuê cao nhất là 179.000 đồng/m2.
Theo Nghị định 100, diện tích sàn sử dụng mỗi căn hộ trong dự án nhà ở xã hội dao động từ 25-70m2. Nếu thuê căn hộ diện tích 70m2, với mức giá cao nhất thì người dân ở Hà Nội có thể phải trả gần 14 triệu đồng/tháng và TP.HCM là hơn 12,5 triệu đồng/tháng, còn Bình Dương là hơn 17,2 triệu đồng/tháng.
Hiện nay rất nhiều hộ gia đình muốn thuê nhà ở xã hội để có thể tiết kiệm chi phí, tuy nhiên, với giá thuê như trên, nhiều người rất ái ngại để thuê nhà ở.
Và gia đình anh Huy (35 tuổi) ở Bình Dương là một ví dụ trong số đó. Nhà anh có 5 người gồm vợ chồng anh và 3 con. Với mức giá Bình Dương vừa phê duyệt, anh cũng đang rất phân vân khi thuê nhà ở xã hội, bởi căn rộng nhất là 70,2 mà rẻ nhất cũng phải hơn 10 triệu đồng.
“Nhưng lương tôi với vợ làm công nhân chỉ hơn 20 triệu đồng, còn ăn uống, chi phí học hành sinh hoạt của các con nữa. Mà thuê căn nhỏ rẻ hơn, lại chật chội, 5 người sinh hoạt lại khó khăn”, anh Huy chia sẻ.
Khảo sát của phóng viên, với mức giá từ 10 – 17 triệu đồng, người thuê có thể thuê được những căn hộ thương mại 2 ngủ và trang thiết bị hiện đại. Đơn cử, 1 căn hộ chung cư Nam Đô Complex (Hoàng Mai, Hà Nội) có diện tích 98m2 giá cho thuê chỉ 15 triệu đồng/tháng. Hay ở chung cư Goldmark (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) giá thuê 10 triệu/tháng với căn hộ 2 ngủ hơn 70m2.
Theo chuyên gia Vũ Đình Ánh, nguyên Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu thị trường giá cả Bộ Tài chính, mức giá thuê này là bất hợp lý. Khi xây dựng giá cho thuê của nhà ở xã hội, điều quan trọng nhất là căn cứ vào mặt bằng cho thuê thực tế của thị trường.
Hiện nay giá 1 căn hộ thương mại từ 50 -70 m2 có giá thuê từ 10 - 15 triệu đồng/tháng. Nên cần xác định nhà ở dành cho người thu nhập thấp, chắc chắn giá thuê phải thấp hơn mức giá của chung cư thương mại, mới phù hợp với bản chất của nhà ở xã hội cho thuê.
“Lấy mốc giá thuê nhà ở xã hội cần phải xác định gốc rễ của nó và thuê nhà ở xã hội chỉ dành cho người thu nhập thấp. Vấn đề cần giải quyết đầu tiên là xác định người có thu nhập thấp. Nhưng trên thị trường đang xảy ra tình trạng cơ sở, căn cứ người thu nhập thấp không phù hợp”, ông Ánh phân tích.
