Các hãng vận tải biển đã và đang phải hoạt động theo cái được gọi là “chiến lược quản lý năng lực chủ động” bằng cách thông báo thên các chuyến đi trống và tạm dừng các dịch vụ để cân bằng cung với cầu. Giám đốc điều hành của Worldwide Logistics Group Joe Monaghan cho biết: “Sự trượt giảm không ngừng về giá cước vận tải container từ châu Á, do nhu cầu sụt giảm, đang buộc các hãng vận tải biển phải bỏ trống nhiều chuyến tàu hơn bao giờ hết, với khai thác tàu đạt mức thấp mới”.
Theo dữ liệu Bản đồ Chuỗi cung ứng mới nhất của CNBC, các đơn đặt hàng sản xuất của Hoa Kỳ tại Trung Quốc đã giảm 40%. Do đơn đặt hàng giảm, Worldwide Logistics nói với CNBC rằng họ dự kiến các nhà máy Trung Quốc sẽ đóng cửa sớm hơn hai tuần so với thường lệ trong dịp Tết Nguyên đán. “Nhiều nhà sản xuất sẽ đóng cửa vào đầu tháng 1 để nghỉ lễ, sớm hơn nhiều so với năm ngoái."
Chia sẻ với CNBC, công ty nghiên cứu chuỗi cung ứng Project44 cho biết sau khi đạt mức thương mại kỷ lục trong suốt thời gian đại dịch vừa qua, khối lượng TEU (đơn vị đo lường tương đường với container tiêu chuẩn 20 ft, khoảng 39 m³ thể tích) của tàu từ Trung Quốc đến Hoa Kỳ đã giảm đáng kể kể từ cuối mùa hè năm 2022 — bao gồm cả sự sụt giảm 21% trong tổng khối lượng container của tàu (từ tháng 8 đến tháng 11).
Công ty vận chuyển toàn cầu HLS có trụ sở tại châu Á đã gửi thông báo tới khác hàng trong thời gian gần đây về môi trường kinh doanh vận tải biển. ″Có vẻ như đây là thời điểm rất tồi tệ đối với ngành vận tải biển. Chúng ta có thể thấy nhu cầu giảm và công suất dư thừa trong khi trọng tải mới gia nhập thị trường”. Các nhà phân tích của HLS dự đoán sản lượng container sẽ giảm thêm 2,5% và công suất tăng 5-6% vào năm 2023, điều này sẽ tiếp tục tác động tiêu cực đến giá cước trong năm 2023.
“Thị trường vận tải container sẽ phức tạp hơn bởi sự bất ổn về kinh tế, những lo ngại địa chính trị và cả sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường.”
Bờ Tây Hoa Kỳ bị ảnh hưởng nặng nề nhất
HLS trích dẫn dữ liệu thương mại cho thấy nhập khẩu của Mỹ từ châu Á đã giảm trong tháng 10 xuống mức thấp nhất trong 20 tháng. Giá giao ngay cho một container từ châu Á đến Bờ Tây Hoa Kỳ đã qua điểm hòa vốn, “và có rất ít khả năng sẽ giảm thêm”.
Theo Phó chủ tịch phụ trách chuỗi cung ứng tại Project44 Josh Brazil cho biết các cảng lớn ở Bờ Tây Hoa Kỳ là Los Angeles và Long Beach đã trải qua sự sụt giảm thương mại lớn nhất, do các chủ hàng cũng định tuyến lại một số chuyến hàng đến Bờ Đông để tránh rủi ro đình công của công đoàn tại các cảng Bờ Tây.
HLS dự kiến hầu hết các hãng vận tải sẽ gia hạn giá cước Bờ Tây cho đến ngày 14/12, giữ ở mức 1.300-1.400 USD cho mỗi container tương đương 40 feet (FEU). Tuy nhiên, giá cước Bờ Đông Hoa Kỳ dự kiến sẽ giảm 200 - 300 USD xuống mức trung bình 3.200-3.300 USD/FEU trong nửa đầu tháng 12.
Tình hình lockdown và hạn chế Covid-19 gia tăng gần đây tại Trung Quốc tiếp tục ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và làm chậm sản lượng hàng hóa. Ngoài ra còn có những trở ngại tiếp cận cục bộ đối với vận tải liên tỉnh và liên thành phố, chủ yếu liên quan đến yêu cầu sát hạch lái xe tải, với năng lực vận tải đường bộ bị ảnh hưởng lớn.
Dữ liệu về các chuyến đi trống (bị hủy) cho thấy việc cắt giảm công suất tàu trên tuyến xuyên Thái Bình Dương (Trung Quốc đến Hoa Kỳ) tiếp tục tăng. Liên minh 2M của hai hãng tàu container lớn nhất thế giới Maersk và MSC đã đình chỉ gần một nửa số tuyến Bờ Tây Hoa Kỳ trong tháng 12. Liên minh Đại dương (CMA CGM, Cosco Shipping, OOCL và Evergreen) và Liên minh THE (Ocean Network Express, Hapag-Lloyd, HMM và Yang Ming Line) đã cắt giảm tổng công suất tàu từ 40-50% cho đến Tết Nguyên đán.
Sự sụt giảm trong các đơn đặt hàng sản xuất từ Hoa Kỳ và EU cũng đang tác động đến Việt Nam, nơi đang dần khẳng định vị thế như một trung tâm sản xuất khi nhiều hoạt động thương mại dịch chuyển ra khỏi Trung Quốc.
Sự gia tăng bất ngờ đối với các tuyến đường vận tải biển từ châu Âu
Không giống như sự sụt giảm trong các đơn đặt hàng từ Trung Quốc, dữ liệu thương mại được phân tích bởi Project44 chỉ ra rằng tuyến đường từ châu Âu đến Hoa Kỳ là “một trong những bước phát triển đáng ngạc nhiên nhất và chắc chắn là quan trọng nhất kể từ đầu năm 2020”.
“Sự gia tăng này không thể chỉ giải thích bởi lý do đại dịch. Nhưng sự thay đổi chiến lược từ việc phụ thuộc quá mức vào thương mại với Trung Quốc cùng căng thẳng địa chính trị với Nga là động lực chính của sự bùng nổ thương mại EU-Mỹ”, Phó chủ tịch phụ trách chuỗi cung ứng tại Project44 Josh Brazil giải thícNhập chú thích ảnh
Bản đồ thương mại toàn cầu đang được vẽ lại một cách nhanh chóng, với thương mại EU - US và đầu tư vào Hoa Kỳ tăng mạnh khi quan hệ kinh tế giữa phương Tây và Trung Quốc rơi vào sự giám sát chặt chẽ. Năm nay, Mỹ đã nhập khẩu nhiều hàng hóa từ châu Âu hơn Trung Quốc – một sự thay đổi lớn so với những năm 2010. Trong đó, xuất khẩu của Đức sang Mỹ cao hơn gần 50% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm ngoái. “Tuy nhiên, về phần mình, thì các nhà sản xuất châu Âu đang phải vật lộn với giá năng lượng và lạm phát tăng cao,” ông Josh Brazil cho biết thêm.