Sở Quy hoạch Kiến trúc TP. HCM đang mời góp ý dự thảo Quy chế quản lý kiến trúc đô thị TP. HCM (lần 2). Theo đó, liên quan đến các khu vực dọc tuyến Metro số 1, Đồ án nghiên cứu thuộc phạm vi ba quận (11 phường) của TP. HCM.
Cụ thể, gồm: Quận 2 (phường Thảo Điền và phường An Phú), quận Thủ Đức (phường Trường Thọ, phường Bình Thọ, phường Linh Trung và phường Linh Chiểu), quận 9 (phường Phước Long A, phường Phước Long B, phường Hiệp Phú, phường Tân Phú và phường Long Bình).
Điểm đầu tuyến là cầu Sài Gòn thuộc địa bàn quận 2 và điểm cuối tuyến là Khu lịch sử văn hóa dân tộc thuộc địa bàn quận 9.
Tổng diện tích khu vực lập đồ án hơn 577 ha. Chiều dài tuyến đường là 14,83 km.
Về tính chất, dọc tuyến xa lộ Hà Nội dự kiến phát triển các khu đô thị mới với mật độ dân cư đông, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và xã hội.
Khu vực đô thị dọc đường cao tốc đô thị (cấp 1) có chức năng giao thông đối ngoại, kết nối TP HCM với các đô thị đối trọng phía Đông Bắc trong Vùng trọng điểm kinh tế phía Nam và dọc trục giao thông công cộng khối lượng lớn (Metro Bến Thành – Suối Tiên), kết nối nhiều đầu mối giao thông liên vùng quan trọng.
Ngoài ra, đây cũng là hu vực có nhiều quỹ đất lớn, có khả năng phát triển các trung tâm dịch vụ đa chức năng và chuyên ngành,...
Theo thiết kế, có 9 khu đô thị nằm xung quanh các nhà ga Metro số 1, thuộc TP Thủ Đức, gồm: Khu A – Thảo Điền (phường Thảo Điền) rộng hơn 37 ha, dân số tối đa 12.758 người, tầng cao tối đa 35.
Khu B – An Phú (phường An Phú), rộng gần 72 ha, dân số tối đa 22.291 người, tầng cao tối đa 40. Khu C – Rạch Chiếc (phường An Phú) diện tích hơn 33 ha, dân số tối đa 3.599 người, tầng cao tối đa 26.
Khu D – Phước Long (phường Trường Thọ), rộng hơn 127 ha, dân số tối đa 24.902 người, tầng cao tối đa 45. Khu E - Bình Thái (phường Trường Thọ), diện tích hơn 82 ha, dân số tối đa 2.537 người, tầng cao tối đa 26.
Khu F – Thủ Đức (phường Bình Thọ), rộng hơn 38 ha, dân số tối đa 6.011 người, tâng cao tối đa 20. Khu H – Công nghệ cao (phường Linh Trung), diện tích hơn 42 ha, dân số tối đa 5.649 người, tầng cao tối đa 25.
Khu K – Suối Tiên (phường Tân Phú), diện tích hơn 40 ha, dân số tối đa 894 người, chiều cao tối đa 15. Khu L – Bến xe miền Đông mới (phường Long Bình), diện tích gần 38 ha, dân số tối đa 3.757 người, tầng cao tối đa 15.
Các khu đô thị này được quy hoạch nhằm phát triển tập trung các công trình đa chức năng quanh ca, khu nhà ở cao tầng xung quanh ga, cải tạo các khu vực hiện hữu,...
Riêng Khu K – Suối Tiên và khu L – Bến xe miền Đông mới sẽ giữ lại khu vực dân cư hiện hữu, phát triển cây xanh, công viên trong khu vực. Khu C – Rạch Chiếc dự kiến xây dựng cầu Rạch Chiếc nối bán đảo Thanh Đa và cầu đi bộ nối với dự án khu thể dục thể thao Rạch Chiếc. Khu F – Thủ Đức định hướng phát triển khu biệt thự Làng Đại học Thủ Đức.
Khu đô thị duy nhất bên ngoài ga Metro số 1 là khu G – Nhà máy nước Thủ Đức (phường Hiệp Phú) diện tích hơn 32 ha, dân số 4.700 người, sẽ được quy hoạch để cải tạo bộ mặt các lô nhà phố bằng quy định về tầng cao, khoảng lùi, biển quảng cáo. Tầng cao tối đa 20.
Theo Sở Quy hoạch Kiến trúc TP. HCM, dọc tuyến Metro số 1 quỹ đất lớn nên có thể phát triển thành các trung tâm dịch vụ đa chức năng và chuyên ngành. Khu vực này còn có một số cảnh quan thiên nhiên, công trình văn hóa lịch sử quan trọng cần được bảo tồn và phát huy.
Mục tiêu việc phát triển 10 khu đô thị dọc Metro số 1 nhằm cải thiện không gian, cảnh quan theo hướng hiện đại, văn minh, phát huy các di sản văn hóa, hài hòa với cảnh quan xunh quanh.
Là dự án đường sắt đô thị đầu tiên ở TP. HCM, Metro Số 1 tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng. Toàn tuyến dài 20 km từ Bến Thành (quận 1) đến depot Long Bình (TP Thủ Đức), gồm 3 ga ngầm và 11 ga trên cao. Toàn dự án đã đạt 87,5% khối lượng và sẽ tăng lên 91% vào cuối năm nay. Ảnh hưởng Covid-19, tuyến dự kiến hoàn thành cuối năm 2023 hoặc đầu năm 2024.