Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa có kết luận kiểm toán tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB). Theo đó, hoạt động tín dụng thời gian qua của VDB gặp rất nhiều khó khăn, kết quả chênh lệch thu chi năm 2018 của VDB âm hơn 866 tỷ đồng.
Tính đến ngày 31/12/2018, lỗ lũy kế của VDB là hơn 4.800 tỷ đồng, nợ xấu đạt 46.100 đồng, chiếm 17,2% tổng dư nợ. Số liệu bù chênh lệch lãi suất mà ngân sách Nhà nước phải cấp bù lên tới 13.496 tỷ đồng.
Trong khi đó việc trích lập dự phòng rủi ro chỉ là 5.790 tỷ đồng, bằng 12,5% tổng nợ xấu... KTNN đánh giá điều này khiến "tiềm ẩn rủi ro lớn trong tổ chức hoạt động".
Ngoài ra, KTNN đã chuyển hồ sơ 2 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự sang Cơ quan Cảnh sát điều tra để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật qua kết quả kiểm toán tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Vụ việc Công ty Cổ phần tập đoàn Thái Hòa Việt Nam có dấu hiệu lập khống hồ sơ mua bán hàng hóa giữa Công ty mẹ và Công ty con để hợp thức hóa hồ sơ vay vốn ngân hàng nhằm đảo nợ các khoản vay sử dụng cho mục đích khác dẫn đến không trả được nợ gốc và lãi vay đến 30/4/2019 là 342,7 tỷ đồng. Công ty không minh bạch trong việc sử dụng vốn vay, không phối hợp với ngân hàng trong việc kiểm tra hàng hóa hình thành từ vốn vay.
Vụ việc Công ty TNHH Xây dựng Phúc Hưng có dấu hiệu làm giả hồ sơ vay vốn để được giải ngân và sử dụng vốn vay cho mục đích khác dẫn đến không trả được nợ gốc và lãi vay đến 30/4/2019 là 32 tỷ đồng (Công ty đã ngừng hoạt động từ năm 2011 đến nay). Sở Giao dịch 1 - Ngân hàng Phát triển Việt Nam chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát đối với khách hàng.
Được thành lập từ năm 2006, VDB là ngân hàng chính sách, hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên do nhà nước giữ 100% vốn điều lệ. Theo Quyết định số 1515/QĐ-TTg của Thủ tướng ban hành năm 2015, Chính phủ ủy quyền cho Bộ Tài chính quản lý, thực hiện quyền và nhiệm vụ chủ sở hữu. VDB có vốn điều lệ lên tới 30.000 tỷ đồng, tuy nhiên nguồn vốn hoạt động cũng như dòng tín dụng chảy qua NH này rất lớn khi đứng ra cho vay theo chính sách tín dụng đầu tư của nhà nước; cho vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ (vốn ODA); nhận ủy thác, phát hành trái phiếu...
Thay mặt Chính phủ đứng ra giải ngân nguồn vốn khổng lồ, cấp thiết, quan trọng nhưng VDB khi hoạt động để lại nhiều hệ lụy, sai phạm.
Có thể kể đến tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của CTCP gang thép Thái Nguyên (TISCO), Thanh tra Chính phủ chỉ rõ VDB giải ngân gần 757 tỷ đồng cho các nhà thầu trái quy định.
Đến nay, VDB vẫn chưa thực hiện được việc cơ cấu nợ gốc và lãi cho TISCO. Hằng tháng, VDB vẫn thông báo thu nợ, tính lãi phạt và đang xếp tín dụng của TISCO vào nợ xấu nhóm 5.
Đến thời điểm 31/5/2018, TISCO đang nợ VDB 1.573 tỷ đồng, trong đó nợ quá hạn 415 tỷ đồng. Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài chính theo thẩm quyền chỉ đạo, kiểm điểm xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân tại VDB, VDB chi nhánh Thái Nguyên có khuyết điểm, nêu tại kết luận thanh tra.
Không chỉ sai phạm trong cấp tín dụng, việc đầu tư và sử dụng tài sản công của “siêu ngân hàng” này cũng tồn tại rất nhiều bất cập như dự án Trung tâm đào tạo cán bộ VDB tại TP.Nha Trang (Khánh Hòa) điều chỉnh 4 lần, tổng mức đầu tư tăng hơn 39 lần, từ 7 tỷ lên 275 tỷ đồng sau điều chỉnh quy mô, công năng sử dụng, tương đương 3.834%.
