Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp ngành thép trong quý 1/2023 đều ghi nhận mức giảm mạnh so với cùng kỳ, tuy nhiên đã được cải thiện đáng kể về mặt lợi nhuận so với 2 quý trước đó…
Tích cực trong quý 2/2023
Theo đánh giá của chứng khoán VNDirect, xu hướng này chủ yếu do tổng sản lượng tiêu thụ thép (bao gồm thép xây dựng, tôn mạ và ống thép) trong quý 1/2023 đã giảm mạnh 29,2% so với cùng kỳ từ mức nền cao của quý 1/2022, theo dữ liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA). Giá bán thép quý 1/2023 mặc dù giảm mạnh so với cùng kỳ tuy nhiên đã tăng đáng kể so với mức trung bình của quý 4/2022.
Giá bán thép tăng cũng giúp nhiều doanh nghiệp trong quý 1/2023 ghi nhận hoàn nhập dự phóng giảm giá hàng tồn kho. Nếu loại bỏ khoản lợi nhuận ghi nhận một lần này, 6/7 doanh nghiệp thép đều ghi nhận lỗ ròng.
Bên cạnh đó, chí phí lãi vay trong quý 1/2023 tăng mạnh so với cùng kỳ cũng phản ánh chi phí vốn tăng. Ngoài ra, tỷ giá diễn biến thuận lợi hơn và việc chủ động giảm các khoản vay ngoại tệ giúp các công ty trong quý 1/2023 đã hạn chế khoản lỗ ròng tỷ giá so với 2 quý cuối năm 2022.
Về triển vọng ngành thép năm 2023, chứng khoán VNDirect cho rằng, biên lợi nhuận gộp ngành thép quý 2/2023 sẽ tiếp tục được cải thiện so với quý 1, tuy nhiên vẫn phải cẩn trọng trong những quý còn lại của năm 2023.
Cụ thể, giá bán thép HRC toàn cầu đã ghi nhận đà phục hồi đáng kể từ tháng 11/2022 sau khi Trung Quốc thông báo dỡ bỏ các lệnh giãn cách xã hội do Covid-19. Các bên tham gia thị trường đã kỳ vọng việc các hoạt động kinh tế tại Trung Quốc quay trở lại sẽ là yếu tố hỗ trợ nhu cầu thép toàn cầu tăng trưởng trong năm 2023.
Kỳ vọng nhu cầu thép tăng đã khiến các nhà máy tích cực gia tăng hiệu suất vận hành và tăng tích trữ nguyên vật liệu (quặng sắt, than cốc), dẫn đến việc giá đầu vào cũng tăng. Chi phí đẩy cũng là một tác nhân chính khiến giá bán thép bứt phá trong quý 1/2023.
Mặc dù vậy, nhu cầu thép thực tế trong quý đầu năm đã không thực sự mạnh mẽ như kì vọng. Làn sóng Covid-19 mới đã xuất hiện tại Trung Quốc, trong khi các dữ liệu của ngành bất động sản quốc gia này vẫn chưa có nhiều khởi sắc bất chấp việc Chính phủ đã công bố 16 biện pháp chính sách mới cho ngành này.
Giá quặng sắt giao ngay đã hồi phục mạnh mẽ đầu năm 2023 sau khi đã giảm hơn 50% trong nửa cuối năm ngoái. Mức giá cao hơn phản ánh sự hồi phục sản xuất thép của Trung Quốc (chiếm khoảng 57% nhu cầu quặng sắt toàn cầu) và kỳ vọng việc nhu cầu thép của quốc gia này sẽ tăng trong năm 2023 sau khi các chính sách giãn cách xã hội do Covid-19 được dỡ bỏ.
Về than cốc, giá than cốc đã tăng liên tục trong giai đoạn tháng 1-3/2023 lên mức cao nhất kể từ giữa năm 2022, trong bối cảnh dự báo lạc quan hơn đối với kinh tế Trung Quốc và các nền kinh tế lớn khác.
Giá than cốc được dự báo sẽ giảm dần trong dài hạn và mức giảm lớn nhất dự kiến sẽ diễn ra trong năm 2023 khi nguồn cung (đặc biệt tại Australia) được cải thiện và trở lại mức bình thường.
