Giữa bối cảnh quan hệ thương mại quốc tế biến động mạnh và các chuỗi cung ứng toàn cầu được điều chỉnh, Việt Nam nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ. Việc Việt Nam chủ trương mở cửa thị trường, giảm thuế nhập khẩu về 0% cho hàng Mỹ, cùng với tiềm năng thị trường người tiêu dùng lớn và thu nhập ngày càng tăng, đã khiến lượng hàng Mỹ “ồ ạt” đổ vào Việt Nam trong những tháng đầu năm 2025.
THỊ TRƯỜNG SÔI ĐỘNG
Việt Nam và Mỹ đã chính thức đạt được khung thỏa thuận thương mại quan trọng, được xem là bước ngoặt trong quan hệ song phương. Thỏa thuận này được đưa ra ngay trước thời hạn mà nếu bỏ lỡ, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ sẽ phải đối diện với mức thuế cao hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi thế cạnh tranh.
Theo thông tin từ phía Mỹ, các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ áp dụng mức thuế nhập khẩu 20%, và với những sản phẩm bị xác định là trung chuyển qua Việt Nam, mức thuế có thể lên tới 40%.
Ngược lại, Việt Nam đã đồng ý xóa bỏ hoàn toàn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa có xuất xứ từ Mỹ. Song song thỏa thuận này, nhiều chuyên gia tin rằng sẽ giúp “thị trường Việt Nam mở cửa cho hàng hóa Mỹ”, đưa các sản phẩm Mỹ tiếp cận người tiêu dùng Việt Nam với thuế suất bằng 0.
Theo số liệu từ Hải quan Việt Nam, kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt 7,3 tỷ USD, tăng tới 21% so với cùng kỳ năm trước. Đây là minh chứng rõ nét cho sự dịch chuyển trong cán cân thương mại song phương, khi các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng đẩy mạnh nhập khẩu nguyên liệu thô, nông sản và hàng công nghệ cao từ Mỹ nhằm phục vụ nhu cầu sản xuất trong nước và xuất khẩu.
Trong cơ cấu hàng nhập khẩu, bông tiếp tục giữ vai trò chủ lực với 455.000 tấn, trị giá 800 triệu USD, tăng 116% về lượng và 79% về giá trị. Hiện Mỹ chiếm gần một nửa (48%) tổng lượng bông nhập khẩu của Việt Nam, qua đó đưa Việt Nam trở thành thị trường bông lớn thứ ba của Mỹ, chỉ sau Trung Quốc và Pakistan. Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo dòng chảy bông vào Việt Nam sẽ còn tăng mạnh, nhờ nhu cầu kỷ lục của ngành dệt may, sự hồi phục thương mại toàn cầu và làn sóng FDI mới vào lĩnh vực này.
Không chỉ dừng ở bông, gỗ nguyên liệu từ Mỹ cũng tăng vọt 52% sau khi thuế suất nhập khẩu về 0% từ tháng 4/2025, giúp Mỹ nhanh chóng trở thành nhà cung cấp lớn thứ hai cho Việt Nam. Đậu nành nhập khẩu tăng 10%, đưa thị phần Mỹ lên 48%, vượt xa Brazil; trong khi lúa mì từ Mỹ cũng tăng 26%, vượt qua cả các nhà cung cấp truyền thống như Úc và Brazil.
Ở nhóm hàng tiêu dùng, trái cây Mỹ tiếp tục “lấy lòng” người tiêu dùng Việt Nam. Chỉ trong 5 tháng, kim ngạch nhập khẩu trái cây Mỹ đạt gần 297 triệu USD, tăng 43% so với cùng kỳ, với các loại táo, cam, anh đào, việt quất… phủ sóng mạnh mẽ trên các kệ hàng. Thị phần trái cây Mỹ tại Việt Nam vì thế đã nhích từ 20% lên 25%, chỉ đứng sau Trung Quốc. Tuy nhiên, nhập siêu trong nhóm trái cây và rau quả từ Mỹ đạt tới 35 triệu USD, phản ánh nhu cầu ngày càng cao đối với các sản phẩm nông sản chất lượng, an toàn và giàu thương hiệu từ Mỹ.
