Đề xuất tham gia đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam của Discovery Group thời gian gần đây đã thu hút nhiều sự chú ý. Khi một doanh nghiệp chưa quá nổi bật trên thị trường bất ngờ muốn góp mặt vào siêu dự án hạ tầng lớn nhất lịch sử giao thông Việt Nam, câu hỏi về thực lực và năng lực triển khai lập tức trở thành tâm điểm.
MUỐN LÀM DỰ ÁN ĐƯỜNG SẮT TỐC ĐỘ CAO BẮC – NAM
Mới đây, tại cuộc họp với lãnh đạo các bộ, ngành và doanh nghiệp về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam do Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chủ trì, một trong những điểm đáng chú ý nhất là đề xuất của Công ty Cổ phần Tập đoàn Discovery (Discovery Group).
Ông Nguyễn Nam Thiều, Chủ tịch Hội đồng quản trị Discovery Group khẳng định, mong muốn được tham gia đầu tư vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam theo phương án kinh doanh thu hồi vốn. Theo ông, việc không sử dụng ngân sách Nhà nước sẽ giúp giảm áp lực nợ công, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác với các định chế tài chính và tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới.
Tuy nhiên, con số được chính lãnh đạo doanh nghiệp đưa ra lại cho thấy một khoảng cách rất lớn giữa năng lực của Discovery và quy mô dự án. Tập đoàn hiện chỉ có khoảng 70 nhân sự và tổng vốn tự có khoảng 2.000 – 3.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 0,2% tổng mức đầu tư ước tính 67 tỷ USD. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi về khả năng triển khai thực tế, dù mô hình tài chính được doanh nghiệp mô tả là “không dùng ngân sách”.
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình trong kết luận cuộc họp nhấn mạnh đây là dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế và đòi hỏi hàm lượng công nghệ rất cao. Việc trao đổi với các doanh nghiệp là cần thiết, song cần đánh giá rõ thiện chí, mức độ nghiêm túc và năng lực thực tế của từng nhà đầu tư.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý rằng trong số 6 doanh nghiệp đăng ký làm việc, chỉ 5 có mặt, Liên minh Mekolor và Great (USA) vắng mặt dù đã đăng ký, cho thấy việc sàng lọc doanh nghiệp là điều không thể bỏ qua.
Trước đó, ngày 21/9, Discovery Group đã công bố trên website nghiên cứu và đề xuất kỹ thuật, tài chính cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Tập đoàn khẳng định sẽ huy động toàn bộ vốn từ doanh nghiệp và đối tác quốc tế.
Theo giới thiệu, doanh nghiệp lựa chọn công nghệ của Hiệp hội Đường sắt châu Âu ERC, trong đó nổi bật là hệ thống điều khiển tàu tự động ATC cho phép tàu vận hành tới 320 km/h; đường ray tiêu chuẩn 1.435 mm tách biệt hoàn toàn với đường bộ; cùng hệ thống UrEDAS của Nhật Bản có khả năng phát hiện rung chấn và tự động kích hoạt phanh khẩn cấp.
Không chỉ đưa ra các yếu tố kỹ thuật, Discovery Group còn phác thảo một lộ trình triển khai rút gọn với tổng vốn khoảng 63 tỷ USD, 1 năm chuẩn bị và 6 năm thi công. Tập đoàn đề xuất thời gian khai thác 69 năm trước khi bàn giao toàn bộ tài sản và công nghệ cho Nhà nước.
Doanh nghiệp cho rằng dự án có thể đạt tỷ lệ nội địa hóa trên 70% và tạo ra chuỗi công nghiệp phụ trợ đường sắt lớn, biến Việt Nam thành trung tâm sản xuất và bảo dưỡng công nghệ đường sắt của khu vực.
Ông Jurgen Czilinsky, Phó Chủ tịch Discovery Group cho biết, doanh nghiệp đã xây dựng được một liên minh chiến lược với các đối tác quốc tế nhằm hướng đến mục tiêu dài hạn là nâng cao năng lực công nghiệp đường sắt trong nước.
Song song với những tuyên bố mạnh mẽ, nhiều câu hỏi vẫn được đặt ra về khả năng huy động vốn quốc tế, năng lực kỹ thuật thực tế và mức độ uy tín tín dụng của doanh nghiệp khi đứng trước dự án có quy mô lớn nhất lịch sử ngành giao thông Việt Nam.
Đáng chú ý, Discovery Group cũng vừa đề xuất dự án đầu tư xây dựng Bệnh viện thực hành Discovery Hospital - Trường Cao đẳng Y tế Phú Thọ tại tỉnh Phú Thọ.
Theo đề xuất của chủ đầu tư là Công ty cổ phần Discovery Homes thuộc Tập đoàn Discovery, ý tưởng đầu tư xây dựng Bệnh viện thực hành của Trường Cao đẳng Y tế Phú Thọ theo mô hình tiên tiến, hiện đại, làm tiền đề để phát triển Trường Cao đẳng Y tế Phú Thọ trở thành Trường Đại học Y dược, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực y tế. Đồng thời, là nơi kết hợp phục vụ hoạt động khám bệnh, chữa bệnh cho người dân trong tỉnh và các khu vực lân cận.
