Tây Nguyên có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, là vùng “phên dậu phía Tây của Tổ quốc”. Tuy nhiên, kinh tế - xã hội của Vùng còn những hạn chế, bất cập và gặp nhiều khó khăn, thách thức. Tốc độ tăng trưởng kinh tế thiếu bền vững và có xu hướng chậm lại; GRDP bình quân đầu người vẫn ở mức thấp nhất trong 6 vùng kinh tế - xã hội.
Vì vậy, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 23-NQ/TW về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, với mục tiêu phát triển vùng Tây Nguyên trở thành vùng phát triển nhanh, bền vững dựa trên kinh tế xanh, tuần hoàn; giàu bản sắc văn hoá dân tộc, điểm đến đặc sắc, hấp dẫn khách du lịch trong nước và quốc tế.
Cần những doanh nghiệp đủ Tâm và Tầm để phát triển bền vững
Phát biểu trước Thủ tướng Chính phủ tại sự kiện, Anh hùng Lao động Thái Hương, Nhà sáng lập, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH cho biết rất đồng lòng, ủng hộ với mong muốn, kỳ vọng to lớn của Nghị quyết 23, để Tây Nguyên trở thành vùng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức trên nền tảng phát triển bền vững, tận dụng tối đa toàn bộ nguồn lực của Tây Nguyên, đó là đất đai, thổ nhưỡng, khí hậu, là đất đỏ bazan và trên cơ sở đó mang lại công bằng xã hội và nâng cao mức sống cho người dân ở đây. Không phải vì ngày hôm nay ta cần tăng trưởng, phát triển mà để lại hệ lụy về môi trường cho con cháu sau này.
Theo nhận định của bà Thái Hương, Tây Nguyên chưa phát triển đúng tầm cỡ. Ở đây chưa có những doanh nghiệp, tập đoàn đủ lớn.
“Chính phủ cần có những chính sách phù hợp với thực tiễn để lôi kéo tầng lớp này. Với nguy cơ biến đổi khí hậu và mực nước biển tăng hàng năm, Tây Nguyên sẽ là chỗ dựa vững chắc cho tương lai con cháu đời sau, cần được giữ vững bằng con đường phát triển bền vững, với mô hình kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn. Bởi vậy, phải có những doanh nghiệp có tâm và tầm, sử dụng nguồn tài nguyên đất một cách hợp lý, hiệu quả và đưa nông dân địa phương vào chuỗi mắt xích sản xuất”, bà khẳng định.
Nhắc đến vấn đề sử dụng nguồn tài nguyên đất, bà Thái Hương bày tỏ mạnh mẽ những lo ngại xuất phát từ thực tiễn mà doanh nghiệp đã trải qua. “Có những nguồn đất đai từ những nông lâm trường trả về cho địa phương đang bị lấn chiếm và phát triển kinh tế tự phát. Sản phẩm không trở thành hàng hóa và không đi theo quy chuẩn nào hết. Khi chúng tôi làm đề xuất phát triển kinh tế xanh, cần diện tích lâm nghiệp, chính quyền vẫn không dám đưa ra quyết định dù đó là khu vực người dân đã canh tác hàng chục năm rồi, nhưng lý do là đó “vẫn là đất rừng, không được động chạm đến”. Tôi mong muốn Chính phủ có nguồn kinh phí cùng với địa phương lập lại bản đồ hiện trạng đất đai Tây Nguyên, từ đó có bộ chính sách ứng xử phù hợp”.
Về bộ chính sách ấy, có thể lấy ví dụ, nếu khuyến khích phát triển vành đai trồng rừng, thì cần có hỗ trợ vốn mua giống, chi phí nhân công, chi phí bảo quản… Còn trồng trên đất lâm nghiệp các loại cây ăn quả và cây thảo dược, cây hương vị, cây gia vị thì phải trồng đa tầng.
Các doanh nghiệp lớn khi đến Tây Nguyên sẽ đủ sức ứng dụng công nghệ cao của thế giới, mang lại những mô hình sản xuất lớn với hàm lượng chất xám cao, tạo ra được những thương hiệu tầm cỡ quốc gia, chuẩn quốc tế mà vẫn tuân thủ mô hình kinh tế xanh và phát triển bền vững. Công thức thành công này không chỉ có thể áp dụng với ngành chăn nuôi mà cả với việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đặc trưng Tây Nguyên như cây ăn quả, thảo dược, các loại cây hương vị, gia vị,…
4 đề xuất phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn vùng Tây Nguyên
Cũng tại Hội nghị, Anh hùng Lao động Thái Hương đưa ra 4 định hướng hay lĩnh vực phát triển kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn và đóng góp cho phát triển vùng Tây Nguyên, dưới lăng kính của một nhà tư vấn và đầu tư của nhiều dự án trong nước và vươn ra quốc tế.
