Theo quan điểm của Bộ Công Thương, việc quy định đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ một nguồn tại Nghị định về kinh doanh xăng dầu hiện hành có những hạn chế nhất định, nhưng phù hợp với quy định của Luật Thương mại.
Nâng vị thế của đại lý bán lẻ xăng dầu?
Mới đây, sau khi lấy ý kiến góp ý về Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ- CP về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương đã tổng hợp ý kiến và xây dựng Dự thảo tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Trong đó, một trong những vấn đề được quan tâm nhất là những quy định đối với đại lý bán lẻ xăng dầu. Sau khi tổng hợp kiến nghị của một số đơn vị Bộ Công Thương đã đưa ra hai phương án sửa đổi.
Cụ thể, phương án 1, giữ nguyên quy định hiện hành về quyền của đại lý bán lẻ xăng dầu. Ưu điểm của phương án này là phù hợp với quy định của Luật Thương mại, giúp kiểm soát được chất lượng, giá bán xăng dầu đến người tiêu dùng. Đồng thời, khi nguồn cung xăng dầu gặp khó khăn, có đơn vị chịu trách nhiệm về việc cung cấp xăng dầu cho đại lý để cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ đạo, xử lý.
Nhưng theo Bộ Công Thương nhược điểm là trong cùng một thời điểm, đại lý không được lựa chọn nhiều nguồn cung cấp xăng dầu.
Phương án 2 được Bộ Công Thương đưa ra là sửa đổi quy định về quyền của đại lý kinh doanh xăng dầu theo hướng cho phép đại lý kinh doanh xăng dầu được lấy từ nhiều nguồn. Ưu điểm của phương án này là đa dạng nguồn cung cấp xăng dầu cho đại lý, tăng vị thế cho đại lý trong quá trình đàm phán mua hàng.
Song ngược lại, nhược điểm là quy định không phù hợp với Luật Thương mại, khó kiểm soát được nguồn gốc, chất lượng, giá bán xăng dầu cho người tiêu dùng; khi nguồn cung xăng dầu gặp khó khăn, sẽ không có đơn vị đứng ra chịu trách nhiệm về nguồn cung cấp xăng dầu cho đại lý.
Tuy nhiên, quan điểm của Bộ Công Thương là lựa chọn phương án hai: sửa đổi quy định về quyền của đại lý kinh doanh xăng dầu theo hướng cho phép đại lý bán lẻ xăng dầu được lấy từ nhiều nguồn. Việc quy định như vậy nhằm dạng nguồn cung cấp xăng dầu cho đại lý, tăng vị thế cho đại lý bán lẻ xăng dầu trong quá trình đàm phán mua hàng.
Điều hành giá xăng dầu vào thứ 5 hàng tuần
Theo dự thảo tờ trình, thời gian điều hành giá xăng dầu được đề xuất sửa đổi theo hướng rút ngắn thời gian điều hành/công bố giá xăng dầu từ 10 ngày xuống mức 7 ngày, thời gian điều hành giá xăng dầu vào ngày thứ 5 hàng tuần, không kể ngày nghỉ lễ.
Trường hợp thứ 5 trùng vào những ngày từ mùng 1 đến mùng 3 tháng 1 âm lịch, kỳ điều hành sẽ được chuyển đến ngày mùng 4 tháng 1 âm lịch. Trong giai đoạn giữa 2 kỳ điều hành, nếu giá cơ sở có biến động tăng trên 5%, Liên Bộ Công thương - Tài chính sẽ thực hiện điều hành giá.
Lý do chọn được Bộ Công thương đưa ra là nhằm bảo đảm giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới, việc điều hành sẽ được thực hiện kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh những việc giá có biến động lớn trong những dịp nghỉ lễ, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.
Trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Liên Bộ Công thương – Tài chính có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu cho phù hợp.
Bộ Công thương cho rằng, phương án này sẽ đảm bảo giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới. Việc điều hành kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh việc giá có biến động lớn, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.
Tuy nhiên, nhược điểm là do thời gian để thực hiện việc nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam thường cần khoảng 10-15 ngày, nên khi thị trường có sự bất ổn theo xu hướng bất lợi cho doanh nghiệp, các doanh nghiệp sẽ tiếp tục có ý kiến về thời gian điều hành/công bố giá quá ngắn, ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, doanh nghiệp khó đoán định được giá trong nước khi nhập khẩu xăng dầu.