Theo diễn biến của giá hàng hóa giao ngay (bao gồm giá thép, quặng sắt, than cốc và thép phế), chứng khoán VNDirect ước tính biên EBITDA của HPG (công ty thép hàng đầu và mang tính đại diện trong ngành) trong tháng 4/2023 đang cao hơn 1,5 điểm % so với trung bình quý 1/2023, bất chấp việc giá bán thép đầu ra giảm.
Do đó, chứng khoán VNDirect kỳ vọng biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp ngành thép trong quý 2/23 sẽ tiếp tục được cải thiện so với quý trước đó.
Mặc dù vậy, việc nhu cầu thép được dự báo vẫn sẽ yếu trong các tháng tới, biên lợi nhuận của các công ty trong ngành có thể vẫn sẽ gặp nhiều biến động, đặc biệt là nhóm công ty nhỏ với kỹ năng quản lý hàng tồn kho hạn chế hơn.
Vẫn chưa hết áp lực từ nhu cầu yếu
Triển vọng ngành bất động sản dân dụng ảnh hưởng lớn nhất đến nhu cầu ngành thép Việt Nam khi chiếm khoảng 60-65% nhu cầu toàn ngành và ảnh hưởng đến hầu hết các mặt hàng thép thành phẩm.
Kể từ quý 2/2022, ngành bất động sản nội địa chững lại sau hàng loạt sự kiện bắt giữ một số nhà lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản lớn (vi phạm quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp), lãi suất mua nhà tăng và room tín dụng hạn chế.
Tuy nhiên, các tín hiệu tích cực hơn đối với ngành bất động sản đã dần xuất hiện thời gian gần đây. Hàng loạt chính sách nhằm tháo gỡ thị trường bất động sản được ban hành kể từ đầu năm 2023 như Nghị định 08/2023 về trái phiếu doanh nghiệp, Nghị quyết 33 về một số giải pháp tháo gỡ thị trường bất động sản, Quyết định 388 về đề án phát triển nhà ở xã hội và mới đây nhất là Nghị định 10 tạo cơ sở giải quyết các nút thắt pháp lý.
Dù vậy, hiệu quả thực tế triển khai vẫn cần kiểm chứng thêm, điển hình từ gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng năm 2013 đã gặp nhiều vấn đề bất cập.
Chứng khoán VNDirect cho rằng vẫn còn quá sớm để đánh giá thị trường bất động sản liệu có “rã đông” khi thực tế triển khai các chính sách vẫn còn bỏ ngỏ và nhiều điểm nghẽn về pháp lý vẫn chưa được giải quyết triệt để.
Do đó, VNDirect kỳ vọng nguồn cung bất động sản nội địa sẽ chỉ có thể được hồi phục từ năm 2024 khi Luật đất đai sửa đổi được thông qua tháo gỡ hàng loạt, đồng bộ các nút thắt pháp lý và áp lực tài chính, lãi suất được giảm bớt khi các ngân hàng tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn thuận lợi hơn cũng như kích cầu người mua nhà.
Ngoài ra, nhu cầu ảm đạm kéo dài của lĩnh vực xây dựng dân dụng nội địa sẽ tác động đáng kể đối với nhu cầu vật liệu xây dựng trong năm 2023. Do đó, mặc dù giải ngân đầu tư công được kỳ vọng sẽ tăng tốc trong những quý tới, chứng khoán VNDirect dự báo tổng nhu cầu thép trong nước sẽ tăng trưởng âm một chữ số vào năm 2023.
Cụ thể, tổng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng, tôn mạ của Việt Nam trong năm 2023 sẽ giảm lần lượt 9,2%-7,0% so với cùng kỳ xuống mức 9,5 triệu tấn -3,9 triệu tấn.
Từ những triển vọng trên, chứng khoán VNDirect đưa ra khuyến nghị đầu tư cổ phiếu thép đối với cổ phiếu HPG của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát, cổ phiếu HSG của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen, cổ phiếu NKG của Công ty Cổ phần Thép Nam Kim. VNDirect ưu thích HPG nhờ triển vọng cải thiện lợi nhuận trong những quý cuối năm 2023 sáng sủa nhất, với giá cổ phiếu mục tiêu 1 năm là 24.400 đồng/cổ phiếu.
