Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa gửi báo cáo, kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 163/2018/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
HoREA nhận định, Nghị định 163/2018/NĐ-CP (thay thế Nghị định 90/2011/NĐ-CP) có hiệu lực kể từ ngày 01/02/2019, có độ mở cao, đã tạo điều kiện cho thị trường trái phiếu DN phát triển mạnh trong năm 2019 và dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh hơn trong năm 2020, nhưng cũng đã xuất hiện một số hạn chế, bất cập cần được kịp thời điều chỉnh.
Cụ thể, theo thống kê của Bộ Tài chính, trong 11 tháng đầu năm 2019, có 28/177 doanh nghiệp, chiếm 15,8% có giá trị trái phiếu phát hành vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu. Trong đó, đáng lưu ý là có đến 11 doanh nghiệp vượt 50 lần (chiếm tỷ lệ 6,2%); có 06 doanh nghiệp vượt 100 lần (chiếm tỷ lệ 3,38%) vốn chủ sở hữu.
Một số doanh nghiệp bất động sản có lãi suất trái phiếu lên đến 12 - 14%/năm, cao hơn mức lãi suất trái phiếu bình quân, cá biệt có DN có lãi suất trái phiếu ở mức tối đa là 20%/năm.
“Vấn đề cần quan tâm là có một số DN chưa đảm bảo yếu tố minh bạch, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm cung cấp thông tin, không làm rõ mục đích sử dụng vốn trái phiếu và phương án trả nợ gốc, trả lãi, nên có tiềm ẩn rủi ro cho nhà đầu tư trái phiếu, nhất là nhà đầu tư cá nhân”, HoREA nhận định.
Bên cạnh đó, việc gia tăng tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân, trong đó có nhiều nhà đầu tư không chuyên nghiệp cũng đặt ra yêu cầu nâng cao trình độ, kỹ năng đánh giá, lựa chọn DN phát hành trái phiếu và danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro.
Trước bối cảnh thị trường bất động sản đang gặp khó khăn, Ngân hàng nhà nước tiếp tục thực hiện lộ trình hạn chế dần tín dụng vào lĩnh vực bất động sản..., HoREA cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 163/2018/NĐ-CP là cần thiết nhưng không nên có quan điểm siết lại thị trường trái phiếu DN bất động sản tại thời điểm này.
“Chúng tôi cho rằng, ở thời điểm hiện tại chỉ nên tập trung xây dựng các quy định pháp luật nhằm tăng cường tính minh bạch của phương án phát hành trái phiếu, tăng cường cơ chế giám sát, kiểm soát để việc sử dụng vốn trái phiếu đúng mục đích”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA kiến nghị.
Theo đề xuất của HoREA, hiện chưa cần thiết phải quy định “đảm bảo dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành không vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu. Bởi qua thực tế phát hành trái phiếu của 177 doanh nghiệp trong 11 tháng đầu năm 2019, đã cho thấy có đến 149 doanh nghiệp, chiếm 84,2%, có giá trị phát hành trái phiếu dưới 03 lần vốn chủ sở hữu; chỉ có 28 doanh nghiệp, chiếm 15,8%, có giá trị phát hành trái phiếu trên 03 lần vốn chủ sở hữu.
HoREA lý giải, tổng giá trị phát hành trái phiếu phụ thuộc vào nhu cầu vốn của từng loại hình doanh nghiệp, chẳng hạn doanh nghiệp nhỏ và vừa, có vốn điều lệ thấp, hoặc doanh nghiệp phát hành trái phiếu để trả nợ… thì có nhu cầu phát hành trái phiếu cao hơn mức 03 lần vốn chủ sở hữu.
Mặt khác, đối với quy định: Mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công bố thông tin trước khi phát hành; đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước tối thiểu sáu (06) tháng. Trái phiếu phát hành trong một đợt phát hành phải có cùng điều kiện, điều khoản”, HoREA đề nghị cho phép doanh nghiệp được phát hành trái phiếu tối đa 04 đợt trong 01 năm, vì các doanh nghiệp lớn thường có nhiều dự án đầu tư có nhu cầu huy động vốn trái phiếu; không cần thiết quy định khoảng cách thời gian tối thiểu 06 tháng giữa 02 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong năm.
Tháng 10/2019, thị trường trái phiếu đón tin sốc khi Công ty CP Đầu tư Thương mại f - một DN chỉ vừa thành lập được khoảng 3 năm - với số vốn đăng ký 5 tỷ đồng đã công bố phát hành thành công 1.403 tỉ đồng trái phiếu với kỳ hạn 5 năm, lãi suất lên đến 20%/năm. Đây là mức lãi suất cao kỷ lục, bỏ xa mức lãi suất được xem là khá cao 14,5% của trái phiếu do Công ty Bất động sản Phát Đạt phát hành trước đó.