Thứ nhất, bà Thái Hương cho rằng Tây Nguyên đủ điều kiện để phát triển mạnh về chăn nuôi đại công nghiệp. Là đơn vị đang vận hành nhiều dự án sản xuất kinh doanh, trong đó nổi bật là “Dự án Chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung ứng dụng công nghệ cao”, sản xuất sữa tươi sạch mang thương hiệu TH true MILK, TH dự kiến phát triển chăn nuôi bò sữa tập trung tại Đắk Nông, đồng thời liên kết với người nông dân nhằm đưa họ tham gia vào như một mắt xích của chuỗi chăn nuôi, sản xuất.
Thứ hai, bà Thái Hương nhấn mạnh về khai thác khoáng sản bền vững, cần đưa khoa học công nghệ vào để phát triển kinh tế xanh và không để lại hệ lụy về môi trường cho các thế hệ con cháu sau này. Đồng thời cần khai thác một cách hiệu quả hơn những vùng đất có khoáng sản nhưng trữ lượng không đủ lớn, thay vào đó có thể trồng cây, trồng thảo dược, tạo ra nhiều giá trị hơn...
Lĩnh vực thứ ba mà TH quan tâm tại Tây Nguyên là khai thác nguồn nước ngầm. “Tây Nguyên có nguồn nước ngầm tốt do có hệ sinh thái của núi lửa để lại. Thế nên tôi đã tư vấn Tập đoàn TH vào khai thác nước ngầm tại Đắk Nông. Người tiêu dùng Việt xứng đáng được hưởng nguồn nước tinh khiết tốt nhất” – bà Thái Hương chia sẻ.
Lĩnh vực thứ tư, về du lịch nghỉ dưỡng, dưỡng lão, Nhà sáng lập Tập đoàn TH nêu ý kiến rằng Việt Nam có đủ điều kiện phát triển các loại hình du lịch văn hóa, du lịch ẩm thực, du lịch làng nghề. “Tuy nhiên, cần quy hoạch để tạo ra một công viên du lịch cộng đồng có sự đa dạng. Với bề dày lịch sử hơn 4000 năm, Việt Nam không cần “bê” nguyên một công viên Disney từ Mỹ về mà phải có hồn cốt dân tộc, phải cho thấy rõ nếp nhà nếp sống của thuở hồng hoang thế nào, tinh thần của thời kỳ Bà Trưng, Bà Triệu thế nào, của thời đại Hồ Chí Minh thế nào” - bà Thái Hương nói.
Đầu tư các dự án theo mô hình kinh tế xanh
Tại sự kiện, Tập đoàn TH ký kết hai biên bản ghi nhớ với UBND tỉnh Đăk Nông và UBND tỉnh Lâm Đồng về phát triển các dự án đầu tư áp dụng công nghệ cao theo định hướng mô hình kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn trên nền tảng phát triển bền vững ở các lĩnh vực Nông, lâm nghiệp và thảo dược; Thương mại, dịch vụ, du lịch; Công nghiệp khai khoáng.
TH dự kiến phát triển bò sữa tại Đăk Nông. Tập đoàn cũng đề xuất triển khai tại đây các dự án trồng cây ăn quả và thảo dược ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến sâu, nhà máy chế biến nước tinh khiết tập trung ứng dụng dụng công nghệ cao, trung tâm logistics, dự án khai thác về chế biến sâu bauxite, các dự án phát triển du lịch bền vững...
Với tỉnh Lâm đồng, Tập đoàn TH tiếp tục phát triển dự án chăn nuôi bò sữa công nghệ cao, trồng cây ăn quả và các loại thảo dược theo hướng đa tầng (theo tiêu chuẩn Vietgap, Global Gap, Organic) ứng dụng công nghệ cao và chất lượng sản phẩm tốt, có truy xuất nguyên liệu đầu vào rõ ràng, kết hợp chế biến tại chỗ; cũng như công nghiệp chế biến, công nghiệp khai khoáng mang tính bền vững.