Kẻ sở hữu 2.300 nhà đất, “hạ gục” hàng loạt Bí thư, Chủ tịch tỉnh bị đề nghị 30 năm tù

Hôm nay ngày 27/6, Toà án Nhân dân thành phố Hà Nội tiếp tục xét xử sơ thẩm vụ án đưa - nhận hối lộ và vi phạm đấu thầu, kế toán gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng tại ba địa phương, với sự góp mặt của nhiều cựu lãnh đạo cấp cao từng đứng đầu tỉnh Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi và Phú Thọ.

Tại phiên tòa, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đã công bố bản luận tội đối với các bị cáo trong vụ án được đánh giá có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, liên quan đến sai phạm trong đấu thầu, kế toán và hối lộ. Nổi bật trong số đó là bị cáo Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn, người được xác định là trung tâm thao túng các hoạt động trái pháp luật suốt nhiều năm, với tổng thiệt hại do hành vi của Hậu và đồng phạm gây ra lên tới hơn 1.160 tỷ đồng.

Theo tài liệu của VKS được HĐXX công bố tại tòa, Hậu bị kê biên 1.419 bất động sản, 247 tỷ đồng trong tài khoản, 501 cây vàng và tiền mặt, USD.

Tại phiên tòa, bị cáo Hậu cho hay ngoài số bất động sản khủng bị kê biên còn có 884 sổ đỏ không bị kê biên nhưng đang bị hạn chế giao dịch. Do đã có đối tác sẵn sàng mua lại, Hậu xin HĐXX và các cơ quan tố tụng tạo điều kiện cho gia đình xử lý tài sản này.

Hậu ước tính chỉ cần bán 196 lô trong số 884 lô đất này đã "thừa tiền" để khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án. "Nếu được cho phép, chỉ 4-5 ngày, gia đình bị cáo cam kết khắc phục triệt để", Hậu trình bày tại phiên tòa sơ thẩm.

Viện kiểm sát đề nghị tuyên phạt Nguyễn Văn Hậu 30 năm tù, với ba tội danh: “Đưa hối lộ”, “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Riêng hành vi vi phạm quy định kế toán khiến Nhà nước thiệt hại 504,5 tỷ đồng; vi phạm trong xác định giá đất là 204 tỷ đồng; và các sai phạm trong đấu thầu gây thiệt hại khoảng 459 tỷ đồng.

Đáng chú ý, cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan bị đề nghị mức án 14–15 năm tù với cáo buộc nhận hối lộ số tiền lên tới 49,8 tỷ đồng, mức cao nhất trong số các lãnh đạo bị xử lý hình sự trong vụ án. Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Lê Duy Thành cũng bị cáo buộc nhận hối lộ 47,9 tỷ đồng, đối mặt với mức án 9–10 năm tù.

Không chỉ dừng lại ở Vĩnh Phúc, vụ án còn khiến ba cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi lần lượt là Cao Khoa, Lê Viết Chữ và Đặng Văn Minh bị đề nghị mức án 7–8 năm tù cùng về tội “Nhận hối lộ”. Tỉnh Phú Thọ cũng có nhiều lãnh đạo cũ bị xử lý, trong đó cựu Bí thư Tỉnh ủy Ngô Đức Vượng và cựu Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Doãn Khánh đều bị đề nghị án treo từ 24–30 tháng.

Viện kiểm sát xác định, trong giai đoạn từ 2008 đến 2023, Nguyễn Văn Hậu đã lợi dụng mối quan hệ cá nhân, sử dụng 132 tỷ đồng để hối lộ các lãnh đạo, cán bộ tại nhiều tỉnh, nhằm thao túng kết quả thẩm định, xét duyệt dự án. Hậu không chỉ trực tiếp chi tiền mà còn chỉ đạo cấp dưới hoặc thông qua các đơn vị tư vấn để cấu kết với cán bộ Nhà nước, tạo điều kiện cho các công ty trong “hệ sinh thái” của Tập đoàn Phúc Sơn dễ dàng trúng thầu, thu lợi bất chính.

Theo cáo trạng, 15 cán bộ tại Vĩnh Phúc bị đưa ra xét xử, nhiều nhất trong số các địa phương liên quan. Ngoài bà Hoàng Thị Thúy Lan và ông Lê Duy Thành, còn có cựu Bí thư Tỉnh ủy Phạm Văn Vọng, cựu Phó Bí thư Thường trực Phạm Hoàng Anh, cùng hai cựu Chủ tịch UBND tỉnh là ông Phùng Quang Hùng và ông Nguyễn Văn Khước.

Điều đặc biệt gây chú ý là phần lớn các bị cáo, trong quá trình xét xử, đã thành khẩn nhận tội. Nhiều người rơi nước mắt khi trình bày hoàn cảnh phạm tội, cho biết bị “bất ngờ” khi được ông Hậu đưa khoản tiền lớn. Một số khai rằng số tiền hối lộ được sử dụng vào việc làm từ thiện, chữa bệnh cho người thân, dưỡng già, hoặc gửi tiết kiệm. Nguyễn Văn Hậu khai đưa tiền là vì “thương cán bộ có hoàn cảnh khó khăn, tuổi cao” và cũng để “biết ơn vì được tạo điều kiện”.

Đại diện Viện kiểm sát cho rằng nguyên nhân dẫn đến vụ án là sự buông lỏng trong công tác quản lý các lĩnh vực như xây dựng, đấu thầu và thuế, đồng thời bày tỏ quan ngại trước tình trạng suy thoái đạo đức trong đội ngũ cán bộ, lãnh đạo. Việc bị doanh nghiệp thao túng, tiếp tay cho lợi ích nhóm là bài học nghiêm khắc cần được xử lý nghiêm minh.

Tuy nhiên, cơ quan công tố cũng ghi nhận nhiều bị cáo có thái độ hợp tác, ăn năn, tự nguyện khắc phục hậu quả, hoặc được gia đình hỗ trợ nộp lại số tiền đã chiếm hưởng. Đây là những tình tiết được xem xét giảm nhẹ khi lượng hình. Ngoài ra, đại diện chính quyền một số tỉnh cũng đã có mặt tại phiên tòa, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét công lao và giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo từng giữ vị trí lãnh đạo địa phương.

Phiên tòa vẫn đang tiếp tục với phần tranh tụng. Dự kiến, trong thời gian tới, Tòa sẽ đưa ra phán quyết chính thức, khép lại vụ án có quy mô và mức độ ảnh hưởng sâu rộng trong công tác phòng, chống tham nhũng thời gian qua.