Trong bối cảnh thị trường bán lẻ dược phẩm Việt Nam ngày càng cạnh tranh khốc liệt, kết quả kinh doanh nửa đầu năm 2025 của FPT Retail đã cho thấy sự bứt phá vượt trội của chuỗi nhà thuốc FPT Long Châu. Trong khi đó, các đối thủ như An Khang và Pharmacity đang phải đối mặt với nhiều thách thức cả về mặt tài chính lẫn chiến lược vận hành, tạo nên bức tranh cạnh tranh đầy biến động trên thị trường bán lẻ dược phẩm Việt Nam.
LONG CHÂU ÁP ĐẢO THỊ TRƯỜNG DƯỢC
Mới đây, Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (FPT Retail) đã công bố báo cáo tài chính hợp nhất 6 tháng đầu năm 2025 với doanh thu đạt 23.060 tỷ đồng, tăng 26% so với cùng kỳ và lợi nhuận trước thuế đạt 479 tỷ đồng.
Trong đó, động lực tăng trưởng chính tiếp tục đến từ chuỗi nhà thuốc FPT Long Châu, đóng góp tới 70% doanh thu hợp nhất, tương đương 16.078 tỷ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ. Lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao của chuỗi nhà thuốc này nửa đầu năm đạt 772 tỷ đồng.
Báo cáo cũng cho thấy trong kỳ, FPT Retail đã nhận về 887 tỷ đồng từ việc phát hành cổ phiếu, ghi nhận vào vốn góp của chủ sở hữu. Số tiền này đến từ việc bán vốn công ty con Công ty Cổ phần Đầu tư Long Châu.
Theo đó, ngày 31/3, FPT Retail sở hữu 80,74% cổ phần Long Châu, đến ngày 30/6 chỉ còn 78,59%. Như vậy, FPT Retail đã bán 2,7% cổ phần Long Châu cho nhà đầu tư mới với định giá 32.852 tỷ đồng (gần 1,3 tỷ USD).
Bên cạnh đó, tính đến hết tháng 6, Long Châu đã mở mới 300 nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng so với đầu năm, nâng tổng số điểm bán lên 2.191 nhà thuốc và 178 trung tâm tiêm chủng, hoàn thành 70% kế hoạch. Hiệu quả vận hành được duy trì ổn định với doanh thu bình quân 1,2 tỷ đồng/nhà thuốc/tháng.
Với chuỗi nhà thuốc An Khang, tình hình đã có dấu hiệu cải thiện khi doanh thu trung bình trên mỗi cửa hàng trong 6 tháng đầu năm tăng 30% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế quý 1/2025, chuỗi này đạt 1.000 tỷ đồng doanh thu.
Trước đó, theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 1/2025, Thế Giới Di Động ghi nhận khoản lỗ 31,2 tỷ đồng từ An Khang Pharma, nâng tổng lỗ lên hơn 1.033,5 tỷ đồng giai đoạn từ năm 2020 đến cuối quý 1/2025.
Cụ thể, năm 2022 lỗ 306,2 tỷ đồng, năm 2023 lỗ 342,9 tỷ đồng, năm 2024 lỗ 346,7 tỷ đồng và quý 1/2025 tiếp tục lỗ thêm 31,2 tỷ đồng. Trong ba năm gần nhất, doanh nghiệp này lỗ mỗi năm hơn 300 tỷ đồng.
Về quy mô cửa hàng, An Khang từng đạt đỉnh với 526 nhà thuốc vào cuối tháng 4/2024, tuy nhiên đến cuối năm 2024, số lượng này đã giảm mạnh còn 326 và không thay đổi cho đến hết quý 1/2025.
Về phần Pharmacity, chuỗi này chưa cập nhật doanh thu bình quân trên mỗi cửa hàng trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, theo số liệu từ quý 1/2022, doanh thu trung bình của mỗi nhà thuốc thuộc chuỗi đạt khoảng 600 triệu đồng/tháng.
Dữ liệu từ Vietdata cũng cho thấy, năm 2023, chuỗi nhà thuốc Pharmacity đã ghi nhận khoản lỗ ròng hơn 900 tỷ đồng.
Từng là chuỗi bán lẻ dược phẩm dẫn đầu tại Việt Nam, nổi bật với tốc độ mở rộng nhanh và mục tiêu đạt 5.000 nhà thuốc vào năm 2025, Pharmacity hiện đang gặp nhiều khó khăn sau giai đoạn tăng trưởng nóng.
Việc mở rộng ồ ạt đã dẫn đến hiệu suất hoạt động thấp, buộc doanh nghiệp phải đóng cửa nhiều cửa hàng không hiệu quả. Tính đến nay, quy mô của Pharmacity đã giảm còn 921 nhà thuốc, đánh mất vị thế dẫn đầu vào tay Long Châu. An Khang cũng gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát giá bán và quản lý tồn kho thuốc.
Ngoài ra, từ năm 2022, Pharmacity đã trải qua nhiều lần thay đổi vị trí Tổng giám đốc, gây ảnh hưởng đáng kể đến chiến lược vận hành. Để khắc phục những hạn chế, Pharmacity đã tích cực điều chỉnh chiến lược giá và chiến lược đa dạng hóa danh mục sản phẩm, đẩy mạnh dịch vụ thuốc kê đơn.