Bệnh viện có quy mô đào tạo nhân lực y tế chất lượng cao khoảng 2.500 sinh viên/năm; hệ thống bệnh viện thực hành kết hợp đào tạo và khám bệnh, chữa bệnh quy mô 1.000 giường bệnh. Tổng mức đầu tư 4.200 tỷ đồng; vị trí dự kiến triển khai tại phường Vân Phú.
Phát biểu thảo luận, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Huy Ngọc khẳng định, việc Tập đoàn Discovery đề xuất đầu tư xây dựng bệnh viện thực hành không chỉ phù hợp với định hướng của tỉnh Phú Thọ trong việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe Nhân dân, mà còn đáp ứng nhu cầu đào tạo, thực hành cho sinh viên Trường Đại học Y dược Phú Thọ trong tương lai.
TIỀM LỰC RA SAO?
Theo tìm hiểu, Discovery Group tiền thân là Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Discovery Vietnam, được thành lập từ năm 2009 và mở rộng thành tập đoàn đa ngành vào năm 2016.
Discovery Group có vốn điều lệ 260 tỷ đồng khi thành lập, với bốn cổ đông sáng lập gồm Công ty cổ phần Đầu tư & Du lịch Danko chiếm 36,9%, Công ty cổ phần Đầu tư Discovery Việt Nam nắm 14,6%, bà Nguyễn Ngọc Anh sở hữu 37,7% và ông Nguyễn Tiến Thiều nắm 10,8%.
Đến cuối năm 2017, cơ cấu cổ đông có sự thay đổi khi Công ty Đầu tư Discovery Việt Nam thoái vốn, ông Nguyễn Tiến Thiều nâng tỷ lệ sở hữu lên 38,1% và bà Nguyễn Ngọc Anh giảm xuống còn 25%.
Hiện người đại diện pháp luật kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị của tập đoàn là ông Nguyễn Nam Thiều, sinh năm 1982. Ông cũng là đại diện pháp luật của Công ty cổ phần Discovery Siltron, doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao thành lập năm 2022 với vốn điều lệ 21 tỷ đồng và Công ty Cổ phần Discovery Homes, thành lập năm 2024 với vốn điều lệ 20 tỷ đồng.
Trên website của Discovery Group cho biết, họ sở hữu hệ sinh thái gồm 6 công ty thành viên. Discovery Petro hoạt động trong lĩnh vực năng lượng và xăng dầu; Danko Travel trong lĩnh vực du lịch; Discovery Siltron tập trung vào công nghệ cao và bán dẫn; Discovery Royal hoạt động trong lĩnh vực bất động sản; Discovery Agecare trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; và Discovery Home trong đầu tư bất động sản nhà ở.
Tuy nhiên, mức độ hiện diện và quy mô kinh doanh của các đơn vị này trên thị trường hầu như không được công bố chi tiết, tạo nên những khoảng trống thông tin.
Trong lĩnh vực bất động sản, mảng được xem là trụ cột trong hoạt động của tập đoàn, Discovery Group công bố đang là chủ đầu tư của hàng loạt dự án như Discovery Point, Discovery Angel, Discovery Riverside, Discovery Charm, Discovery Royal, Discovery Aqua, Discovery Luxury và Hạ Long Discovery Tower.
Song, chỉ hai dự án là Discovery Luxury và Hạ Long Discovery Tower có thông tin rõ ràng về diện tích, vị trí và quy mô. Dự án Discovery Angel được giới thiệu có diện tích 26 ha tại thành phố Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc cũ), nhưng không có dữ liệu nào trùng khớp trên thị trường. Các dự án còn lại chủ yếu chỉ xuất hiện với hình ảnh và mô tả sơ sài trên website, không có thông tin pháp lý hoặc tiến độ cụ thể.
Bên cạnh đó, Discovery Group cũng giới thiệu có một công ty thành viên hoạt động trong lĩnh vực bán dẫn và công nghệ cao, cung cấp giải pháp công nghệ thông tin và sản phẩm ngoại vi cho thị trường Nhật, Pháp và trong nước. Dù vậy, chưa có thông tin về dây chuyền sản xuất, sản phẩm chủ lực hay đối tác tiêu thụ, khiến thực lực của mảng kinh doanh này vẫn là một ẩn số.
Trong lĩnh vực năng lượng – xăng dầu, doanh nghiệp khẳng định đang sở hữu và vận hành mạng lưới trạm xăng trên toàn quốc, cung cấp các loại xăng RON 92, RON 95, diesel, dầu FO, LPG và khí tự nhiên. Nhưng tương tự các lĩnh vực khác, các thông tin về địa điểm, quy mô hệ thống hoặc sản lượng tiêu thụ không được công bố.
Ở mảng khoáng sản, Discovery tự giới thiệu là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong khai thác titan, silic và than, song chưa có dữ liệu độc lập xác nhận quy mô khai thác hoặc nhà máy của tập đoàn.
Nhìn tổng thể, Discovery Group tự mô tả mình là tập đoàn đa ngành với nhiều lĩnh vực hoạt động từ bất động sản, bán dẫn, xăng dầu, khoáng sản đến du lịch và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, mức độ minh bạch của doanh nghiệp còn hạn chế khi nhiều dự án và thông tin quan trọng chưa được công bố đầy đủ. Điều này khiến dư luận đặc biệt quan tâm khi doanh nghiệp đề xuất đầu tư một dự án hạ tầng có quy mô lớn nhất từ trước tới nay trong lĩnh vực giao thông vận tải.
