Mới đây, Ngân hàng nhà nước (NHNN) dự kiến tăng trưởng tín dụng cả năm 2020 có thể đạt 8-10% sau khi đã tăng 6,09% trong 9 tháng đầu năm, tức là có khoảng 150.000-320.000 tỷ đồng tín dụng tăng thêm trong quý IV/2020.
Cùng với việc giãn lộ trình giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung vào dài hạn, NHNN cũng đã giảm trần lãi suất tiền gửi và cho vay ngắn hạn lần thứ 3 trong năm nay.
Ngoại trừ các ngân hàng thương mại thực hiện phát hành trái phiếu riêng lẻ theo Thông tư 34/2013/TT-NHNN, các doanh nghiệp khác đều tuân thủ theo Nghị định 81 nên sẽ giảm mạnh phát hành trái phiếu riêng lẻ trong quý IV/2020.
Thực tế, lượng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành trong tháng 9/2020 đã giảm tới 84% so với tháng 8, chỉ đạt 14.100 tỷ đồng.
Đáng chú ý, với những doanh nghiệp có nhu cầu huy động vốn qua kênh trái phiếu, doanh nghiệp sẽ phải chuyển sang hình thức phát hành ra công chúng.
Tuy nhiên, hoạt động này cũng khó tăng mạnh, do phải thực hiện theo quy định tại Thông tư số 75/2004/TT-BTC, trong đó có điều kiện phát hành là doanh nghiệp phải kinh doanh có lãi (có lợi nhuận sau thuế năm liền trước là số dương, không có lỗ lũy kế đến thời điểm phát hành).
Đây chính là nút thắt lớn nhất tại Nghị định 90/2011/NĐ-CP quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Sau khi điều kiện này bị xóa bỏ tại Nghị định 163 thay thế Nghị định 90, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã tăng trưởng bùng nổ từ 2019 đến nay. Qua đó có thể thấy có khá nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp BĐS, không đáp ứng được điều kiện này.
Ngoài ra, các quy định về hồ sơ phát hành và công bố thông tin khắt khe hơn phát hành riêng lẻ, các bước thực hiện cũng tốn thời gian hơn. Cụ thể, Ủy ban Chứng khoán cấp Giấy chứng nhận đăng ký phát hành trái phiếu ra công chúng trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, phải hoàn thành phân phối trong vòng 90 ngày nếu không sẽ bị thu hồi Giấy phép.
Do đó, các doanh nghiệp cần vốn sẽ quay trở lại kênh tín dụng của các ngân hàng thương mại vốn có đủ năng lực và trình độ để thẩm định và xử lý các rủi ro phát sinh, bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ trước tình trạng phát hành ồ ạt nhưng thiếu công bố thông tin như giai đoạn vừa qua.
Hơn nữa, nền kinh tế đang có dấu hiệu hồi phục trong khi nhiều quốc gia trên thế giới cũng đang mở cửa trở lại nền kinh tế. Về lý thuyết, đó sẽ là cơ hội để doanh nghiệp khôi phục lại hoạt động sản xuất kinh doanh, kéo theo đó cầu tín dụng cũng sẽ tăng nhanh hơn.
Đặc biệt, hiện mặt bằng lãi suất đang đứng ở mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây cũng sẽ là một yếu tố tích cực hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng.
Theo TS. Châu Đình Linh, tăng trưởng tín dụng sẽ lệ thuộc vào: mức lãi suất, chính sách theo dõi và can thiệp của NHNN, lãi suất đầu ra phải thực giảm. Trong bối cảnh hiện nay đang có những điểm sáng có thể giúp tăng trưởng tín dụng, khi khả năng hấp thụ vốn sẽ dần tốt hơn từ nay tới cuối năm.
Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, khả năng tín dụng quý IV/2020 có sự phục hồi theo đà của quý III/2020 là có. Tuy nhiên "chắc chắn năm nay tín dụng không thể tăng trưởng cao được. Từ nay tới cuối năm, nếu ngân hàng đẩy mạnh được tín dụng và Chính phủ có những biện pháp hỗ trợ thêm cho cộng đồng doanh nghiệp thì kịch bản tốt nhất tăng trưởng tín dụng có thể lên 9%".
