Hợp chất đặc biệt trong cà phê có thể mang lại lợi ích cho người mắc bệnh tiểu đường

Các hợp chất tìm thấy ở hạt cà phê có thể mang đến một hướng đi mới trong việc hỗ trợ người bị tiểu đường kiểm soát tình trạng bệnh. Theo nghiên cứu của Viện Thực vật học Côn Minh (Trung Quốc), ba hợp chất đặc biệt đã cho thấy khả năng ức chế đáng kể với α-glucosidase, một loại enzyme then chốt trong quá trình tiêu hóa carbohydrate.

Qua nghiên cứu, các diterpene trong cà phê là nhóm hợp chất đặc trưng, có nhiều hoạt tính sinh học tiềm năng, bao gồm phòng ngừa ung thư, béo phì, tiểu đường và nhiều bệnh khác. Tuy nhiên, do thành phần hóa học phức tạp của hạt cà phê rang, việc phân tích các diterpene và hoạt tính của chúng vẫn luôn là một thách thức. Để giải quyết vấn đề này, các nhà khoa học đã sử dụng kỹ thuật tiên tiến như cộng hưởng từ hạt nhân (NMR) và sắc ký lỏng - khối phổ (LC-MS/MS), nhằm tăng tốc độ phát hiện các phân tử sinh học trong những hệ thống đa dạng về hóa học như hạt cà phê rang.

Nhóm tác giả nghiên cứu đã phát triển chiến lược ba bước, dựa trên hoạt tính sinh học để xác định hiệu quả các diterpene ester trong hạt cà phê Arabica rang. Arabica là loại cà phê phổ biến nhất trong bốn giống chính (cùng với Robusta, Liberica và Excelsa).

“Chúng tôi phân lập các phân tử cụ thể từ hạt cà phê, chứ không phải từ cà phê đã pha. Trước đây, nhiều nghiên cứu dịch tễ học quy mô lớn cũng cho thấy việc uống cà phê thường xuyên, cả loại có và không caffeine, đều chỉ ra liên hệ tới nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 thấp hơn cũng như cải thiện tỷ lệ sống sót ở người bệnh. Điều này chứng tỏ các hợp chất khác ngoài caffeine cũng mang lại lợi ích”, bà Svanfeldt giải thích.

Ba hợp chất diterpene ester mới được nghiên cứu đặt tên là caffaldehydes A, B và C. Dù khác nhau ở chuỗi acid béo và thể hiện khả năng ức chế α-glucosidase ở mức độ vừa phải, nhưng những hợp chất này mạnh hơn so với thuốc đối chứng acarbose. Acarbose vốn được sử dụng để hỗ trợ bệnh nhân tiểu đường loại 2 khi thay đổi chế độ ăn hoặc dùng thuốc khác không đủ hiệu quả. Thuốc này làm chậm quá trình tiêu hóa tinh bột trong ruột, khiến đường huyết sau bữa ăn tăng chậm hơn.

Song song với thuốc, các phương pháp quan trọng nhằm ngăn ngừa hoặc trì hoãn biến chứng tiểu đường vẫn là theo dõi đường huyết và duy trì mức đường ở mức gần với ngưỡng cho phép. Trong nhiều trường hợp, chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục và ngủ đủ giấc có thể giúp kiểm soát bệnh. Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể kê thêm metformin, insulin hoặc các loại thuốc khác, kết hợp với lối sống điều chỉnh, nhằm giúp bệnh nhân ổn định đường huyết và kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

Bà Signe Svanfeldt, chuyên gia dinh dưỡng trưởng tại Lifesum chia sẻ với Newsweek: “Các thành phần này trên nguyên tắc có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Nhưng để một thành phần thực sự mang lại lợi ích, cần xác định liều lượng hiệu quả, độ an toàn và khả năng hấp thụ ở người. Nhiều kết quả trong phòng thí nghiệm đầy hứa hẹn, nhưng không phải lúc nào cũng chuyển hóa thành được thực tế. Do đó, các hợp chất này chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế chế độ ăn, hoạt động thể chất hay thuốc men”.

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết, chiến lược áp dụng trong nghiên cứu này có thể được điều chỉnh để sàng lọc nhanh các hợp chất sinh học trong nhiều loại thực phẩm phức tạp khác. Bước tiếp theo sẽ là nghiên cứu hoạt tính sinh học, đánh giá độ an toàn và hiệu quả của diterpene vi lượng này trên cơ thể sống.

Dù vậy, chuyên gia Svanfeldt lưu ý rằng nếu được phát triển, những phát hiện này chỉ có thể trở thành phương án bổ sung. Bà nhấn mạnh: “Cà phê hay những hợp chất này không thể thay thế các thiết bị đo đường huyết liên tục, xét nghiệm, thuốc điều trị hoặc thay đổi lối sống. Ngoài ra, khả năng dung nạp caffeine khác nhau ở từng người. Với hầu hết người trưởng thành khỏe mạnh, tiêu thụ tối đa 400mg caffeine mỗi ngày, tương đương 3-4 tách cà phê pha, thường được coi là an toàn. Nhưng một số người có thể gặp tác dụng phụ như lo âu, rối loạn giấc ngủ hoặc khó chịu tiêu hóa ở mức thấp hơn”.