Trong bức tranh thương mại khu vực, Campuchia đang nổi lên như một thị trường “cận biên” giàu tiềm năng, nơi hàng hóa Việt Nam, đặc biệt là nhóm hàng tiêu dùng ngày càng khẳng định vị thế. Với lợi thế địa lý, sự tương đồng văn hóa – xã hội và tập quán tiêu dùng, hàng Việt không chỉ len lỏi vào các kênh phân phối truyền thống mà còn dần chiếm lĩnh hệ thống bán lẻ hiện đại tại Campuchia.
Trao đổi với Thương gia, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương nhận định sơ bộ về xu hướng người tiêu dùng Campuchia. Ở nước sở tại, hàng tiêu dùng Việt Nam đang được đánh giá cao chất lượng ổn định, giá cả hợp lý, có khả năng thích nghi cao với người dân.
Thưa ông, Bộ Công Thương đã nhận định như thế nào về tiềm năng của thị trường Campuchia đối với hàng hóa Việt Nam, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng, dựa trên những khảo sát thực tế gần đây?
Thị trường Campuchia được Bộ Công Thương xác định là một trong những thị trường truyền thống quan trọng, có tiềm năng tăng trưởng ổn định và bền vững đối với hàng hóa Việt Nam. Với đường biên giới dài hơn 1.100 km, sự gần gũi về văn hóa - xã hội và tập quán tiêu dùng, cùng với mức thu nhập bình quân đầu người ngày càng được cải thiện, nhu cầu về hàng tiêu dùng, thực phẩm chế biến, vật liệu xây dựng, máy móc và phân bón tại Campuchia đang tăng nhanh và ổn định.
Theo khảo sát thực tế của Thương vụ Việt Nam tại Campuchia, hàng Việt Nam được người tiêu dùng sở tại đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định, giá cả hợp lý và phù hợp với thị hiếu. Đây là lợi thế cạnh tranh rõ rệt, tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị phần trong bối cảnh quan hệ chính trị - ngoại giao giữa hai nước không ngừng được củng cố, tạo thuận lợi cho hợp tác kinh tế - thương mại song phương.
Bên cạnh đó, Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam - Campuchia (VCBA) nhấn mạnh rằng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam tại Campuchia hiện đã hình thành được hệ thống phân phối khá rộng, đặc biệt ở các mặt hàng tiêu dùng và hàng phục vụ sản xuất nông nghiệp. VCBA đánh giá Campuchia là thị trường “cận biên” giàu tiềm năng, nơi hàng Việt có thể nhanh chóng chiếm lĩnh các kênh bán lẻ hiện đại và truyền thống nếu tận dụng tốt lợi thế địa lý, logistics và sự tương đồng trong nhu cầu tiêu dùng.
Đặc biệt, trong bài phát biểu tại Hội nghị kết nối doanh nghiệp sản xuất, phân phối và logistics Việt Nam - Campuchia, Phó Quốc vụ Khanh Bộ Thương mại Campuchia cũng khẳng định Chính phủ Campuchia luôn coi Việt Nam là đối tác thương mại quan trọng, hàng Việt Nam đã và đang chiếm được lòng tin của người tiêu dùng Campuchia, nhất là trong nhóm hàng tiêu dùng nhanh và hàng thiết yếu. Đồng thời, phía Campuchia bày tỏ mong muốn tăng cường hợp tác để đưa hàng Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào hệ thống phân phối chính ngạch, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Từ đó cho thấy Campuchia thực sự là thị trường tiềm năng, mở ra cơ hội lớn cho hàng hóa Việt Nam, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng, trong giai đoạn tới.
Trong bối cảnh hướng tới mục tiêu kim ngạch thương mại hai chiều 20 tỷ USD vào năm 2030, đâu là những mặt hàng hoặc ngành hàng mà Việt Nam có lợi thế cạnh tranh nhất tại thị trường Campuchia?
Để hiện thực hóa mục tiêu kim ngạch 20 tỷ USD vào năm 2030 theo định hướng của Lãnh đạo cấp cao hai nước, Bộ Công Thương đã xác định một số nhóm ngành hàng chủ lực:
Hàng tiêu dùng nhanh (FMCG): thực phẩm chế biến, đồ uống, bánh kẹo, sữa, gia vị, những mặt hàng vốn đã có chỗ đứng tại Campuchia; Vật liệu xây dựng và sắt thép: phù hợp với nhu cầu phát triển hạ tầng – đô thị hóa nhanh của Campuchia; Nông, lâm, thủy sản chế biến và hệ thống logistics lạnh đi kèm: nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Đặc biệt nhóm hàng nông sản chế biến, gạo, thủy sản và gỗ; nhu cầu lớn về nhập khẩu sắt thép, vật liệu xây dựng và hàng tiêu dùng thiết yếu; Phân bón, hóa chất, dược phẩm, máy móc – thiết bị nông nghiệp: hỗ trợ trực tiếp nhu cầu sản xuất của Campuchia.
Theo tôi, đây chính là nền tảng vững chắc để hàng hóa của Việt Nam mở rộng thị phần sang thị trường Campuchia trong những năm tới.
Hội nghị kết nối doanh nghiệp sản xuất, phân phối và logistics Việt nam - Campuchia tại Tây Ninh đã đạt được nhiều kết quả. Liệu những thành công này có thể được nhân rộng trong các sự kiện tương tự sắp tới không, thưa ông?
Hội nghị kết nối doanh nghiệp sản xuất, phân phối và logistics Việt Nam - Campuchia tổ chức tại Tây Ninh từ ngày 11-14/9/2025 là hoạt động trọng điểm trong triển khai Quyết định số 2162/QĐ-BCT về việc phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh phát triển thương mại biên giới, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Campuchia” và Quyết định số 2163/QĐ-BCT về việc thành lập Ban Chỉ đạo triển khai Đề án “Đẩy mạnh phát triển thương mại biên giới, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Campuchia”. Hội nghị thu hút hơn 320 đại biểu hai nước, có 1 phiên thảo luận chuyên đề bên lề Hội nghị và khu trưng bày gần 30 gian hàng của các doanh nghiệp 2 nước.
Kết quả đạt được từ Hội nghị là đã tạo điều kiện để doanh nghiệp hai bên trực tiếp tìm kiếm và thiết lập quan hệ hợp tác, hình thành các kết nối cụ thể giữa doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp phân phối và doanh nghiệp logistics. Hội nghị đồng thời khẳng định vai trò của logistics tại khu vực biên giới như một yếu tố then chốt trong việc xây dựng chuỗi cung ứng khu vực bền vững, gắn kết từ khâu sản xuất, phân phối cho đến cửa khẩu xuất khẩu sang thị trường Campuchia.
Lãnh đạo các cấp đánh giá đây là mô hình kết nối thành công, cần được nhân rộng tại các địa phương biên giới khác nhằm phát huy hiệu quả của hạ tầng thương mại biên giới theo đúng định hướng tại Quyết định số 259/QĐ-TTg ngày 25/02/2025 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình phát triển hạ tầng thương mại biên giới Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Ông đánh giá thế nào về vai trò của Hiệp hội Phát triển hàng tiêu dùng Việt Nam VACOD - một thành viên Ban chỉ đạo, trong việc kết nối và thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trường Campuchia?
VACOD là hiệp hội ngành hàng có vai trò quan trọng trong việc kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trường Campuchia. Với chức năng tập hợp cộng đồng doanh nghiệp, VACOD đã đồng hành cùng Bộ Công Thương trong công tác xúc tiến, kết nối cung - cầu, nhất là ở nhóm hàng tiêu dùng nhanh.
Tại Hội nghị Tây Ninh, VACOD tham gia Hội nghị kết nối doanh nghiệp sản xuất, phân phối và logistics Việt Nam - Campuchia, đóng góp tích cực trong việc đưa tiếng nói của doanh nghiệp vào hoạch định chính sách và mở rộng mạng lưới phân phối. Ý kiến của VACOD cũng đồng thuận với quan điểm của Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam - Campuchia, rằng cần xây dựng cơ chế hỗ trợ đặc thù cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp họ vượt qua rào cản về pháp lý, văn hóa và cơ sở hạ tầng logistics.
Theo ông, VACOD có thể thực hiện những sáng kiến hoặc chương trình cụ thể nào để giúp các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, vượt qua rào cản về cơ chế, chính sách và sự khác biệt về văn hóa kinh doanh tại Campuchia?
Trong thời gian tới, VACOD có thể triển khai một số sáng kiến thiết thực nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, bao gồm:
Chương trình đào tạo cho doanh nghiệp nhằm cung cấp thông tin về Thị trường Campuchia: cung cấp kiến thức về pháp luật, văn hóa kinh doanh và quy trình nhập khẩu, giúp doanh nghiệp giảm rủi ro.
Phối hợp với Hiệp hội kinh doanh biên mậu thiết lập hệ thống doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa qua cửa khẩu biên giới, kết nối với doanh nghiệp Logistics tại các cửa khẩu biên giới trọng điểm nhằm hỗ trợ giảm chi phí và rút ngắn thời gian thông quan.
Phối hợp tổ chức hội chợ tại khu vực biên giới nhằm giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ trực tiếp tiếp cận hệ thống phân phối.
Cơ chế phản hồi chính sách: VACOD làm đầu mối tập hợp vướng mắc của doanh nghiệp, phối hợp cùng cơ quan quản lý đưa ra giải pháp phù hợp và kịp thời.
Phối hợp triển khai các chương trình của Bộ Công Thương về phát triển hạ tầng thương mại biên giới Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Quyết định số 259/QĐ-TTg ngày 25/2/2025 của Thủ tướng Chính phủ); Chương trình phát triển thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, đẩy mạnh Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam giai đoạn 2025-2027 (Quyết định số 2269/QĐ-BCT ngày 8/8/2025 của Bộ trưởng Bộ Công Thương).
Các sáng kiến này phù hợp với định hướng trong Chương trình phát triển hạ tầng thương mại biên giới và khuyến nghị từ các cơ quan quản lý, góp phần giúp doanh nghiệp Việt Nam khai thác hiệu quả hơn tiềm năng của thị trường Campuchia.
Xin cảm ơn ông!
