Trước đó, tháng 3/2016, Bộ Công Thương đã áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam, trong đó các loại thép thanh và thép cuộn với mức thuế tự vệ tạm thời là 14,3%.
Ngày 18/7, Bộ Công Thương đã quyết định áp dụng biện pháp tự vệ chính thức đối với mặt hàng trên với thuế suấ 15,4% có hiệu lực từ ngày 2/8/2016 -21/3/2017 và giảm dần trong 3 năm tiếp theo. Theo VSA, việc áp dụng thuế tự vệ đã có tác động tích cực đối với tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước.
Tính đến hết tháng 9, tăng trưởng sản xuất và bán hàng của các doanh nghiệp thành viên thuộc VSA tăng lần lượt 22,4 và 24% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, qua theo dõi, VSA nhận được phản ánh có hiện tượng lẩn tránh thuế tự vệ băng cách khai chuyển mã HS.
Cụ thể, lượng thép cuộn nhập khẩu trong 9 tháng năm nay giảm rõ rệt, chỉ bằng 29% so với cùng kỳ và bằng 25% so với cả năm 2015. Tuy nhiên, các loại thép cuộn nhập khẩu theo các mã HS 7213.91.90 (không thuộc danh mục áp thuế) có xu hướng tăng mạnh, đặc biệt sau khi có quyết định áp thuế tự vệ của Bộ Công Thương.
VSA cho biết, lượng thép cuộn mã trên đã tăng gấp nhiều lần, riêng trong tháng 9 nhập khẩu lên tới 120.640 tấn. Tổng lượng nhập khẩu mặt hàng này trong 9 tháng đã đạt gần 290.000 tấn, gấp 14 lần so với cùng kỳ. Dự kiến nhập khẩu sẽ tiếp tục tăng.
Cùng với sự gia tăng về lượng nhập khẩu là sự xuất hiện của các doanh nghiệp mới. Năm 2015, chỉ có khoảng 30 doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng thép cuộn mã HS 7213.91.90 nhưng đến tháng 9/2016 đã tăng lên gần 70 doanh nghiệp và các doanh nghiệp mới này đều là các công ty thương mại. Đây cũng chính là các doanh nghiệp nhập lượng lớn các mã thép đã bị áp thuế tự vệ.
Về mặt hoá học, VSA cho biết thép cuộn mã 7213.91.90 có thể đáp ứng giống như thép cuộn đang bị áp thuế tự vệ của Bộ Công Thương. Do đó, việc chuyển mã nhập khẩu mới này sẽ giúp các doanh nghiệp được hưởng thuế suất chỉ 3% so với mức thuế suất 15,4% mà Bộ Công Thương áp dụng.
"Hành vi lẩn tránh thuế tự vệ thương mại từ các mã bị áp thuế sang các mã không bị áp thuế với sự chênh lệch thuế nhập khẩu rất lớn”, VSA cho biết, một số mã thép khác cũng được các doanh nghiệp tận dụng nhập khẩu để lẩn tránh thuế tự vệ thương mại do đều là các dạng thép cán nóng dạng cuộn cuốn, tròn trơn chỉ khác nhau ở đường kính.
Trước tình trạng lẩn tránh thuế, VSA kiến nghị Cục Quản lý Cạnh tranh, Bộ Công Thương xem xét hành vi lẩn tránh thuế tự vệ thương mại theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng thuế tự vệ thương mại đối với các mặt hàng thép cuộn mới nêu trên. Đồng thời, quản lý chặt chẽ làm ngăn chặn lẩn tránh thuế vì các mã thép cuộn này không mô tả cụ thể, có thuế suất rất thấp nên có khả năng doanh nghiệp lợi dụng.
Theo Bạch Dương/Vneconomy
