Thượng nghị sĩ hàng đầu của Hoa Kỳ, ông Lindsey Graham, có kế hoạch tiết lộ một thoả thuận thay thế cho thoả thuận hạt nhân Iran, sẽ cho phép nước này có kế hoạch năng lượng hạt nhân nhưng không có khả năng làm giàu uranium.
Kế hoạch hạt nhân không có ‘nhiên liệu’ cũng sẽ bao gồm các vương quốc Ả Rập trong khu vực, ông Graham cho biết.
“Khi bạn không làm ra nhiên liệu riêng thì bạn cũng không thể tạo ra bom. Có được năng lượng hạt nhân mà không cần làm giàu và tái xử lý là hoàn toàn có thể,” ông Graham chia sẻ với các phòng viên ở Jerusalem vào thứ Ba (2/7).
Lời phát biểu của ông Lindsey Graham đưa ra ngay sau khi Tehran tuyên bố họ đã tích luỹ được nhiều hơn mức uranium cho phép trong thoả thuận Iran 2015. Thoả thuận này được gọi là Kế hoạch Hành động toàn diện chung được thực hiện bởi 6 cường quốc thế giới Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức nhằm ngăn chặn việc sản xuất vũ khí hạt nhân của Iran. Năm ngoái, Hoa Kỳ đã đơn phương rút khỏi thoả thuận và ban hành các lệnh trừng phạt đối với Tehran. Năm cường quốc còn lại thúc giục Tehran giữ vững thoả thuận, nhưng dường như Iran đã phá vỡ một phần trong thoả thuận khi vượt quá giới hạn đối với uranium.
Ông Lindsey Graham cho biết ông ủng hộ quyết định rời khỏi thoả thuận của TT Trump, nhưng đồng thời cũng nêu lên nghĩa vụ phải tìm thoả thuận thay thế. “Trong một vài ngày tới, tôi sẽ đề xuất một vài thoả thuận khu vực mà trong đó người Iran và Ả Rập có thể có năng lượng hạt nhân không thể làm giàu hoặc chế biến uranium.” Có 15 quốc gia trên thế giới sở hữu chương trình hạt nhân nhưng họ không tự tạo ra nhiên liệu, ông Graham nói thêm.
Trong bối cảnh các hành động của Iran vào tuần này, ông Graham nghĩ rằng Mỹ nên hợp tác với Israel để đưa ra một lằn ranh giới hạn chung đối với những điều không thể chập nhận được trong chương trình làm giàu uranium của Iran.
Bộ trưởng Ngoại giao Israel, ông Yisrael Katz đã nói trong một diễn đàn an ninh quốc tế ở Herzliya vào thứ Ba (2/7): “Cần phải tính đến việc các tính toán sai lầm của người Iran … biến “vùng xám” thành “vùng đỏ” – điều này có nghĩa là một cuộc xung đột quân sự. Chúng ta cần phải chuẩn bị cho việc này, và do đó nhà nước Israel sẽ tiếp tục xây dựng sức mạnh quân sự để ứng phó với những kịch bản leo thang có thể xảy ra.”
Theo Jerusalem Post(lược dịch)