Doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Đại Sơn là doanh nhân Việt kiều Canada trở về Việt Nam đầu tư làm ăn từ đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước. Thương Gia giới thiệu góc nhìn đa chiều của một người từng trải trong kinh doanh, ủng hộ quan điểm của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm về “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả” trong bộ máy quản lý Nhà nước.
Trước hết chúng ta cần thấy đây là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn và khoa học, thể hiện quy luật của sự phát triển, đáp ứng yêu cầu cấp bách để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Một bộ máy quản lý hành chính Nhà nước cồng kềnh gây lãng phí và kìm hãm sự phát triển là một trong những nguyên nhân khiến nhiều chủ trương, chính sách của Đảng chậm đi vào thực tiễn cuộc sống, một số chủ trương không được triển khai hoặc triển khai chỉ mang tính hình thức trên thực tế.
Sự chồng chéo, phân định không rõ chức năng, nhiệm vụ dẫn đến không rõ trách nhiệm, “lấn sân”, cản trở, thậm chí “vô hiệu hóa” lẫn nhau, làm giảm tính chủ động, sáng tạo, dẫn đến năng suất lao động, hiệu suất công tác thấp, đùn đẩy trách nhiệm, tiêu cực, cản trở phát triển, phát sinh phiền nhiễu, giảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động.
Tầng nấc trung gian dẫn đến mất thời gian qua “nhiều cửa” thủ tục hành chính, gây cản trở, thậm chí tạo điểm nghẽn, làm lỡ cơ hội phát triển. Chi phí vận hành hệ thống tổ chức bộ máy lớn, làm giảm nguồn lực cho đầu tư phát triển, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.
Theo tôi được biết, sau 7 năm thực hiện Nghị quyết 18 của Hội nghị lần 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, các kết quả đạt được cũng tương đối tích cực. Nhưng công bằng mà nhận xét thì những kết quả đó chưa đáp ứng yêu cầu, tính quyết liệt khi thực hiện còn mức... trung bình.
Việc tinh gọn bộ máy phải gắn với khát vọng phát triển và phải dành nhiều công sức, trí tuệ mới thành công. Tôi tin rằng dưới sự lãnh đạo của ngài Tổng Bí thư Tô Lâm và Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, công việc cực kỳ quan trọng này sẽ thành công.
Cũng với tư cách là công dân Việt Nam và là Việt kiều từ Canada về Việt Nam đầu tư, kinh doanh mấy chục năm qua, tôi nhận thấy nhiều điều luật và quá nhiều các tầng nấc bộ, ngành, cơ quan đang bóp nghẹt sự sáng tạo của xã hội của dân doanh và các doanh nghiệp tư nhân trong nước chúng ta.
Đơn cử bằng dẫn chứng cụ thể, tôi xin cung cấp một vài con số về nước Mỹ (mặc dù mỗi quốc gia có con đường đi riêng, không ai giống ai, cũng không câu nệ coi quốc gia nào đó là chuẩn mực). Tuy nhiên, có những mẫu số chung cho mọi quốc gia, đó là chính phủ tốt phải là một chính phủ luôn làm mọi cách để cho dân ấm no, hạnh phúc.
Nước Mỹ có lịch sử chỉ hơn 248 năm. Họ có nền kinh tế, khoa học, an sinh xã hội vào cấp mạnh nhất thế giới. Dân số có hơn 340 triệu người, thu nhập bình quân đầu người 59,428 USD/năm. Đến nay, họ vẫn chỉ có 16 bộ, và chỉ đã ban hành... 480 điều luật liên quan quốc kế dân sinh và sự phát triển.
Chỉ có 480 điều luật được xây dựng sau 248 năm. Có nghĩa là trung bình mỗi năm nước Mỹ chỉ sinh ra 2 điều luật mới. Với con số khiêm tốn như vậy về sinh ra điều luật mới mà đã bị coi là chính phủ đang “bóp nghẹt” sự phát triển của người dân, doanh nghiệp và hạn chế, kiềm hãm sức sáng tạo của xã hội Mỹ.
Trong khi Việt Nam sau 79 năm thành lập nước (1945 - 2024) với dân số 100 triệu người, thu nhập bình quân 4.500 USD/năm, nhưng hiện nay có tới 23 bộ và cơ quan ngang bộ; đặc biệt chúng ta đã có tới 266 luật và mỗi bộ luật có cả vài chục đến cả trăm điều luật.
Làm phép tính đơn giản thì chúng ta đã có hàng ngàn điều luật ăn theo. Và có nhiều điều luật vừa ra đã “chết yểu” hoặc ra đời được thời gian ngắn không còn tác dụng nhưng vẫn còn đó, như “kỳ đà” cản bước tiến của xã hội.
“Việc tinh gọn bộ máy phải gắn với khát vọng phát triển và phải dành nhiều công sức trí tuệ mới thành công”.
Thiết nghĩ, để sự tồn tại của bộ máy cồng kềnh từ trung ương tới tỉnh, thành, huyện thị, rồi xã phường là chính chúng ta đang tự bóp nghẹt sức sống của chúng ta.
Tuy không “chết” ngay lập tức nhưng bộ máy cồng kềnh đó huỷ hoại từ từ sức sống của xã hội, sức sáng tạo của người Việt Nam. Trong kỷ nguyên mới, muốn “vươn mình” thực sự, đất nước ta cần phải “gọt” bớt những cơ quan, đơn vị “có chẳng để làm gì” đó.
Việc sáp nhập, loại bỏ các Bộ - Ban - Ngành và bóc tách các điều luật không phù hợp, thiếu logic thực tiễn, không đáp ứng được tính khoa học của thời kỳ mới là điều tiên quyết và cần thiết phải làm ngay, không thể để kéo dài.
Ngoài ra, sau 30 năm đổi mới, chính sách với bà con kiều bào dần ổn định và tốt hơn, mặc nhiên dòng kiều hối chuyển vào Việt Nam dưới nhiều hình thức khác nhau đã đạt con số hơn 230 tỷ USD, con số này bằng cả dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam thời gian qua.
Hơn thế nữa, đã có hàng ngàn doanh nghiệp là bà con kiều bào đầu tư vào Việt Nam (theo báo cáo của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, và Tổng Cục thống kê, khoảng 25.000 doanh nghiệp, hơn 3.000 dự án với tổng số vốn khoảng 4,8 tỷ USD) cũng mang lại những nguồn lực không nhỏ cho đất nước.
Với góc nhìn cá nhân, tôi hoàn toàn ủng hộ và tin tưởng vào Đảng Cộng sản Việt Nam và ngài Tổng Bí thư Tô Lâm dẫn đầu triển khai quyết liệt, triệt để cuộc cách mạng lớn lao này để tinh giảm bộ máy nhà nước, phát huy mọi nguồn lực trong nước, nước ngoài trong đó yếu tố quan trọng là bà con Việt kiều cùng hướng về xây dựng và phát triển quê hương, đất nước chắc chắn rằng chúng ta sẽ thành công, đạt mục tiêu “Kỷ nguyên vươn mình của đất nước”.
