Trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử bùng nổ, nhiều cá nhân và hộ kinh doanh lựa chọn các sàn thương mại để bán hàng, tiếp cận khách hàng. Tuy nhiên, các quy định về thuế đối với hoạt động này vẫn còn là băn khoăn của không ít người. Để làm rõ vấn đề này, các chuyên gia ngành thuế đã có những giải đáp chi tiết, giúp người kinh doanh hiểu rõ nghĩa vụ thuế của mình.
TỪ A ĐẾN Z VỀ THUẾ CHO NGƯỜI KINH DOANH TRỰC TUYẾN
Gần đây, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, mang theo những quy định mới về việc sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền và kết nối trực tiếp với cơ quan thuế. Dù được kỳ vọng sẽ tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý thuế, nhưng trên thực tế, nhiều cá nhân và hộ kinh doanh đang phải đối mặt với không ít khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế của mình theo những thay đổi này.
Đặc biệt, những nhà bán hàng trên các sàn thương mại điện tử lại càng có nhiều băn khoăn khi loay hoay tìm hiểu các quy định mới, từ việc đăng ký, kê khai cho đến việc xuất hóa đơn điện tử sao cho đúng chuẩn, đồng thời vẫn phải đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra suôn sẻ.
Trong phần chia sẻ trực tuyến, hỗ trợ các cá nhân, hộ kinh doanh bán hàng qua livestream, trên sàn thương mại và nền tảng số, ông Trần Trọng Ninh, cán bộ Chi Cục Thuế thương mại điện tử, Cục thuế giải đáp thắc mắc của người bán hàng trong một số trường hợp cụ thể.
Theo ông Ninh, nếu là cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, người bán cần lưu ý đến hai loại thuế chính theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế Giá trị gia tăng (VAT) và thuế Thu nhập cá nhân (TNCN). Mức thuế suất áp dụng khá rõ ràng: 1% cho VAT và 0,5% cho TNCN, tổng cộng là 1,5% trên tổng doanh thu. Điều quan trọng cần nhớ là doanh thu tính thuế bao gồm tất cả các khoản tiền phát sinh trên sàn, từ tiền bán hàng, tiền thưởng, chiết khấu cho đến khuyến mại, không phân biệt bạn đã thực sự thu được tiền hay chưa.
Đối với các hộ kinh doanh đã nộp thuế khoán cho hoạt động kinh doanh truyền thống và nay mở rộng bán hàng trên các nền tảng số như Facebook hay Zalo, người bán vẫn phải chủ động kê khai và nộp thuế đối với phần doanh thu phát sinh từ hoạt động bán hàng trên các nền tảng này. Doanh thu từ Facebook/Zalo không được gộp chung vào doanh thu tính thuế khoán ban đầu.
Cũng liên quan đến một số thắc mắc các cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn thương mại điện tử đưa ra, bà Trịnh Thị Ánh Hồng, cán bộ Chi Cục Thuế thương mại điện tử, Cục thuế thông tin thêm, theo quy định tại Thông tư 40 của Bộ Tài chính, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử sẽ tính thuế theo tỷ lệ trên toàn bộ doanh thu phát sinh trong kỳ.
Doanh thu để tính thuế VAT và thuế TNCN là toàn bộ tiền bán hàng và các khoản doanh thu khác. Điều này có nghĩa là các khoản chi phí người bán bỏ ra để chạy quảng cáo, thuê người xử lý đơn hàng, thuê dịch vụ viết nội dung sản phẩm hay tặng quà không được trừ trực tiếp vào doanh thu tính thuế.
“Nếu người bán muốn ghi nhận các khoản chi phí này để làm căn cứ xác định số tiền thuế phải nộp, bạn có thể cân nhắc chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp. Hiện nay, Nhà nước có nhiều chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, như miễn lệ phí đăng ký, miễn phí môn bài trong 3 năm đầu, và miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa”, bà Hồng gợi ý giải pháp cho người bán hàng.
KHÔNG TRUY THU THUẾ KHOÁN VỚI HỘ KINH DOANH
Trong chia sẻ gần đây trước báo chí, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, đã làm rõ cách thức cơ quan thuế xác định thuế khoán cho các hộ kinh doanh. Cụ thể, việc tính thuế được dựa trên dữ liệu nội bộ của cơ quan thuế kết hợp với tờ khai doanh thu hàng năm do hộ kinh doanh cung cấp, cùng với các đánh giá khác để có mức thuế hợp lý.
Ông Sơn nhấn mạnh, nếu doanh thu của hộ kinh doanh biến động (tăng hoặc giảm) từ 50% trở lên trong năm, hộ kinh doanh có quyền đề nghị cơ quan thuế điều chỉnh mức thuế. Việc điều chỉnh này sẽ chỉ áp dụng cho giai đoạn kể từ thời điểm phát sinh biến động trở đi, chứ không có chuyện truy thu thuế theo chính sách này.
"Việc điều chỉnh này không có nghĩa là hộ kinh doanh sẽ bị truy thu phần thuế của các tháng trước đó. Đây là điểm khác biệt rõ ràng giữa kinh doanh online và hộ kinh doanh cố định, dù cả hai đều tính thuế theo tỷ lệ trên doanh số tùy theo ngành nghề", ông Sơn nói
Lãnh đạo Cục Thuế cũng thừa nhận rằng, trong quá trình triển khai các chính sách mới của ngành thuế, như việc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, việc phát sinh sai sót hoặc vướng mắc là khó tránh khỏi.
Về những trường hợp cán bộ thuế gây bức xúc cho người dân, ông Sơn nhấn mạnh rằng trong số hơn 30.000 cán bộ, công chức của ngành, "vẫn còn những cá nhân trong quá trình thực hiện chưa đủ kiên nhẫn, bản lĩnh, phẩm chất". Ông khẳng định Cục Thuế sẽ xử lý nghiêm những trường hợp này để đảm bảo quyền lợi và sự hài lòng của người dân.
Cùng với đó, một vấn đề cũng được chuyên gia ngành thuế giải đáp đó là hoạt động “mua đi bán lại”. Cụ thể, những người chuyên săn sale trên sàn thương mại điện tử hoặc săn sale các nhãn hàng rồi bán lại được xếp vào diện cá nhân có hoạt động kinh doanh bán hàng hóa và phải thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế. Việc xuất hóa đơn đối với cá nhân kinh doanh thực hiện theo quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP và Thông tư số 32/2025/TT-BTC.
Cụ thể, có một số trường hợp đáng chú ý: bạn sẽ sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nếu là cá nhân kinh doanh trên sàn và có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng (theo Khoản 8 Điều 1 Nghị định 70/2025).
Đối với hộ kinh doanh trên sàn nhưng không có hoạt động kinh doanh trực tiếp đến người tiêu dùng, bạn sẽ sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, trừ trường hợp đủ điều kiện đăng ký sử dụng hóa đơn từ máy tính tiền. Đặc biệt, kể từ ngày 1/6/2025, nếu cá nhân hoặc hộ kinh doanh trên sàn ủy nhiệm cho sàn xuất hóa đơn, sàn thương mại điện tử sẽ có trách nhiệm xuất hóa đơn thay.
Đặc biệt, từ ngày 1/7/2025, khi Nghị định quản lý thuế với cá nhân, hộ kinh doanh trên nền tảng TMĐT có hiệu lực, các sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán sẽ thực hiện kê khai và nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh.