UBND tỉnh Lâm Đồng nhấn mạnh: Dự án xây dựng đường bộ cao tốc đoạn Tân Phú - Bảo Lộc và dự án cao tốc đoạn Bảo Lộc - Liên Khương (Dự án) được xác định là dự án trọng điểm theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Đẩy nhanh tiến độ, khởi công sớm cả hai đoạn cao tốc
Đối với cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc, UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết đã chỉ đạo đơn vị chuẩn bị dự án PPP (Ban Quản lý dự án giao thông tỉnh) và các sở, ngành, địa phương chủ động rà soát, xây dựng kế hoạch và lộ trình đối với từng nhiệm vụ cụ thể, xác định thời gian thực hiện và hoàn thành để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, quyết tâm khởi công dự án trong tháng 9/2023.
Hiện nhà đầu tư đề xuất dự án đã triển khai thực khảo sát địa hình, địa chất và lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án. Đến nay công tác khảo sát cơ bản thực hiện xong. Dự kiến sẽ hoàn thành hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi trong tháng 3/2023. Nhà đầu tư đề xuất dự án cũng đã lựa chọn đơn vị tư vấn đánh giá tác động môi trường (ĐTM) để triển khai lập hồ sơ ĐTM.
Các địa phương có tuyến cao tốc đi qua đã sơ bộ thống kê, tính toán khối lượng, phạm vi, diện tích đền bù, giải phóng mặt bằng và dự kiến quỹ đất tái định canh, tái định cư cho dự án.
Đối với cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương, UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết sẽ đặt quyết tâm khởi công dự án trong năm 2023. Tuy nhiên, Lâm Đồng cũng đặt ra mục tiêu lựa chọn nhà đầu tư, chuẩn bị các điều kiện để có thể khởi công dự án trong tháng 9/2023.
Dự kiến trong quý 2/2023 sẽ hoàn thành hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tỉnh cũng đang đôn đốc các địa phương có tuyến cao tốc đi qua chuẩn bị đầy đủ các điều kiện, nhiệm vụ cần thiết để thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng. Công tác này sẽ được thực hiện đồng thời trong quá trình lập, thẩm định phê duyệt cáo cáo nghiên cứu khả thi. Sau khi có quyết định phê duyệt sẽ thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng của dự án.
UBND tỉnh Lâm Đồng cũng cho biết sẽ thực hiện khảo sát sự quan tâm của nhà đầu tư thực hiện dự án ngay sau Báo cáo cuối kỳ của bước lập báo cáo nghiên cứu khả thi và sẽ thực hiện trong tháng 4/2023.
Kiến nghị tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc
UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết: Trong quá trình triển khai dự án đã nảy sinh một số khó khăn vướng mắc. Cụ thể, đối với cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc, trong quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư quy định: “Dự án không áp dụng cơ chế chia sẻ phần doanh thu giảm so với phương án tài chính của dự án. Phần doanh thu tăng sẽ được tính toán ở bước tiếp theo theo quy định tại khoản 1 Điều 82 Luật PPP và được cụ thể tại Hợp đồng dự án”.
Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, việc quy định “không áp dụng cơ chế chia sẻ phần doanh thu giảm” nêu trên sẽ khó thu hút các nhà đầu tư quan tâm, đấu thầu nhà đầu tư thực hiện dự án. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư sẽ rất khó khăn trong việc huy động vốn và vay vốn từ các ngân hàng và tổ chức tín dụng để triển khai thực hiện dự án.
Chính vì vậy, UBND tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét điều chỉnh, bổ sung thêm nội dung cơ chế chia sẻ doanh thu giảm đối với dự án Tân Phú - Bảo Lộc để tạo điều kiện thuận lợi trong việc thu hút nguồn vốn huy động khác (khoảng 9.095 tỷ đồng) nhằm phát huy hiệu quả, tính khả thi dự án.
Đồng thời, chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn cụ thể hơn về cơ chế chia sẻ doanh thu giảm đối với các dự án cao tốc đoạn Bảo Lộc - Liên Khương do địa phương phê duyệt chủ trương đầu tư.
Việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cũng đang gặp một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, tại cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc, chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng nằm trong chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng hiện nay qua kiểm tra, khảo sát thực địa, hướng tuyến ở bước nghiên cứu khả thi có điều chỉnh cục bộ một số vị trí (như: dự án trường Đua ngựa, Cụm công nghiệp Đạ Huoai, nghĩa trang Địa Tạng Vương, thiền viện Bát Nhã, những vị trí tránh địa hình đồi núi...) để giảm độ dốc dọc và đảm bảo được các yếu tố kỹ thuật theo tiêu chuẩn của đường cao tốc.
Việc điều chỉnh này có làm thay đổi vị trí nhưng diện tích rừng giảm 35,65ha (giảm 29ha rừng tự nhiên và 6,65ha rừng trồng) so với phê duyệt. Tuy nhiên, theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vẫn phải thực hiện lại trình tự, thủ tục quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, dẫn đến mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án.
Chính vì vậy, Lâm Đồng đề nghị: Đối với những dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chấp thuận chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện có điều chỉnh cục bộ vị trí, hướng tuyến nhưng không làm tăng diện tích rừng đã được chấp thuận thì giao địa phương chịu trách nhiệm điều chỉnh cho phù hợp với phạm vi thực hiện dự án.
Đồng thời, để tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương trong việc chuyển mục đích sử dụng rừng, rút ngắn thời gian, thủ tục đầu tư, đề nghị Chính phủ ủy quyền hoặc phân cấp thẩm quyền cho HĐND cấp tỉnh phê duyệt, chấp thuận đối với diện tích rừng đặc dụng dưới 50ha và rừng sản xuất từ 50ha đến dưới 1000ha theo quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Lâm nghiệp 2017 vào trong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung thay thế Nghị định số 156/2018/NĐ-CP ngày 16/11/2018 và số 83/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp.
Tỉnh Lâm Đồng cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính xem xét hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho địa phương để thực hiện Dự án đường bộ cao tốc đoạn Bảo Lộc - Liên Khương theo phương thức đối tác công tư với số vốn 2.500 tỷ đồng từ nguồn vượt thu ngân sách Trung ương năm 2022.
Bên cạnh đó, để tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ triển khai, Lâm Đồng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho phép thực hiện chỉ định thầu theo quy trình rút gọn đối với một số gói thầu tư vấn thuộc dự án như: Thẩm tra hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi, lập hồ sơ đánh giá tác động môi trường (ĐTM); tư vấn thăm dò khoáng sản để cấp phép khai thác các mỏ vật liệu...
Mặt khác, theo UBND tỉnh Lâm Đồng, hiện nay, hầu hết thời gian thu hồi vốn đối với các dự án cao tốc đều có thời gian trên 20 năm trong khi thời hạn cho vay của các ngân hàng và tổ chức tín dụng chỉ 15 năm.
Vì vậy, Lâm Đồng đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn này cho các nhà đầu tư trong việc huy động nguồn vốn vay để thực hiện dự án đường cao tốc theo hình thức PPP.