Phiên tòa xét xử Hà Văn Thắm (nguyên Chủ tịch HĐQT Oceanbank), Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Tổng Giám đốc OceanBank) cùng đồng phạm bước sang ngày xét xử thứ 16.
Bên cạnh việc cho phép các luật sư thể hiện quan điểm bảo vệ các bị cáo, để các bị cáo không có luật sư thực hiện lời tự bào chữa, HĐXX còn cho phép cả các bị cáo không có luật sư được nói bào chữa cho chính mình và người đầu tiên thực hiện không ai khác chính là bị cáo Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch HĐQT OceanBank. Bị cáo Thắm đang đứng trước bốn tội danh trong đó có 2 chính tội gồm Vi phạm quy định cho vay và Cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng cùng 2 tội đồng phạm liên quan đến Lạm dụng chiếm đoạt và Tham ô tài sản. Đề nghị miễn hai tội danh đồng phạm chiếm đoạt tài sản hoặc chỉ kết luận tội danh ở mức đồng phạm mờ nhạt, nhưng Hà Văn Thắm cũng đã thừa nhận mình vi phạm quy định cho vay và cố ý làm trái quy định Nhà nước.
Ở lời bào chữa cho chính mình, đối với tội danh Cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng, Hà Văn Thắm thừa nhận mình là chủ mưu nhưng là vì làm lợi chứ không gây thiệt hại. Bị cáo cũng có kê ra những tình tiết giảm nhẹ mong HĐXX xem xét. Nhưng bất ngờ hơn, Hà Văn Thắm đã xin HĐXX có tình tiết... tăng nặng cho chính mình, một điều không phổ biến trong xét xử các vụ án.
Làm trái nhưng vì lợi ích của OceanBank
Hà Văn Thắm kể lại những ngày đến trại giam T16, nhiều người cán bộ trại giam có người hỏi, người không nhưng theo cảm thấy thì "bị cáo thấy ba chữ hiện rõ trên khuôn mặt họ Tại sao thế?"
Tại sao lại làm trái quy định nhà nước để làm hại cho OceanBank do bị cáo là cổ đông lớn nhất?
Đây cũng là câu hỏi mà người bạn tù cùng phòng Hà Văn Thắm đặt ra.
"Bị cáo đã suy nghĩ câu hỏi của anh ấy. Điều bị cáo làm là vì lợi ích của OceanBank và sự tồn vong của OceanBank. Nhưng cũng không thể chối là làm trái mà không gây thiệt hại gì. Chỉ riêng việc để các đồng nghiệp ngồi đây mà theo bị cáo thấy là xuất sắc nhất là đã thấy mình có tội rồi", Hà Văn Thắm trình bày trước tòa.
Hà Văn Thắm tại lời bào chữa cũng thừa nhận trước đây mình đã "biện hộ" khi nói OceanBank nhỏ, không nằm trong nhóm G14 nắm 80% thị phần huy động vốn.
"Dù nhỏ nhưng vẫn ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ của NHNN. Nếu như nói tôi nhỏ, tôi làm không ảnh hưởng gì thì ông lớn có thể nói nhỏ làm mà tôi không làm thì nó lớn bằng tôi. Chính sách của NHNN vì thế sẽ không còn tôn nghiêm nữa".
Hà Văn Thắm thừa nhận đã gây thiệt hại nhưng là về mặt phi vật chất cho chính sách vĩ mô và chính sách kiểm chế lạm phát. Hậu quả cụ thể chính là việc để các bị cáo là đồng nghiệp của mình đứng trước vành móng ngựa. "Tội đó là quá lớn rồi".
Mong mỏi của bị cáo Thắm là xem xét bị cáo làm vì lợi ích cho ngân hàng. "Nếu HĐXX quy buộc bị cáo tội vi phạm quy định của NHNN và Cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng thì bị cáo sẽ chấp nhận không ý kiến gì".
Xin nhận tội thay bị cáo đồng nghiệp, chấp nhận mức cao nhất tội Cố ý làm trái - 20 năm tù
Khá bất ngờ, trong lời tự bào chữa của mình, Hà Văn Thắm đã xin HĐXX cho bản thân một tình tiết tăng nặng. Cái lý mà kẻ tự nhận mình là người chủ mưu trong hành vi này đưa ra là việc bị cáo là người hưởng lợi duy nhất. Nguyên nhân do được hưởng lợi gián tiếp từ OceanBank, tổ chức mà Hà Văn Thắm sở hữu cổ phần lớn nhất.
"Các bị cáo khác đều không được hưởng lợi gì cả. Bị cáo xin được nhận tội cho các bị cáo khác. Nếu như sự nhận tội này có thể giúp các đồng nghiệp không phải nhận tội thì bị cáo xin được nhận tội thậm chí mức cao nhất của tội Cố ý làm trái này".
Cựu Chủ tịch Ocean Bank gửi mong muốn của mình tới HĐXX, xem xét tình tiết giảm nhẹ và động cơ mục đích để "tha cho họ".
Nhiều mẩu chuyện được bị cáo Thắm kể lại. Như việc, đã có không dưới 2 người cán bộ điều tra từng nói rất buồn và chẳng thấy mừng khi khởi tố các các nhân viên của Thắm. Bởi theo họ, đây không là việc chảy máu chất xám OceanBank mà còn là nhân sự ngành tài chính ngân hàng.
Bị cáo Thắm cũng đưa ra những luận điểm "nói đỡ" cho các bị cáo là Giám đốc khối, những người đang đứng trước án tù lên tới 11 năm như Phó Tổng Giám đốc phụ trách Kế toán Lê Thị Thu Thủy. Về việc không thành khẩn như phần luận tội của Viện Kiểm sát, bị cáo Thắm nhắc lại việc hợp tác cũng như công sức của các bộ phận kế toán, hỗ trợ để có các tài liệu điều tra với số lượng rất lớn. Các Giám đốc Khối thực chất cũng có các hành vi khắc phục. Trong thời gian thanh khoản thị trường khó khăn, bản thân họ cũng từng lấy tiền túi là những khoản tiền có được từ khách hàng “cho quà” để hoàn ứng các khoản tiền tạm ứng. Tình tiết này có thể tính tương tự như việc các Giám đốc chi nhánh bán nhà, bán cửa khắc phục hậu quả, Hà Văn Thắm nói.
Một lời cuối trong phần bào chữa của mình, Hà Văn Thắm nói mình đã nhận tội rồi. Nhưng nếu HĐXX không đại diện cho nhân dân mà đại diện cho lương tâm và đạo đức nghề nghiệp thì "bị cáo thấy mình vô tội".
Quá trình xét xử vụ án Hà Văn Thắm cùng đồng phạm đã đi qua 4/5 chặng đường nếu như số ngày xử án vẫn là 20 ngày như kế hoạch ban đầu. Không còn lâu nữa, các bị cáo với hành vi Cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng cùng 4 hành vi cấu thành tội danh khác sẽ được HĐXX cầm cân nảy mực ra quyết định tuyên án sơ thẩm.
Viện Kiểm sát trước đó đã đề nghị HĐXX tuyên mức án 19-20 năm tù đối với tội danh "Cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng" bên cạnh mức án 18-19 năm tù vì "Vi phạm quy định cho vay" và chung thân do "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản". 20 năm tù cũng là mức án tối đa đối với tội danh "Cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng".
Theo Thanh Thuỷ/NDH
