Các đề xuất giảm nhiệt giá nhà đất thông qua chính sách thuế bất động sản đã được đưa ra gần đây, trong bối cảnh giá nhà ở các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM, đang tăng mạnh.
Trong báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng cũng đã đề xuất chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời.
Liên quan đến vấn đề này, tại cuộc họp báo ngày 27/9, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết Bộ hoàn toàn đồng tình với đề xuất này. Ông Chi nhấn mạnh đề xuất này rất đáng tiếp thu và nghiên cứu.
"Cần suy nghĩ theo hướng một cách tổng thể và toàn diện làm sao xây dựng được một thị trường bất động sản minh bạch, phát triển bền vững", Thứ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.
Riêng về chính sách thuế, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho rằng nếu chỉ riêng chính sách này sẽ không đáp ứng được sự toàn diện, mục tiêu cuối cùng không đạt được. Các chính sách khác như đất đai, quy hoạch, tài chính… cũng phải đồng bộ.
Để hạn chế tình trạng đầu cơ đồng thời ổn định thị trường, Bộ Xây dựng vừa rồi đã đề xuất Bộ Tài chính cùng nghiên cứu, đề xuất đánh thuế đối với nhà, đất thứ hai và bất động sản bỏ hoang, không sử dụng. Việc này đưa ra trong bối cảnh giá bất động sản, nhà ở liên tục tăng mạnh từ đầu năm đến nay. Nhiều phiên đấu giá đất ở huyện ven có giá trúng lên tới hàng trăm triệu đồng một m2, cao hơn nhiều lần mức khởi điểm, ảnh hưởng phát triển lành mạnh của thị trường.
"Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất, tham mưu chính sách thuế với nhà đất thứ hai hoặc bỏ hoang, không sử dụng; nghiên cứu có chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời", Bộ Xây dựng nêu.
Ngoài đất nền, phân khúc chung cư cũng tăng giá. Theo số liệu của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), chỉ số giá căn hộ tại Hà Nội, TP.HCM quý 2 tăng lần lượt 58% và 27% so với năm 2019. Hơn 80% nguồn cung mở bán năm nay giá từ 50 triệu đồng mỗi m2 trở lên. Giá bất động sản các khu vực ngoại ô dao động 40-80 triệu đồng mỗi m2, trung tâm lên đến hơn 100 triệu đồng mỗi m2.
Thực tế, đây không phải lần đầu giải pháp đánh thuế bất động sản thứ hai được nêu nhằm hạ giá nhà. Mới đây, VARS cũng đề xuất chính sách thuế bất động sản áp cho hai đối tượng, gồm người mua căn nhà thứ hai trở lên và chủ sở hữu bỏ hoang dự án. Mức thuế sẽ tăng dần với giao dịch mà người bán có thời gian sở hữu ngắn.
Vào tháng 8/2023, cử tri TP.HCM đề nghị đánh thuế với nhà thứ hai và áp thuế cao hơn với nhà đất bỏ trống, không thu được giá trị từ đất. Thời điểm đó, Bộ Tài chính cho biết đang nghiên cứu xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, trong đó đề cập chính sách thuế với hành vi này. Nhà chức trách dự kiến bổ sung dự án luật này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024. Tuy nhiên, hiện các đề xuất này vẫn dừng lại ở dự kiến.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tại Hà Nội, giá chung cư ở một số dự án hay nhà riêng lẻ tại các khu vực quận Tây Hồ, quận Hai Bà Trưng, quận Ba Đình, huyện Hoài Đức... tăng cao bất thường so với tình hình thị trường và nhu cầu người dân.
Báo cáo quý 2 của cơ quan này cho thấy giá chung cư tăng khoảng 5-6,5% so với ba tháng đầu năm. Đà tăng mạnh 28-33% tập trung ở một số dự án cũ, hoạt động nhiều năm. Thậm chí, một số khu tái định cư cũng tăng giá 20% theo năm. Một số dự án căn hộ mở bán mới ở Hà Nội thời gian qua có giá từ 55 triệu đồng/m2.
Tuy nhiên, Bộ Xây dựng đánh giá giá chung cư tăng mạnh chỉ xảy ra trong một giai đoạn ngắn và có dấu hiệu chững lại vào cuối quý 2. Theo lý giải, lượng giao dịch chung cư và nhà ở riêng lẻ đã sụt giảm 30% so với đầu năm, do nền giá cao và người mua giữ tâm lý chờ đợi.