Doanh nghiệp bền vững trên hành trình kiến tạo hạnh phúc

“Tương lai mà chúng ta mong muốn” là chủ đề chính và cũng là bản tuyên bố về phát triển bền vững và nền kinh tế xanh được thông qua tại hội nghị thượng đỉnh Liên hợp quốc (UN) về phát triển bền vững (Rio +20) vào năm 2012. Đây là tiền đề thúc đẩy 193 quốc gia thành viên UN, trong đó có Việt Nam, thông qua chương trình nghị sự 2030 (với trọng tâm là 17 mục tiêu phát triển bền vững – SDGs) vào tháng 9/2015.

BẮT ĐẦU TỪ SỰ CHUYỂN ĐỔI

Một “tương lai mà chúng ta mong muốn” được xây dựng dựa trên các trụ cột về xóa đói giảm nghèo, an ninh lương thực, nông nghiệp bền vững, năng lượng, giao thông bền vững, đô thị bền vững, y tế và dân số, cũng như thúc đẩy việc làm đầy đủ và năng suất. Những trụ cột đó được cụ thể hóa thông qua 169 mục tiêu cụ thể của 17 SDGs với 17 sắc màu khác nhau, hòa trộn cùng tạo nên “bức tranh” của một tương lai hạnh phúc.

Hướng tới mục tiêu đó, ngay lúc này đây, các quốc gia toàn cầu đang nỗ lực, tăng tốc trên một “cuộc đua xanh”, nhằm tạo ra sự tăng trưởng bền vững và bao trùm, qua đó giúp giải quyết các thách thức to lớn về xã hội và môi trường mà toàn nhân loại đang phải đối mặt. Góp phần vào sự tăng trưởng đó, cần đến sự tham gia của nhiều bên liên quan, tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp – thành tố đóng góp hơn 70% GDP toàn cầu – đóng một vai trò chủ chốt.

Sự chuyển đổi đó thể hiện ở các cam kết mạnh mẽ của các Chính phủ về Net Zero, về tài chính xanh, về năng lượng sạch; thể hiện ở nguồn vốn đầu tư mạnh mẽ cho phát triển bền vững; thể hiện ở hàng nghìn giải pháp mới được khai sinh từng ngày để giải quyết các thách thức toàn cầu; và thể hiện ở chính sự chuyển đổi trong tư duy và hành động của cộng đồng doanh nghiệp.

Một tín hiệu đáng mừng là các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu tàu, đang tiên phong đầu tư mạnh mẽ cho kinh doanh bền vững, bắt kịp với xu thế toàn cầu.

Điển hình như Vinamilk có trang trại và nhà máy đạt chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn quốc tế và đã công bố lộ trình tiến đến Net Zero 2050; Traphaco, thông qua dự án GreenPlan, sáng tạo mô hình liên kết 4 nhà (mô hình kinh tế bao trùm) bao gồm: nhà nước (chính quyền), nhà nông - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp, qua đó không chỉ giúp công ty tự chủ về nguyên liệu sản xuất, đảm bảo tăng trưởng kinh tế mà còn tác động tích cực tới cộng đồng yếu thế, tạo công ăn việc làm, xóa nghèo bền vững.

PNJ tiên phong tích hợp chiến lược ESG vào chiến lược phát triển tổng thể của doanh nghiệp và đưa ra cam kết không ngừng cải thiện và tuân thủ nghiêm ngặt các vấn đề liên quan đến tiêu chuẩn ESG; hay Tập đoàn PAN và Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã ký kết đề án “Nâng cao thu nhập người trồng lúa”, và mới đây tại hội nghị COP 28, Tập đoàn PAN và Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam ký biên bản ghi nhớ để thúc đẩy khả năng tiếp cận các giải pháp và dịch vụ tài chính dựa trên các yếu tố ESG, qua đó hỗ trợ doanh nghiệp theo đuổi các mục tiêu phát triển bền vững. Đây cũng là các doanh nghiệp thành viên tích cực của Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) được VCCI thành lập theo phê duyệt của Chính phủ từ năm 2010.

TỪ NỘI TẠI ĐỂ VƯƠN XA

Một điểm chung của các doanh nghiệp bền vững tại Việt Nam nằm ở chính tư duy của nhà lãnh đạo có sự cam kết mạnh mẽ với phát triển bền vững và công ty sở hữu nền tảng quản trị doanh nghiệp bài bản, đây cũng chính là nhân tố giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, nâng cao uy tín, giữ chân khách hàng và thu hút đầu tư tốt hơn.

Với hơn 96% doanh nghiệp trong nước là doanh nghiệp nhỏ và vừa, có nguồn lực hữu hạn và chưa có sự quan tâm, đầu tư đầy đủ cho công tác quản trị doanh nghiệp, điều này phần nào tạo ra rào cản cho chính các doanh nghiệp khi theo đuổi chiến lược phát triển bền vững, cũng như tiếp cận nguồn tài chính xanh.

Để “gỡ bỏ” rào cản đó, VCCI, với hạt nhân là Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam đã tiên phong khởi xướng xây dựng Bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững từ năm 2014 và triển khai thường niên chương trình đánh giá, công bố doanh nghiệp bền vững tại Việt Nam từ năm 2016 theo chỉ đạo của Chính phủ. Bước sang năm thứ 8, Chương trình CSI 2023 có sự đồng hành chỉ đạo của Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Chương trình đã xây dựng được vị thế riêng, nhận được sự đánh giá cao và ghi nhận của Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp, và các đối tác quốc tế. Vượt ra ngoài mục tiêu tìm kiếm và biểu dương các doanh nghiệp làm tốt thực hành kinh doanh bền vững, thông qua chương trình, VCCI góp phần chuyển đổi tư duy kinh doanh, từ kinh doanh vị lợi nhuận sang kinh doanh có trách nhiệm, kinh doanh bao trùm và bền vững hơn.

Theo tôi, đó chính là “cái được” lớn nhất mà doanh nghiệp bền vững tại Việt Nam mang đến. Đối với doanh nghiệp, bên cạnh được biểu dương với danh hiệu doanh nghiệp bền vững, khi tham gia chương trình và áp dụng bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững, doanh nghiệp biết được mình đang ở đâu trên lộ trình phát triển bền vững, cần khắc phục, cải thiện hay phát huy điểm gì, từ đó có kế hoạch quản trị rủi ro, nâng tầm quản trị công ty để ứng phó và hành động để thay đổi tốt hơn.

100 doanh nghiệp bền vững, cùng với các doanh nghiệp được biểu dương cho các nội hàm chuyên đề về “Thực hiện kinh tế tuần hoàn và cắt giảm phát thải các -bon” và “Xây dựng giá trị đa dạng, công bằng và bao trùm” trong lễ công bố doanh nghiệp bền vững Việt Nam 2023 sẽ là “cú hích” tiếp thêm động lực chuyển đổi tư duy và hành động từ “xám” sang “xanh” cho các doanh nghiệp trên mọi miền tổ quốc.

Khi kinh doanh bền vững, mỗi doanh nghiệp sẽ góp thêm một “nét vẽ” mang sắc màu “mạnh kinh tế, vững môi trường, giàu xã hội” vào bức tranh hạnh phúc chung, vì một tương lai mà chúng ta mong muốn.

MBA Nguyễn Quang Vinh

Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch VBCSD