Ngày 6/8, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra Dự án nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 và khu "đất vàng" tại số 69 Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội). Kết luận thanh tra nêu rõ việc thẩm định quyết định phê duyệt Dự án nhiệt điện Thái Bình 2 có nhiều sai phạm.
Với nhiều sai phạm được nêu ra, Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra đến Uỷ ban kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với tổ chức, cá nhân có liên quan.
Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 được Hội đồng thẩm định của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) thẩm định có tổng mức đầu tư 31.505,4 tỷ đồng tại thời điểm quý 2/2010, trong đó vốn chủ sở hữu là 30%. Trước ngày 01/8/2010, dự án được chia làm 2 dự án, là công trình quan trọng quốc gia. Sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, thẩm quyền thẩm định, phê duyệt đầu tư thuộc Thủ tướng.
Tuy nhiên, dự án chưa được Quốc hội thông qua, Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) căn cứ trên công văn do Phó Thủ tướng ký và hồ sơ thẩm định dự án của PVN để phê duyệt là không đúng quy định theo Luật Xây dựng năm 2003.
Trong quá trình đầu tư dự án, PVN có quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án lần 1 với tổng mức đầu tư từ 31.505,4 tỷ đồng thành 34.295,1 tỷ đồng và quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lần 2 là 41.799,1 tỷ đồng.
Quá trình thực hiện trình tự thủ tục điều chỉnh dự án lần 1, PVN chưa báo cáo Thủ tướng Chính phủ nhưng đã tự thẩm định và quyết định điều chỉnh dự án với tổng mức đầu tư 34.295,1 tỷ đồng là không đúng quy định. Việc điều chỉnh tổng mức đầu tư lần 2 lên 41.799,1 tỷ đồng cũng sai quy định.
Việc chỉ định gói thầu EPC cũng vướng nhiều vi phạm: Chưa xác được các điều kiện chỉ định theo quy định nhưng đã đề xuất chỉ định thầu; nhà thầu Tổng công ty cổ phần xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) chưa có năng lực và chưa từng làm tổng thầu xây dựng các dự án lớn tương tự; hồ sơ năng lực của PVC chưa đáp ứng yêu cầu nhưng vẫn được chỉ định làm.
Sau khi ký kết hợp đồng tổng thầu EPC, PVC không làm theo đúng cam kết. Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến dự án chậm tiến độ, phát sinh chi phí lãi vay giai đoạn năm 2016-2019 gần 82 triệu USD (hơn 1.800 tỷ đồng).
Về năng lực nhà thầu, đến thời điểm được chỉ định thầu, PVC chỉ thực hiện xây dựng công trình dân dụng, hạ tầng, tuyến ống dẫn khí... và thi công một số hạng mục của một số nhà máy nhiệt điện... chưa làm Tổng thầu EPC các dự án lớn tương tự như Dự án Thái Bình 2, hồ sơ năng lực của PVC chưa đáp ứng hồ sơ yêu cầu để thực hiện gói thầu EPC, nhưng PVN vẫn chỉ định PVC làm tổng thầu EPC.
Sau khi ký kết hợp đồng Tổng thầu EPC, PVC đã thực hiện không đúng cam kết là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến Dự án chậm tiến độ, phát sinh tăng chi phí, trong đó có chi phí trả lãi tiền vay từ năm 2016 đến 2019 là 81,867 triệu USD.
Việc bổ sung Nhiệt điện Thái Bình 2 vào danh sách các dự án nguồn điện cấp bách để được hưởng chính sách đặc thù cũng sai quy định. Với sai phạm này, trách nhiệm thuộc về PVN và Bộ Công Thương... khi đã tham mưu, chỉ đạo không đúng thẩm quyền và không đúng quyết định của Thủ tướng.
Việc PVN điều chỉnh gói thầu EPC tăng trên 5.400 tỷ đồng không tuân thủ theo hợp đồng đã ký, không đúng quy định của Thủ tướng. Trách nhiệm này thuộc về PVN, Bộ Công Thương và các cơ quan, đơn vị, cá nhân tham mưu, đề xuất, chỉ đạo và điều chỉnh giá hợp đồng EPC dự án.
