Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa chủ trì buổi làm việc với các đơn vị trực thuộc Bộ, lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các Tổng công ty Điện lực, tập trung thảo luận về cơ chế giá điện hai thành phần. Đây được xem là bước đi quan trọng trong quá trình thực hiện Luật Điện lực (sửa đổi, 2024) và Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, tại Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị đã giao nhiều nhiệm vụ, giải pháp cho Chính phủ, Bộ Công Thương và các bộ, ngành, trong đó nhấn mạnh việc sớm triển khai cơ chế giá điện hai thành phần. Hiện Bộ Công Thương đang hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ, dự kiến trình trước ngày 20/10.
Khác với cơ chế giá điện một thành phần đang áp dụng chỉ tính theo lượng điện năng tiêu thụ, cơ chế mới sẽ gồm giá công suất và giá điện năng. Điều này không chỉ phản ánh đúng bản chất sử dụng điện, mà còn tạo ra sự minh bạch, công bằng giữa các nhóm khách hàng.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN, cho biết trước mắt, cơ chế sẽ áp dụng cho khách hàng sản xuất lớn có sản lượng tiêu thụ từ 200.000 kWh/tháng trở lên, đấu nối cấp điện áp từ 22 kV. Với nhóm khách hàng sinh hoạt, việc triển khai chưa thể thực hiện do cần đầu tư thay thế toàn bộ hệ thống công tơ đo đếm.
Theo đánh giá, việc chuyển đổi sang giá bán lẻ điện hai thành phần là cần thiết, phù hợp để thu đúng, thu đủ chi phí của ngành điện bỏ ra. Điều này tạo ra sự minh bạch, công bằng giữa các khách hàng sử dụng điện, phản ánh đúng bản chất việc sử dụng điện của khách hàng trong hệ thống điện.
Theo kế hoạch, từ 1/1/2026, nhóm khách hàng lớn sẽ chính thức áp dụng giá điện hai thành phần. Trước thời điểm này, trong giai đoạn từ nay đến 31/12, EVN sẽ phát hành song song hai hóa đơn: một theo cơ chế hiện hành để thanh toán, và một theo cơ chế mới để khách hàng tham khảo, điều chỉnh hành vi sử dụng điện.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: việc chuyển đổi cơ chế không chỉ nhằm thu đúng, thu đủ chi phí cung cấp điện, bao gồm cả hạ tầng và điện năng, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngành điện. Tuy nhiên, do đây là cơ chế mới tại Việt Nam, cần có quá trình nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng trước khi áp dụng rộng rãi.
Để triển khai hiệu quả, lãnh đạo Bộ Công Thương chỉ đạo các đơn vị liên quan: Hoàn thiện Đề án giá điện hai thành phần và báo cáo tác động trước 15/10/2025. Rà soát, sửa đổi các văn bản pháp lý, trong đó có Quyết định 14/2025/QĐ-TTg và Thông tư 16, bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ chi phí. Thuê tư vấn, xây dựng phần mềm quản lý và vận hành minh bạch, hoàn thành trước 20/10/2025.
EVN cũng được giao nhiệm vụ chủ động thuê tư vấn, phát triển hệ thống phần mềm để đảm bảo vận hành thông suốt, đồng thời xây dựng kế hoạch truyền thông từ 15/9. Nội dung truyền thông sẽ tập trung vào Luật Điện lực, Nghị quyết 70, dự thảo Nghị quyết của Chính phủ, cũng như so sánh giá điện khu vực và quốc tế.
Theo Cục Điện lực, giá điện hai thành phần là xu hướng tất yếu, phù hợp với thông lệ quốc tế, giúp phản ánh chính xác chi phí của ngành điện và hành vi tiêu dùng. Sau giai đoạn thí điểm cho khách hàng lớn, cơ chế này có thể mở rộng cho các nhóm đối tượng khác, đi kèm biểu giá điện theo khung giờ cao, thấp điểm để bảo đảm công bằng hơn.
Bộ Công Thương cũng kêu gọi các cơ quan từ ngày 15/9, tăng cường phối hợp tuyên truyền, giúp khách hàng hiểu rõ sự cần thiết của cơ chế mới, qua đó điều chỉnh hành vi sử dụng điện hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả.
