Chưa bao giờ có năm nào giống như năm 2020. Khi thế giới phải chiến đấu với đại dịch COVID-19, nó cũng phải đối mặt với những vụ cháy rừng kỷ lục, các cuộc biểu tình hàng loạt chống lại vấn đề bạo lực của cảnh sát, một cuộc bầu cử tổng thống Mỹ gây chia rẽ lịch sử và nạn châu chấu sa mạc. Năm nay cũng mang đến một kỷ nguyên mới cho du hành vũ trụ, sự trở lại của loài thú có túi ăn thịt lớn nhất thế giới Tasmania tại Australia và kết thúc đợt bùng phát dịch Ebola lớn thứ hai trong lịch sử.
Những câu chuyện này đều cực kỳ quan trọng. Nhưng, đối với độc giả của Nat Geo, đại dịch đã thống trị. Hầu hết các câu chuyện được đọc nhiều nhất trong năm của đề cập đến vấn đề khoa học đằng sau căn bệnh này và khám phá cách thế giới tìm cách ngăn chặn sự lây lan của nó cũng như ảnh hưởng của nó đối với cả con người và động vật hoang dã. Dưới đây là 10 câu chuyện hàng đầu của Nat Geo trong năm 2020.
1. Tin tức động vật giả tràn lan trên mạng xã hội
Không có gì ngạc nhiên khi mọi người tìm kiếm tin tốt ở bất cứ nơi nào họ có thể tìm thấy trong một năm khó khăn như 2020. Nhưng đôi khi tin tức đó quá tốt để trở thành sự thật - bao gồm cả các báo cáo về các loài động vật hoang dã sinh sôi nảy nở trong các thành phố yên tĩnh do đại dịch đóng cửa.
Những câu chuyện về thiên nga quay trở lại các kênh đào ở Venice và những con voi say rượu lang thang vào một vườn trà Trung Quốc đã bị làm giả. Daly cũng giải thích lý do tại sao chúng ta lại muốn tin vào những câu chuyện này đến vậy - và đưa ra những ví dụ về tin tốt thực sự về cách động vật hoang dã được hưởng lợi từ những thay đổi trong lối sống của chúng ta trong đại dịch.
2. Những gì coronavirus gây ra cho cơ thể
Trở lại vào tháng Hai, ít người biết về loại coronavirus mới đang bắt đầu hoành hành tại Trung Quốc — và sẽ sớm tràn ra khắp thế giới. Nhưng chúng ta đã biết làm thế nào mà các coronavirus gây bệnh từ động vật trong quá khứ như SARS và MERS có thể gây bão trên toàn bộ cơ thể con người. Bằng cách kết hợp nghiên cứu về đợt bùng phát mới với những bài học kinh nghiệm từ những căn bệnh đó, Nat Geo đã giải thích những gì xảy ra bên trong cơ thể khi nó bị nhiễm coronavirus — từ phổi thủng lỗ chỗ cho đến những cơn ho ra máu do phản ứng của hệ thống miễn dịch gây ra.
3. Không phải lần đầu thế giới phải "Giãn cách xã hội"
Đây không phải là năm đầu tiên thế giới áp dụng "giãn cách xã hội". Năm 1918, một loại cúm gây chết người được gọi là cúm Tây Ban Nha đã lây lan khắp thế giới, khiến các thành phố phải đóng cửa các không gian tụ tập công cộng. Tuy nhiên, hiệu quả tại mỗi nơi lại rất khác nhau.
Riley Champine và Nina Strochlic của Nat Geo đã minh họa cách số ca bệnh tăng và giảm ở 36 thành phố của Hoa Kỳ — tiết lộ cách một số nơi sử dụng các biện pháp kiểm dịch để ngăn chặn sự lây lan của bệnh cúm, trong khi tại những nơi khác số ca bệnh của họ tăng nhanh do thiếu của các biện pháp y tế công cộng.
4. Coronavirus ở Mỹ: Nơi các ca bệnh ngày càng tăng
Nat Geo đã theo dõi sự lây lan của Virus trên khắp Hoa Kỳ trong suốt năm, cung cấp thông tin cập nhật về số ca bệnh hàng ngày trên toàn quốc và cả cấp quận. Vào cuối năm 2020, Hoa Kỳ ghi nhận một triệu trường hợp mới cứ sau bốn đến năm ngày và số ca tử vong hàng ngày lên tới gần 4.000 người - một dấu hiệu cho thấy mọi người đã trở nên mệt mỏi với các biện pháp giãn xã hội. (Đây là nơi mà coronavirus đang lan rộng trên thế giới).
