Những con hẻm chật hẹp của khu chợ Zaveri Bazaar - một trong những khu buôn bán trang sức lâu đời nhất tại thủ phủ tài chính Mumbai, Ấn Độ - trở nên đông nghẹt trong dịp Diwali năm nay khi hàng dài đám đông chen chúc mua vàng trong tuần lễ hội ánh sáng, giai đoạn được xem là thời khắc may mắn để sắm vàng.
Tuy nhiên, điều đặc biệt là phần lớn người mua tới đây không phải để chọn trang sức, mà là để sắm vàng miếng và xu vàng, theo chia sẻ của ông Mahavir Kothari, một nhà bán buôn kim loại quý tại Zaveri Bazaar với CNBC.
Các hiệp hội thương mại đá quý và trang sức hàng đầu Ấn Độ cho biết, hơn 40 tấn vàng đã được bán ra trên toàn quốc chỉ riêng trong ngày 19/10, ngày đầu tiên của lễ Diwali. Tổng giá trị vàng bán ra trong suốt 5 ngày lễ hội kết thúc vào 23/10 ước tính đạt 700 tỷ đến 1 nghìn tỷ rupee (tương đương 8 đến 11 tỷ USD), trích dẫn số liệu từ Hiệp hội Vàng và Trang sức Ấn Độ (IBJA) và Hội đồng Trang sức và Đá quý Toàn Ấn (GJC).
Ông Ajay Chawla, Giám đốc điều hành chuỗi trang sức lớn Tanishq chia sẻ với CNBC rằng công ty ông thậm chí có lúc “cháy hàng” do nhu cầu tăng quá mạnh trong dịp lễ hội.
Theo tiết lộ của Tổng thư ký IBJA Surendra Mehta, vài năm trước, cứ 10 khách hàng thì chỉ có một người chọn mua vàng miếng hoặc xu vàng, nhưng xu hướng này đang thay đổi rõ rệt. Như ước tính của hiệp hội, doanh số bán trang sức đã giảm khoảng 30% trong mùa lễ năm nay so với cùng kỳ năm ngoái.
Sự hào hứng của người Ấn Độ đối với việc mua vàng như một kênh đầu tư bắt nguồn từ mong muốn tìm kiếm lợi nhuận. Tính đến giữa tháng 10, giá vàng đã tăng 66% so với đầu năm, sau đó điều chỉnh nhẹ nhưng vẫn cao hơn 55%.
Đầu tháng này, giá vàng vượt mốc 4.000 USD/ounce, và một số chuyên gia trong ngành dự báo giá có thể chạm 5.000 USD vào năm 2026.
Theo dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới (World Gold Council), Ấn Độ là quốc gia mua vàng nhiều thứ hai thế giới chỉ sau Trung Quốc. Nhu cầu vàng tại Ấn Độ duy trì ổn định trong nhiều năm, được thúc đẩy bởi truyền thống mua vàng trong mùa lễ hội (tháng 10) và mùa cưới (từ tháng 10 đến giữa tháng 1, cũng như tháng 4 đến tháng 5).
Khi các ngân hàng trung ương toàn cầu gia tăng mua vàng, góp phần đẩy giá tăng “phi mã”, kim loại quý này càng thu hút giới đầu tư cá nhân, những người lo sợ bỏ lỡ mất “cơn sốt vàng”.
Báo cáo ngày 30/9 của Goldman Sachs cho hay, kể từ năm 2022 - sau khi tài sản ngoại tệ của Nga bị đóng băng do chiến sự Ukraine - các ngân hàng trung ương, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi đã tăng tốc mua vàng gấp 5 lần so với trước. “Đây là sự thay đổi mang tính cấu trúc trong hành vi quản lý dự trữ của các quốc gia, và khó có khả năng đảo ngược trong ngắn hạn”, báo cáo nhận định.
Giới chuyên gia tin rằng, đà tăng mạnh của giá vàng đang khiến người Ấn Độ nhìn nhận kim loại quý này không chỉ là hàng hóa tiêu dùng mà còn là tài sản đầu tư chiến lược.
Ông Anindya Banerjee, Giám đốc bộ phận hàng hóa và tiền tệ tại Kotak Securities lưu ý rằng trước đây, khi giá vàng tăng và chi phí làm trang sức cao, người tiêu dùng thường cắt giảm mua sắm. Nhưng trong mùa lễ năm nay, dù giá cao, tổng nhu cầu đối với vàng vẫn không giảm.
Chủ tịch GJC Rajesh Rokde nói thêm, sản lượng bán ra trong suốt 5 ngày Diwali chỉ giảm khoảng 5% so với năm ngoái, dù giá đang ở mức cao. Hiện tại, giá vàng đang giao dịch quanh ngưỡng 4.073 USD/ounce.
Theo báo cáo ngày 9/10 của Morgan Stanley, tài sản hộ gia đình của Ấn Độ nắm giữ dưới dạng vàng ước tính lên tới 3,8 nghìn tỷ USD, tương đương 88,8% GDP. “Điều này tạo ra hiệu ứng tài sản tích cực, đồng thời sự ổn định vĩ mô giúp nhu cầu vàng duy trì ổn định trong phạm vi an toàn”, báo cáo nhấn mạnh.
Ông Mukesh Jindal, đối tác cấp cao tại công ty quản lý tài sản Alpha Capital, đơn vị đang quản lý hơn 100 tỷ rupee cho các văn phòng gia đình và nhà đầu tư giàu có, cho rằng vàng là công cụ phòng hộ tốt trước rủi ro đồng rupee mất giá và biến động của thị trường chứng khoán Ấn Độ.
Các hình thức đầu tư phổ biến hiện nay gồm mua vàng miếng, xu vàng, quỹ ETF vàng và vàng kỹ thuật số. Riêng trong tháng 9, dòng vốn chảy vào các quỹ ETF vàng đã tăng hơn 6 lần, đạt 83,63 tỷ rupee so với cùng kỳ năm trước, dữ liệu từ Hiệp hội Các quỹ tương hỗ Ấn Độ cho thấy.
Ông Jindal nhận định, đà tăng của vàng sẽ còn tiếp tục khi các ngân hàng trung ương toàn cầu vẫn tích trữ thêm vàng hàng tháng. Ông khuyến nghị khách hàng phân bổ 5 - 10% danh mục đầu tư vào vàng, dù mức này vẫn là khá thận trọng so với lời khuyên của tỷ phú Ray Dalio, nhà sáng lập quỹ đầu tư Bridgewater Associates, người đề xuất phân bổ tới 15% danh mục cho vàng.