Tôi may mắn có cơ hội làm việc cùng, kết nối với nhiều nhà lãnh đạo và các doanh nhân từ khắp thế giới. Hơn nữa, tôi còn xây dựng một cộng đồng dành cho thế hệ trẻ - UEH Connected - thu hút hơn 5.000 thành viên có xuất thân khác nhau từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng một đội ngũ gồm 12 tình nguyện viên mang quốc tịch khác nhau. Những trải nghiệm này giúp tôi nhận ra những điều tạo nên một nhà lãnh đạo tốt:
Tầm nhìn và niềm tin (Việc truyền cảm hứng)
Tầm nhìn giống như một ngọn đuốc - thứ có thể thu hút những thứ xung quanh nó. Một người với tầm nhìn rộng và mang tính chiến lược có thể thu hút nhiều người xung quanh cùng đi trên con đường của mình. Tác giả, diễn giả, nhà tư vấn tạo động lực Simon Sinek đã khám phá một vòng tròn vàng với ba lớp vỏ:
- Vì sao? - là niềm tin cốt lõi của doanh nghiệp, là nguyên nhân doanh nghiệp tồn tại.
- Thế nào? - là cách doanh nghiệp thực hiện niềm tin cốt lõi.
- Điều gì? - là điều mà doanh nghiệp làm để thực hiện niềm tin cốt lõi.
Hầu hết mọi người không quan tâm đến “vì sao” - tầm nhìn và niềm tin cốt lõi, điều tạo nên cảm hứng cho các thành viên của mình, vì thế họ không thực sự kết nối và thu hút được nhiều người đi theo mình. Điều này còn dẫn đến sự hiểu nhầm và bỏ cuộc của các thành viên.
Những nhà lãnh đạo giỏi biết rất rõ đường nào họ nên đi và vẽ nó ra để người của anh/cô ta đi theo. Tác giả, diễn giả về lãnh đạo John Maxwell nói: “Nếu bạn xem mình là một nhà lãnh đạo nhưng lại không có ai đi theo mình, bạn đơn giản chỉ là một người đang đi dạo”.
Quan sát, lắng nghe và thấu hiểu
Những nhà lãnh đạo giỏi có thể khiến những người đi theo mình sẵn sàng tiếp nhận vị trí lãnh đạo trước khi họ thật sự muốn. Tất cả chúng ta đã từng có lúc này hay lúc khác nhìn vào công việc của một nhà lãnh đạo và thầm nghĩ “tôi có thể làm điều đó”. Tuy nhiên, thực tế là chúng ta chưa biết tất cả những thứ mà “điều đó” kèm theo. Vậy nên, nhà lãnh đạo giỏi sẽ trao cho đồng đội của mình cơ hội để vào vai một nhà lãnh đạo, rồi quan sát xem họ làm tốt ở điểm nào và họ còn gặp khó khăn ở đâu để có thể hoàn thành công việc của một nhà lãnh đạo.
Khả năng quan sát giúp nhà lãnh đạo nhìn ra điều gì đang xảy ra xung quanh mình hoặc các đối tác của mình, điều này khiến cho chất lượng của các cuộc đối thoại tốt hơn. Bởi, hầu hết mọi người nghe chỉ để trả lời, không nhiều người lắng nghe để cảm thông và nhận thức vấn đề.
Câu chuyện thực tế: Có lần, một nhân viên gặp tôi bảo rằng cô muốn nghỉ việc, cô muốn tìm một con người mới trong mình. Tôi đã hỏi tại sao cô lại quyết định như vậy và không bàn bạc qua với người giám sát của cô trước, liệu có việc gì tôi có thể làm để giúp cô cải thiện bản thân không. Tôi đã hỏi cô rất nhiều câu hỏi, vì tôi nhận thấy cô rất thích công ty và tầm nhìn của tôi trong việc muốn xây dựng một môi trường làm việc quốc tế tại Việt Nam. Cuối cùng, cô thừa nhận rằng cô không muốn làm việc với người giám sát của cô - người luôn có cái nhìn không thiện cảm về cô, bác bỏ mọi ý tưởng của cô và không bao giờ đề cao công việc của cô. Nếu như tôi đã không nhìn sự việc qua góc nhìn của cô, đồng cảm với tiếng nói bên trong của cô, có lẽ tôi đã mất một trong những nhân viên/đồng sự tốt nhất rồi.