5. Cách coronavirus lây lan trên máy bay — và nơi an toàn nhất để ngồi
Du lịch hàng không thê thảm trong bối cảnh toàn cầu ngừng hoạt động trong năm nay. Tuy nhiên, đối với một số người, việc đi lại là không thể tránh khỏi — và các biện pháp kiểm tra và an toàn do các hãng hàng không thực hiện chẳng mấy an ủi cho những ai buộc phải lên chuyến bay.
Vào tháng 1, Nat Geo đã nghiên cứu khoa học đằng sau cách virus lây lan trên máy bay và nơi an toàn nhất để ngồi để tránh lây nhiễm. Bạn có thể muốn cân nhắc chọn một chỗ ngồi bên cửa sổ từ bây giờ.
6. Những điều bạn nên biết về "ong bắp cày giết người"
Nếu có một điều khiến người Mỹ khiếp sợ không kém gì virus corona vào năm ngoái, thì đó là sự xuất hiện của cái gọi là "ong bắp cày giết người". Vào tháng 5/2020, Doug Main của Nat Geo đã có bài báo rằng ong bắp cày khổng lồ châu Á - loài ong bắp cày lớn nhất thế giới - đã được phát hiện ở Bang Washington. Có nguồn gốc từ Đông Á, những loài côn trùng này được biết đến với việc tiêu diệt các đàn ong mật và nọc độc của chúng giết chết trung bình từ 30 đến 50 người mỗi năm ở Nhật Bản.
Nhưng Main đã cảnh báo chống lại sự báo động vì những nỗ lực ngăn ong bắp cày lây lan đã bắt đầu — và, trong một đoạn sau, đã ghi lại cách thức mà nỗi sợ côn trùng vô căn cứ của chúng ta có thể gây hại cho cả chúng và chúng ta.
7. Khi con người lây lan coronavirus sang động vật
Con người không chỉ lây cho những người khác COVID-19; chúng ta cũng lây nó cho động vật. Natasha Daly đã phát hiện ra 5 con hổ và 3 con sư tử tại vườn thú Bronx được xét nghiệm dương tính với coronavirus vào mùa xuân.
Các quan chức sở thú cho biết những con thú này có thể đã nhiễm virus từ một người trông coi vườn thú bị nhiễm bệnh nhưng không có triệu chứng. Con người cũng lây nhiễm bệnh cho chồn ở Châu Âu, Canada và Hoa Kỳ, dẫn đến việc tiêu hủy hàng loạt động vật này.
8. Thời tiết ấm hơn có làm suy yếu coronavirus không?
Ban đầu, người ta hy vọng rằng thời tiết ấm hơn sẽ làm suy yếu và hạn chế COVID-19. Vào tháng 3, Sarah Gibbens đã đặt câu hỏi về giả định đó, nói rằng nó chủ yếu phát sinh từ kiến thức về bệnh cúm, thường tấn công mạnh nhất ở Bắc bán cầu từ tháng 10 đến tháng 4 hoặc tháng 3. Các nhà khoa học đã trích dẫn các lý do gần gũi hơn với con người ở trong nhà và sức sống kéo dài của virus trong không khí lạnh khô.
Tuy nhiên, virus vẫn tiếp tục xâm nhập khắp thế giới, được hỗ trợ bởi việc áp dụng không nhất quán các biện pháp bảo vệ, trong suốt cả mùa hè và mùa thu.
9. Các điều kiện cơ bản làm cho COVID-19 trở nên nghiêm trọng hơn
Vào tháng 3, Nat Geo đã công bố các tình trạng như huyết áp cao, tiểu đường và bệnh tim mạch có thể làm cho virus coronavirus trở nên tồi tệ hơn. Chúng tôi cũng chỉ ra cách coronavirus có thể gây nguy hiểm cho những người ngoài người già và người ốm yếu . Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết: “Chúng ta không thể nói rằng chúng ta quan tâm đến hàng triệu người khi chúng ta không quan tâm đến một cá nhân bất kể ở tầng lớp nào của xã hội”. "Mọi cuộc sống cá nhân đều quan trọng."
10. Những thông tin mới nhất về vắc xin COVID-19
Mọi con mắt đều đổ dồn vào cuộc đua phát triển vắc-xin COVID-19 vào năm 2020 — và nỗ lực đó đã vượt qua mọi kỳ vọng khi vắc-xin đến tay người tiêu dùng trong thời gian kỷ lục. Cuộc đua nghiên cứu, thử nghiệm, phân phối các loại vắc-xin đang trở nên nóng hơn bao giờ hết.
