Phải làm rõ động cơ phía sau của dự án
Trước đó, phía doanh nghiệp này đã có đề xuất đầu tư 2,5 tỷ USD với dự án chăn nuôi và công nghiệp thực phẩm có tổng vốn 1 tỷ USD; dự án cảng biển là 1,5 tỷ USD tại khu kinh tế Vũng Áng. Tổng vốn đầu tư hai dự án là 2,5 tỷ USD. Nhà đầu tư cam kết sử dụng công nghệ cao, hiện đại, bảo vệ môi trường. Tổng diện tích dự án là 1.000 ha.
Theo đề xuất, Wei Yu sẽ xây dựng 5 cầu cảng tại Vũng Áng bao gồm các cảng số 7, 8, 9, 10, 11. Đây là các cầu cảng vẫn chưa được xây dựng. Khu hậu cần cảng được Wei Yu đề xuất sử dụng 96,8 ha. Về dự án nuôi trồng, công ty dự định phát triển ngành chăn nuôi lợn, gà, sản xuất rau quả với diện tích tổng hợp là 800 ha. Xây dựng các nhà máy chế biến thức ăn gia súc, chế biến bột mì, dầu ăn, thịt đông lạnh, bảo quản thực phẩm… Wei Yu còn dự định xây nhà điều hành và ký túc xá cho các chuyên gia, kỹ sư của công ty, với diện tích 80 ha.
Trong văn bản gửi lên UBND tỉnh Hà Tĩnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh nhận định đây là dự án có quy mô lớn, phù hợp với chủ trương thu hút đầu tư của tỉnh. Dự án đầu tư vào nông nghiệp, sử dụng công nghệ cao, thu hút nhiều lao động.
Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Tĩnh cũng đề xuất UBND tỉnh đồng ý về nguyên tắc cho phép Wei Yu khảo sát, đề xuất các nội dung phát triển cầu cảng, phát triển tổng hợp ngành nuôi trồng trên cơ sở quy hoạch và điều kiện thực tế đảm bảo tính hiệu quả, khả thi và phát triển bền vững. Trước mắt sẽ khảo sát giai đoạn 1 của dự án để thực hiện rồi đề xuất các giai đoạn tiếp theo…
Liên quan tới sự việc nói trên, hôm 23/6, trao đổi với phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm - Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, việc thu hút đầu tư xây dựng, phát triển kinh tế cần tính toán kỹ tới lợi ích và những hệ lụy liên quan tới vấn đề môi trường…
“Trước khi cấp phép thực hiện dự án, Hà Tĩnh nên tìm hiểu động cơ phía sau của nhà đầu tư dự án nói trên. Bởi lẽ không bỗng dưng mà người ta chọn vị trí ấy (Khu kinh tế Vũng Áng - PV) để đầu tư đâu. Mặt khác, nếu không lường trước được những hệ lụy kéo theo các dự án đầu tư, hậu quả sẽ rất khủng khiếp. Thực tế cho thấy nhiều nước thông qua việc đầu tư các dự án kinh tế sang nước khác chỉ với mục đích "xuất khẩu" ô nhiễm. Ví dụ ngành công nghiệp gang thép, chế biến là những ngành có nguy cơ gây ô nhiễm cao. Nhiều khi bên nước sở tại cấm đầu tư, thì họ tìm cách chạy sang nước để xin làm”, Tiến sĩ Phạm Sỹ Liêm nhận định.
Theo Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm, để đảm bảo an toàn khi cấp phéo cho dự án, Hà Tĩnh cần xin ý kiến của các đơn vị có liên quan. "Những dự án đầu tư lớn như vậy theo tôi nghĩ thiết phải xin ý kiến của Quốc hội, đồng thời đề nghị các cơ quan chuyên môn có liên quan như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông Nghiệp, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Quốc phòng… tham gia đánh giá hiệu quả đầu tư và các vấn đề liên quan tới ô nhiễm môi trường, An ninh, quốc phòng.
Mặt khác, cần công bố thông tin cụ thể dự án, lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân, đặc biệt là các chuyên gia phản biện độc lập về dự án này, nhằm đảm bảo tính khách quan, hiệu quả…”, Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm nói.
Cẩn trọng
Theo Thiếu tướng Lê Mã Lương, anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Giám đốc Bảo tàng Quân sự Việt Nam, việc kêu gọi đầu tư, phát triển kinh tế là việc làm đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, cần hết sức cẩn trọng đối với những dự án “đội lốt” kinh tế, mục đích quân sự, gây ảnh hưởng tới an ninh quốc gia. “Cảng Vũng Áng, một trong những cảng biển quan trọng nhất của Việt Nam. Đây cũng là vị chiến lược, xung yếu, nhạy cảm trong công tác phòng thủ đất nước. Do đó, tại khu vực Vũng Áng, bất kỳ các dự án nào có sự hấp dẫn về mặt kinh tế cũng đều phải suy xét cẩn trọng.
Sự cảnh giác này là không thừa
Theo Tướng Lương, Bộ Quốc phòng phải có quan điểm nhất quán trong việc phân tích, đánh giá các yếu có thể ảnh hưởng tới vấn đề đảm bảo an ninh quốc phòng, vấn đề phòng thủ đất nước.
"Không phải cứ thấy lợi ích kinh tế trước mắt mà quên hết các yếu tố có khả năng ảnh hưởng tới an ninh, quốc phòng. Việc này phải nghiên cứu hết sức nghiêm túc chứ không chỉ đơn thuần là việc phát triển kinh tế của địa phương. Điều quan trọng nhất là kiên quyết không đánh đổi sự an nguy của đất nước để lấy lợi ích kinh tế trước mắt bằng bất cứ giá nào và trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Do đó, đối với dự án này, bản thân tỉnh Hà Tĩnh cũng không đủ quyền hạn, để đưa ra quyết định cho phép đầu tư, thực hiện dự án. Nếu trong quá trình thẩm định, dự án phát triển kinh tế gây ảnh hưởng tới vấn đề an ninh quốc phòng thì nên từ chối”, Tướng Lương đề nghị.
