FTSE Russell vừa công bố báo cáo phân loại thị trường với việc giữ nguyên Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên (Frontier Markets) lên thị trường mới nổi loại 2 (Secondary Emerging Markets). Việt Nam đã nằm trong danh sách theo dõi nâng hạng từ tháng 9/2018 tới nay.
Theo đánh giá của FTSE Russell, Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được tiêu chí “Chu kỳ thanh toán (DvP)” và “Thanh toán – chi phí liên quan đến các giao dịch không thành công”. Cả hai tiêu chí này hiện đều được xếp hạng là “Hạn chế”.
Vào tháng 11/2024, các cơ quan quản lý thị trường Việt Nam đã triển khai mô hình không cấp vốn trước (Non Pre-funding - NPF), cho phép các công ty chứng khoán trong nước cung cấp cho các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài (FII) một mức vốn phù hợp để hỗ trợ lệnh mua chứng khoán của họ, qua đó loại bỏ yêu cầu cấp vốn trước đối với FII.
Với sự phát triển này, FTSE Russell tiếp tục theo dõi thị trường và tìm kiếm phản hồi từ những người tham gia thị trường về mô hình NPF và việc quản lý các giao dịch không thành công .
Tuy nhiên, FTSE Russell đánh giá Việt Nam cần phải cải thiện quy trình đăng ký tài khoản mới vì các thông lệ thị trường hiện tại có thể dẫn đến thời gian đăng ký kéo dài. Ngoài ra, việc đưa ra một cơ chế hiệu quả để tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài trong các chứng khoán đã đạt hoặc đang tiến gần đến giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL) cũng được coi là quan trọng.
FTSE Russell ghi nhận cam kết liên tục của các cơ quan quản lý thị trường Việt Nam trong việc theo đuổi nhiều cải cách quy định để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho sự tham gia của nhà đầu tư quốc tế vào thị trường chứng khoán Việt Nam, bao gồm nâng cấp nền tảng giao dịch chính .
Tổ chức phân hạng này cũng đánh giá cao mối quan hệ mang tính xây dựng với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (SSC), các cơ quan quản lý thị trường khác và Nhóm Ngân hàng Thế giới, những đơn vị hỗ trợ chương trình cải cách thị trường rộng hơn.
Hiện tại, các cơ quan quản lý thị trường Việt Nam cũng đang gấp rút hoàn thiện hệ thống giao dịch mới (KRX) - một mảnh ghép quan trọng khác trong nỗ lực đạt chuẩn nâng hạng. Theo cập nhật mới nhất từ Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), hệ thống mới dự kiến sẽ chính thức ra mắt vào ngày 5/5 tới đây.
Trong báo cáo chiến lược mới công bố, các chuyên gia SSI Research cho biết Thông tư 68/2024 có hiệu lực từ ngày 2/11/2024 cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể mua cổ phiếu mà không cần có đủ tiền trước (Non Pre-funding solution– NPS). Đây là một bước tiến quan trọng để thị trường chứng khoán Việt Nam đáp ứng các yêu cầu nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE Russell.
FTSE Russell có cái nhìn khả quan về việc triển khai NPS. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc trong quá trình thực hiện (việc mở tài khoản, hệ thống giao dịch và xử lý các giao dịch thất bại). Việc xử lý các giao dịch thất bại là yếu tố quan trọng FTSE Russell đang xem xét để quyết định nâng hạng cho Việt Nam.
Các cơ quan quản lý vẫn đang nỗ lực đạt mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi. Kế hoạch triển khai hệ thống giao dịch KRX vào ngày 5/5 sẽ cải thiện năng lực thực thi và cung cấp các sản phẩm mới. Sửa đổi Luật Chứng khoán gần đây đã tạo tiền đề pháp lý cho mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP) cho hoạt động bù trừ thanh toán giao dịch chứng khoán.
Ngoài ra, dự thảo sửa đổi Nghị định 155/2020 nhằm đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài và rút ngắn thời gian giữa IPO và niêm yết cũng là những chuyển biến tích cực trong quá trình nâng hạng.
SSI Research kỳ vọng khả năng Việt Nam được đưa vào danh sách nâng hạng trong kỳ đánh giá tháng 9/2025.
Trong thư gửi nhà đầu tư vào cuối tháng 3, ông Petri Deryng, quản lý danh mục đầu tư của Pyn Elite Fund cũng cho biết, FTSE đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đưa hệ thống giao dịch KRX mới vào hoạt động. “Các tính năng của nó không chỉ tạo nền tảng cho những thay đổi quan trọng khác mà còn là yếu tố then chốt trong quá trình đánh giá trạng thái thị trường”.
Pyn Elite Fund kỳ vọng rằng quyết định nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi (EM) có thể sẽ được đưa ra vào tháng 9. Quỹ nhấn mạnh rằng các tiêu chí để phân loại lại sắp được đáp ứng và sẽ dẫn đến việc phân loại lại khá sớm. Điều này thậm chí còn có ý nghĩa quan trọng hơn thời điểm chính xác.
Đối với MSCI, một nhà cung cấp chỉ số quốc tế khác, liên quan đến việc nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi (EM), ông Petri Deryng cho biết hiện vẫn chưa có tin tức gì. Pyn Elite Fund dự kiến việc phân loại lại MSCI sẽ mất vài năm, vì phụ thuộc vào việc đạt được một giải pháp bền vững và toàn diện liên quan đến giới hạn sở hữu nước ngoài trên thị trường chứng khoán.
Đồng quan điểm, theo một báo cáo trước đó của Chứng khoán BIDV (BSC Research), trong kịch bản cơ sở, bộ phận phân tích này dự báo thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được FTSE Russell ra thông báo chấp thuận nâng hạng vào tháng 9/2025 và MSCI xem xét đưa vào danh sách theo dõi tháng 6/2025.
BSC Research cho rằng, thanh khoản thường tích cực sau khi thông tin nâng hạng được công bố (T0) từ 1-2 tháng đối với FTSE và từ 5-6 tháng đối với MSCI. Khoảng thời gian trước T0 thanh khoản tùy từng quốc gia có diễn biến trái ngược nhau và không mang tính phổ quát để đưa ra nhận định. Đối với quá trình chuyển đổi (T1) thanh khoản sẽ thực sự cải thiện từ 1-2 tháng đối với FTSE và 1-4 tháng đối với MSCI sau khi quá trình chuyển đổi hoàn tất.
Theo BSC Research, khối ngoại sẽ thực hiện hoạt động mua ròng từ 2-4 tháng trước khi FTSE ra thông báo chấp thuận nâng hạng (T0) cũng như thời gian bắt đầu quá trình chuyển đổi (T1). Đối với MSCI, khối ngoại hành động sớm hơn từ 4-5 tháng – do quy mô các quỹ tham chiếu theo bộ chỉ số và mức độ ảnh hưởng của MSCI lớn hơn FTSE Russell.
Ý kiến bạn đọc
Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu