Chiều 14/3, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra toàn diện dự án Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG).
"Đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra Dự án Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật.”, kết luận thanh tra nêu rõ.
Kết quả thẩm định giá trị AVG của các đơn vị tư vấn không khách quan
làm trái và thiếu trách nhiệm trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá; nghiệm thu kết quả thẩm định giá; việc sử dụng kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp trong đàm phán mua cổ phần AVG.
Cụ thể, Mobifone lựa chọn Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam (VCBS) và chuyển file hồ sơ yêu cầu cho đơn vị này trước khi phát hành hồ sơ yêu cầu, vi phạm hành vi bị cấm quy định tại Luật Đấu thầu.
Đơn vị này cũng lựa chọn Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX) nhưng không thực hiện theo quy trình chỉ định thầu; trách nhiệm thuộc về Ban Phát triển mạng lưới, Ban Đầu tư, Tổ chuyên gia đánh giá hồ sơ đề xuất và Tổng giám đốc Mobifone. Cùng với đó, theo Thanh tra Chính phủ, kết quả thẩm định giá trị AVG của các đơn vị tư vấn không khách quan, không đảm bảo cơ sở pháp lý và độ tin cậy; vi phạm quy định các tiêu chuẩn thẩm định giá; giới hạn không đúng nhiều nội dung quan trọng.
Khi đàm phán giá mua cổ phần, Mobifone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỷ đồng để đàm phám giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỷ đồng. Riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỷ đồng. Khi mua cổ phần AVG, MobiFone đã không loại 2 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG với tổng số tiền hơn 2.473 tỷ đồng là không đúng chỉ đạo của Bộ TTTT.
Bên cạnh đó, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, Mobifone đã thiếu trách nhiệm và làm trái trong việc đề xuất dự án đầu tư, đặc biệt trong việc đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh của Công ty AVG.
Thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn, tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31/3/2015 là rất xấu, tổng tài sản là hơn 3.260 tỷ đồng; nợ phải trả là trên 1.266 tỷ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định khoảng 208 tỷ đồng.
Từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá, AVG liên tục lỗ, số lỗ luỹ kế đến 31/3/2015 là hơn 1.632 tỷ đồng (bằng 45% vốn điều lệ)...
Bên cạnh đó, AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng; vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn; đến 31/3/2015 đầu tư ra ngoài doanh nghiệp là hơn 2.659 tỷ đồng, chiếm 73,3% vốn điều lệ. Tuy nhiên, khi báo cáo đề xuất đầu tư nhận chuyển nhượng cổ phần AVG và lập dự án đầu tư trình Bộ TTTT phê duyệt, MobiFone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG, thậm chí còn đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG.
“Từ năm 2012 đến năm 2014 thì doanh thu AVG tăng, lợi nhuận gộp đang tăng dần (dù đến nay vẫn đang lỗ kế hoạch), các chỉ số đều thể hiện sự tăng trưởng”, kết luận thanh tra trích dẫn đánh giá của MobiFone. Theo Thanh tra Chính phủ, đánh giá này là vi phạm quy định về hành vi bị cấm trong lĩnh vực đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Chủ tịch và thành viên HĐTV Mobifone.
"Cố ý làm trái quy định"
Với kết luận Mobifone thiếu trách nhiệm, làm trái quy định trong việc lập, trình dự án đầu tư, Thanh tra Chính phủ cũng dẫn chứng chi tiết. Cụ thể, khi lựa chọn phương án đầu tư, Mobifone không khảo sát, không lựa chọn đơn vị chuyên kinh doanh dịch vụ truyền hình để tư vấn về phương án kinh doanh, không xây dựng phương án đầu tư mới để có so sánh.
Trong lập dự án đầu tư, Mobifone đã nhận thức rõ 2 vấn đề cốt lõi là giá mua cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư. Tuy nhiên, những dự báo đưa ra về số lượng phát triển thuê bao truyền hình trả tiền, doanh thu, giá vốn, chi phí lãi vay, lợi nhuận… chủ yếu dựa trên các giả định, thiếu khả thi.
Việc đơn vị này sử dụng kết quả thẩm định giá trị AVG do AMAX thực hiện là 16.565 tỷ đồng làm căn cứ để đàm phán với cổ đông AVG về giá mua cổ phần, không có căn cứ so sánh. Tuy vậy khi lập dự án đầu tư, MobiFone vẫn đánh giá“phương án mua lại cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu là vượt trội hơn so với phương án Mobifone tự đầu tư”. Tiếp đó, đơn vị này vẫn lập, trình Bộ TTTT phê duyệt dự án.
Theo cơ quan Thanh tra, điều đó thể hiện sự thiếu trách nhiệm và cố ý làm trái quy định. Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Ban Tổng giám đốc và các bộ phận liên quan của Mobifone...
"Dự án có tổng mức đầu tư là 8.900 tỷ đồng
Thanh tra Chính phủ cho hay, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư và Thủ tướng, cơ quan này đã thanh tra toàn diện việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quá trình thực hiện dự án nêu trên, bao gồm tất cả các giai đoạn trong quá trình thực hiện dự án: việc đề xuất đầu tư, lập dự án đầu tư; việc trình, phê duyệt dự án đầu tư; việc thực hiện dự án và hiệu quả đầu tư.
Dự án trên có tổng mức đầu tư là 8.900 tỷ đồng, theo quy định pháp luật thì Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư; Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp, có thẩm quyền xem xét, phê duyệt dự án đầu tư.