Chia sẻ bên lề hành lang Quốc hội ngày 23/5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, theo khảo sát, thuế, phí các hãng hàng không thu hộ chiếm 10 - 30% tổng chi phí vé máy bay và gần như không đổi trong thời gian qua.
Trong đó, Bộ Tài chính chỉ thu thuế VAT là 8 - 10%, thuế thu nhập doanh nghiệp với các hãng hàng không. Những khoản này chiếm tỷ lệ ít trong giá vé máy bay.
"Thuế, phí trong giá vé máy bay được mấy xu, nhiều là bao nhiêu? Chúng ta cần hiểu các loại phí mọi người nói chiếm tỷ trọng cao trong giá vé là phí dịch vụ như phí đỗ máy bay, sân bay... do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) thu, ngành giao thông quản lý", ông Phớc nhận định.
Theo đó, phí sân bay và soi chiếu an ninh là 2 khoản phí các hãng thu hộ Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV). Đơn vị này đang quản lý, vận hành hơn 20 sân bay trên cả nước.
Phí soi chiếu an ninh được áp dụng cố định ở mức 20.000 đồng/hành khách người lớn, 10.000 đồng/trẻ em (gồm VAT).
Bên cạnh đó, các khoản thuế, phí thuộc ngân sách hiện nay được nhiều nước tăng thu do muốn tăng nguồn lực công thông qua tăng thuế suất.
Đơn cử tại hội nghị tài chính APEC vừa qua, chủ trương của Bộ trưởng Bộ Tài chính các nước là tăng sức mạnh tài chính công bằng tăng thuế để đối phó với già hóa dân số, dịch bệnh.
Trong 4 năm qua, Việt Nam đã thực hiện nhiều chính sách miễn, giảm, giãn thuế. Một năm 200.000 tỷ đồng là khoan sức dân. Nếu tư duy cái gì cũng nói giảm thuế, phí thì rất khó.
Góp ý tại tổ trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội, nhiều đại biểu Quốc hội cũng băn khoăn về tình trạng giá vé máy bay tăng cao, ảnh hưởng tới du lịch và phục hồi kinh tế.
Ông Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho rằng, Nhà nước cần làm rõ nguyên nhân khiến giá vé tăng cao và giải pháp để bình ổn. Do giá vé cao làm giảm nhu cầu đi lại, ảnh hưởng tới việc làm của ngành du lịch, khách sạn.
So sánh với các đường bay độ dài tương đương ở Thái Lan thì giá vé rẻ hơn Việt Nam. Ví dụ, từ Bangkok đến Phuket gần 869km, giá vé của Air Asia là 768.000 đồng, Thai JetAir 796.000 đồng, Thai Airways là 1,16 triệu đồng.
Trong khi đó, chặng Hà Nội – Đà Nẵng dài 757km thì VietJet là 1,12 triệu, Vietnam Airlines 1,58 triệu đồng. Nguyên nhân do thiếu tính cạnh tranh, chi phí bảo trì và bảo dưỡng cao, thiếu sự kết nối giữa hàng không và du lịch.
Từ thực trạng trên, ông Sơn đề xuất cần có những đề xuất cụ thể quản lý vấn đề này. Cụ thể, cần các gói hỗ trợ hàng không, du lịch để có các chính sách giảm giá như hỗ trợ phí dịch vụ ở các sân bay khi phí này chiếm 10 - 30% giá vé.
Đồng thời, cần nghĩ sâu xa hơn là đầu tư cho các trung tâm bảo dưỡng máy bay ở Việt Nam, ngành du lịch với ngành hàng không phải có hợp tác. Nếu ngành hàng không phối hợp với ngành du lịch, nhà hàng, khách sạn sẽ tạo ra combo du lịch để hạ vé máy bay, làm tốt cho du lịch, phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước.
Trước đó, tại phiên họp 33 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đã nêu vấn đề về việc giá vé máy bay tăng cao thời gian qua.
Cụ thể, giá vé máy bay tăng cao khiến tình trạng người dân từ TP.HCM ra Hà Nội phải mua vé qua Thái Lan, rồi bay từ Thái Lan về Hà Nội đã diễn ra nhiều tháng nay. Tuy nhiên, báo cáo của Cục Hàng không (Bộ Giao thông vận tải) cho rằng, giá vé máy bay vừa qua tăng cao nhưng vẫn nằm trong khung giá, chưa kịch trần.
Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính phải trả lời dứt khoát việc giá vé còn tăng kịch trần nữa không và đến bao giờ thì giá vé kịch trần để không tăng nữa. Đồng thời, việc giá vé máy bay tăng cao ảnh hưởng như thế nào đến kinh tế, du lịch.
Giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, Bộ đã chỉ đạo Cục Hàng không đánh giá giá vé máy bay của Việt Nam và thị trường quốc tế.
Về nguyên nhân, ông Huy đưa ra 4 nguyên nhân chính. Thứ nhất do giá nhiên liệu và chênh lệch tỷ giá . Hiện, các chi phí này chiếm 65 - 70% trong cơ cấu giá vé.
Thứ hai là trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam, đội bay có 33 máy bay chủ yếu là A321 và A320 phải tạm dừng để kiểm tra, khắc phục động cơ. Việc này bắt buộc các hãng hàng không phải thuê cả máy bay, phi công và tàu bay nên chi phí đều tăng cao.
Thứ ba là do nhu cầu đi lại dịp lễ 30/4 – 1/5 lên rất cao. Theo nghiên cứu của Cục Hàng không và Tổng cục Thống kê, giá vé máy bay nếu mua trước sớm từ 1 - 2 tháng sẽ giảm so với mức bình quân, mua càng sát ngày giá vé càng cao.
Thứ tư là chính sách vé, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải thừa nhận, đối với đường bay Thái Lan như Phó chủ tịch Quốc hội nói là rất đúng. Thái Lan vừa qua có chính sách kích cầu du lịch, giảm gần như triệt để các phí hàng không (phí cất hạ cánh và điều hành bay đều giảm về 0) để kích cầu du lịch.
