Ngày 23/8, tại UBND TP.HCM diễn ra buổi họp báo thường kỳ do ông Võ Văn Hoan, Chánh văn phòng UBND thành phố điều hành. Vấn đề được các cơ quan truyền thông quan tâm là kết luận về các sai phạm của 6 dự án BOT giao thông - thực hiện trong giai đoạn 2011-2015 ở TP.HCM mà Thanh tra Chính phủ công bố vừa qua.
"TP.HCM là địa phương đi đầu thực hiện các dự án giao thông theo hình thức BOT, BT. Thành phố không tư túi, lợi ích nhóm trong các công trình này", ông Hoan khẳng định và cho rằng vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng rất lớn nhưng ngân sách thì có hạn nên phải tìm vốn từ nhiều nguồn.
Về vấn đề đội vốn ở các dự án BOT, Chánh văn phòng UBND thành phố nói nguyên nhân là "do tầm nhìn". "Đây là bài học kinh nghiệm khi triển khai các dự án BOT. Không phải đội vốn do kê khống hay làm ẩu phải sửa chữa, mà do giá cả tăng, khó khăn trong giải phóng mặt bằng. Mình làm cầu mà không lo làm đường, làm đường mà không làm nút giao thông", ông Hoan lý giải.
Theo ông Hoan, kết luận của Thanh tra Chính phủ đã ghi nhận những nỗ lực của TP.HCM và nhận định các dự án BOT-BT có tác động tích cực. Trong quá trình dự thảo, TP.HCM đều có văn bản ý kiến theo quy trình và có một số nội dung Thanh tra Chính phủ tiếp thu. Nhưng phần lớn nội dung giải trình của TP chưa được xem xét thấu đáo. Thanh tra Chính phủ chỉ có nêu số tiền sai phạm là gần 2.200 tỷ đồng chứ không nói thất thoát.
Đối với trường hợp BOT cầu Phú Mỹ, Chánh văn phòng UBND TP.HCM lý giải cầu phải gắn với đường dẫn kết nối. Tuy nhiên cầu thì do Trung ương quyết định, còn đường thì do thành phố đầu tư.
"Thành phố chưa có tiền làm đường thì cầu đã xong. Nếu cho một nhà thầu khác vào làm đường kết nối thì phải đặt hai trạm thu phí - một trạm của cầu, một trạm của đường. Vì thế thành phố quyết định để nhà đầu tư cầu Phú Mỹ bỏ tiền làm thêm đường rồi cho kéo dài thời gian thu phí. Thành phố đã cân nhắc rất nhiều chứ không phải tự nhiên mà làm như vậy", ông Hoan nói và khẳng định điều này đã làm đúng theo Nghị định của Chính phủ.
Còn về số tiền sai phạm (theo kết luận Thanh tra Chính phủ), ông Hoan cho biết, trong gần 2.200 tỷ đồng thì có 1.400 tỷ cho bồi thường giải phóng mặt bằng ở dự án Xa lộ Hà Nội. Số tiền này đã được chi bồi thường và hiện cộng tác bồi thường vẫn đang tiến hành, không hề có chuyện thất thoát.
Trong kết luận công bố hôm 21/8, Thanh tra Chính phủ cho rằng, hầu hết các dự án BOT và BT tại TP.HCM đều chậm tiến độ dẫn đến giảm doanh thu, tăng chi phí, lãng phí vốn đầu tư.
UBND TP.HCM bị cho là thiếu trách nhiệm nên nhiều hợp đồng BOT, BT chưa đủ trình tự, thủ tục; điều khoản mâu thuẫn, sai quy định; tổng vốn đầu tư tăng sai dẫn đến thời gian khai thác thu phí hoàn vốn không đúng quy định...
Trong khâu thẩm định dự án, thành phố "có nhiều sai sót", nội dung dự án thiếu sự cần thiết phải đầu tư, phương án so sánh (như dự án xây dựng cầu Phú Mỹ và đường nối); không lập hồ sơ và báo cáo thẩm định dự án điều chỉnh tại cầu Phú Mỹ.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ ngành và TP.HCM xử lý khoản tiền sai phạm được cho là gần 2.200 tỷ đồng...Đồng thời Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm điểm xử lý các cá nhân và đơn vị liên quan sai phạm (thuộc UBND TP.HCM, Bộ Giao thông Vận tải, UBND tỉnh Bình Dương.
Trọng Nghĩa