Hiểu chính mình
Trong tâm lý học phương Tây có sử dụng cụm từ “know thyself” (bắt nguồn từ cụm từ Hy Lạp cổ), được hiểu với nghĩa “hiểu chính mình”.
Hiểu chính mình nghĩa là có một nhận thức rõ ràng về tính cách và những giá trị, bao gồm điểm mạnh, điểm yếu, suy nghĩ, thói quen, niềm tin, nhu cầu, động lực và cảm xúc của chính mình. Hiểu chính mình cho phép bạn hiểu người khác, cách họ nhìn nhận bạn, thái độ của bạn và những phản hồi từ bạn đến họ.
Đây là một yêu cầu mà hầu hết mọi người không đạt được. Với tư cách là một nhà lãnh đạo, bạn cần nghiên cứu về việc hiểu chính mình một cách cẩn thận. Điều này cho phép bạn tạo động lực cho chính bản thân mình và điều khiển căng thẳng tốt hơn, giúp bạn có thể đưa ra quyết định chuẩn xác chỉ bằng trực giác, và giúp bạn dẫn dắt cũng như tạo động lực cho người khác hiệu quả hơn.
Việc hiểu chính mình còn được phát triển thông qua luyện tập tập trung vào những chi tiết về tính cách và hành vi.
Điều này không thể học qua việc đọc sách hay tham dự những buổi hội thảo. Khi bạn đọc một quyển sách hay dự một hội nghị, bạn đang tập trung tâm trí vào những ý tưởng của quyển sách, thông điệp của diễn giả, chứ không phải của chính mình.
Trở thành huấn luyện viên (Kỳ vọng và kết quả)
Một nhà lãnh đạo tốt là người biết chính xác điều mình muốn là gì và cách thức để hướng dẫn người của mình. Trước mỗi công việc, họ đều dành nhiều thời gian để đảm bảo rằng người nhân viên hiểu mục tiêu của công việc, sự kỳ vọng và kết quả rất cẩn thận. Ví dụ như, ông Rick Yvanovick từ Công ty TRG International thường yêu cầu nhân viên của mình miêu tả lại nội dung công việc họ được giao mỗi khi ông muốn họ làm gì và hướng dẫn họ cách để làm công việc đó thành công.
Những nhà lãnh đạo tốt nói với thành viên trong nhóm rằng nếu ai đó có những thế mạnh mong muốn phát huy, họ sẽ sẵn lòng giúp đỡ. Sự động viên này có thể tạo động lực cho các nhân viên tìm hiểu những điểm mạnh của chính mình và làm những gì họ cần để có thể phát triển những kỹ năng chuyên môn của mình.
Tạo ra cơ hội cho các thành viên trong đội
Thay vì chờ đợi các thành viên của đội tìm đến, nhà lãnh đạo giỏi làm điều ngược lại. Bạn hãy cho họ biết những tố chất mà bạn thấy được ở họ và đảm bảo rằng họ có cơ hội phát huy những điểm mạnh đó vì một con đường sự nghiệp cụ thể bằng việc gửi họ đi học những khóa huấn luyện phù hợp.
Những nhà lãnh đạo giỏi luôn tạo ra cơ hội cho các thành viên của mình lên tiếng và có trách nhiệm riêng. Họ sẵn lòng chia sẻ với nhóm của mình những cơ hội chứng minh khả năng của bản thân.
Hãy thực hành những điều trên để chuẩn bị cho bản thân trở thành một nhà lãnh đạo tiềm năng trong tương lai.
Huỳnh Công Thắng