Ở nhóm mặt hàng công nghệ, chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch nhập khẩu máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện từ Mỹ đã đạt khoảng 1,82 tỷ USD, tăng đáng kể so với 1,15 tỷ USD cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, ô tô nguyên chiếc (CBU) nhập khẩu từ Mỹ bùng nổ, với riêng tháng 4/2025 số lượng xe về Việt Nam đã cao gấp 2,5 lần tổng số xe từ Mỹ trong những tháng trước đó, góp phần đưa tổng số xe nhập khẩu nửa đầu năm vượt 96.000 chiếc, trị giá trên 2 tỷ USD. Ngoài ra, với việc Việt Nam hạ thuế LNG từ 5% xuống 2%, khí hóa lỏng từ Mỹ đang nổi lên như một nguồn cung quan trọng cho tiến trình chuyển dịch năng lượng sạch. Những con số này cho thấy hàng Mỹ đã tận dụng triệt để lợi thế thuế quan, tạo ra làn sóng nhập khẩu ồ ạt vào thị trường Việt Nam.
CUỘC ĐUA KHỐC LIỆT
Trong nhiều năm qua, hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ đã khẳng định được chỗ đứng vững chắc tại thị trường Việt Nam. Từ nông sản như bông, đậu tương, thịt bò, trái cây tươi cho đến các sản phẩm công nghiệp, dược phẩm, công nghệ cao, hàng Mỹ luôn được người tiêu dùng Việt Nam đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định, tiêu chuẩn an toàn và tính đa dạng.
Thói quen chuộng hàng ngoại, đặc biệt là hàng Mỹ, đã hình thành rõ nét trong tầng lớp trung lưu đang ngày càng mở rộng, tạo nên một thị trường giàu tiềm năng. Đây chính là cơ hội lớn để các doanh nghiệp xuất khẩu Mỹ khai thác mạnh mẽ hơn nữa, nhất là khi chính sách thuế quan ưu đãi đang mở ra cánh cửa rộng cho dòng hàng hóa Mỹ thâm nhập sâu vào đời sống tiêu dùng của người Việt.
Tuy nhiên, về vấn đề kinh doanh của doanh nghiệp, dòng hàng hóa Mỹ ồ ạt vào Việt Nam sau khi thuế quan được gỡ bỏ đã mở ra nhiều thời cơ lẫn thách thức cho doanh nghiệp trong nước.
Ở chiều thuận lợi, doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tiếp cận nguồn nguyên liệu thô và nông sản chất lượng cao với giá cạnh tranh hơn, từ đó hạ giá thành sản xuất và nâng cao sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu. Việc nhập khẩu thiết bị, công nghệ tiên tiến từ Mỹ cũng giúp các ngành công nghiệp trong nước có điều kiện hiện đại hóa, tăng năng suất và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Bên cạnh đó, hợp tác với đối tác Mỹ còn mở ra cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực như dệt may, chế biến gỗ, thực phẩm hay năng lượng.
Đối với dệt may, doanh nghiệp Việt Nam hưởng lợi lớn từ nguồn bông Mỹ chất lượng cao, giá ổn định, giúp giảm chi phí đầu vào và tăng khả năng cạnh tranh khi xuất khẩu. Trong khi đó, ngành gỗ và chế biến nội thất lại có cơ hội tiếp cận nguồn nguyên liệu hợp chuẩn, giúp nâng tầm sản phẩm xuất khẩu, nhưng cũng buộc các xưởng nhỏ phải đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc và chứng chỉ bền vững nếu không muốn bị loại khỏi chuỗi giá trị.
Tuy nhiên, thách thức cũng không nhỏ: hàng tiêu dùng, nông sản và sản phẩm công nghệ Mỹ với lợi thế thương hiệu, chất lượng và giá thành sau khi miễn thuế có thể tạo sức ép lớn lên các doanh nghiệp nội địa, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ vốn ít lợi thế cạnh tranh. Cùng với đó, tình trạng nhập siêu gia tăng từ Mỹ có thể ảnh hưởng tới cán cân thương mại, trong khi doanh nghiệp trong nước sẽ phải đối diện với áp lực đổi mới công nghệ, nâng cao quản trị và xây dựng thương hiệu để không bị mất thị phần ngay trên sân nhà.
Sự hiện diện ngày càng dày đặc của hàng Mỹ tại Việt Nam, với mức giá ngày càng cạnh tranh, chắc chắn mang đến lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, chính điều này cũng đặt ra áp lực không nhỏ đối với doanh nghiệp trong nước, vốn phải đối mặt với sức ép về chất lượng, giá thành và thương hiệu.
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và thị trường ngày càng khốc liệt, chỉ những doanh nghiệp biết chủ động nắm bắt cơ hội, cải thiện năng lực quản trị, đầu tư đổi mới công nghệ và xây dựng giá trị khác biệt mới có thể giữ vững vị thế ngay trên sân nhà, đồng thời tạo đòn bẩy để vươn ra thị trường quốc tế.