NHỮNG BƯỚC ĐI TRÁI NGƯỢC
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, ban lãnh đạo FPT Long Châu cho biết đã hoàn tất thoả thuận để quỹ đầu tư Creador SDN Bhd trở thành nhà đầu tư chiến lược của chuỗi nhà thuốc này.
Theo kế hoạch, Creador SDN Bhd sẽ đầu tư vào chuỗi FPT Long Châu theo từng giai đoạn trong vòng 1 năm với mục tiêu sở hữu 13% cổ phần. Trong đó, 50% lượng cổ phần này sẽ được đối tác mua từ cổ đông hiện hữu và 50% còn lại đến từ việc phát hành thêm.
Được biết, Creador SDN Bhd là quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân chuyên hoạt động tại khu vực Đông và Đông Nam Á và có kinh nghiệm đầu tư dày dặn vào các mảng dược phẩm, chăm sóc sức khoẻ... Việc đón nhà đầu tư chiến lược nước ngoài vừa có tiềm lực tài chính, vừa có kinh nghiệm phát triển được kỳ vọng sẽ tạo ra cú hích mới cho FPT Long Châu.
Song song với chiến lược gọi vốn, Long Châu đã tiên phong triển khai chiến dịch “Xuất xứ minh bạch - Vì một Việt Nam khỏe mạnh”. Từ đầu tháng 4/2025, hệ thống không chỉ minh bạch thông tin trên hóa đơn mà còn để người dân tra cứu thông tin sản phẩm và các giấy tờ liên quan ngay tại nhà thuốc, trên website và ứng dụng. Tất cả cửa hàng Long Châu đều trang bị máy tính để khách hàng tra cứu thông tin khi cần.
Bên cạnh đó, Long Châu đã ký kết hợp tác chiến lược với Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh Thực phẩm Quốc gia. Hệ thống đang áp dụng cơ chế kiểm tra kép bao gồm việc kiểm tra hồ sơ pháp lý cũng như đánh giá thực tế chất lượng sản phẩm tại cả đầu vào lẫn điểm bán.
Đồng thời, Long Châu cùng các đối tác trong nước và quốc tế đang xây dựng một liên minh minh bạch nhằm nâng cao tiêu chuẩn ngành và thúc đẩy trách nhiệm với sức khỏe cộng đồng.
Trong cam kết mang đến các loại thuốc mới và thuốc hiếm, Long Châu đã sớm cung cấp Sybrava, giải pháp điều trị mỡ máu thế hệ mới cùng với thuốc phòng ngừa virus RSV cho trẻ sinh non và nhóm trẻ có nguy cơ cao, góp phần bảo vệ sức khỏe trẻ em ngay từ những năm đầu đời. Ngoài ra, ngày 22/4/2025, Long Châu đã trao tặng Bộ Y tế 500.000 liều vắc xin sởi và triển khai chương trình tiêm chủng miễn phí trên toàn hệ thống trung tâm tiêm chủng.
Về phía chuỗi nhà thuốc An Khang, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025 của Thế giới Di động, ông Đoàn Văn Hiểu Em, Tổng Giám đốc chuỗi nhà thuốc An Khang thừa nhận, chuỗi này chưa có nhiều thời gian để tập trung phát triển và việc mở rộng sẽ phải chọn thời điểm phù hợp hơn. Dù An Khang đã tìm ra công thức vận hành riêng và kỳ vọng sẽ hòa vốn trong năm nay, ông Hiểu Em cho rằng vẫn còn nhiều yếu tố chưa được định hình rõ ràng.
Ông cũng nhận định rằng, ngành bán lẻ dược phẩm đang đứng trước cơ hội vàng lần thứ hai, sau giai đoạn bùng nổ của đại dịch Covid-19 mà An Khang đã bỏ lỡ. Lần này, với việc siết chặt quản lý thuế và chống hàng giả, người tiêu dùng có xu hướng tìm đến các chuỗi bán lẻ hiện đại, nơi có dịch vụ tốt và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Để nắm bắt cơ hội này, An Khang sẽ tập trung mở rộng trên nền tảng lấy khách hàng làm trung tâm, nâng cao hiệu quả vận hành và không ngừng đổi mới.
Chiến lược phát triển của An Khang nhấn mạnh vào minh bạch và trung thực trong từng giao dịch. Chuỗi cam kết không thu phí cắt liều đối với các bệnh thông thường, không phát sinh chi phí ẩn dưới bất kỳ hình thức nào, chỉ bán thuốc chính hãng có nguồn gốc rõ ràng và đúng giá niêm yết.
Chuyển đổi số cũng là một trụ cột trong chiến lược của An Khang. Việc hợp tác với Trung tâm nghiên cứu ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân (Trung tâm RAR) thuộc Bộ Công an để triển khai dịch vụ xác thực điện tử qua ứng dụng VNeID là một bước đi mang tính chiến lược.
Với giải pháp này, đơn thuốc điện tử sẽ được cập nhật trực tiếp lên ứng dụng, cho phép người bệnh mua thuốc tại An Khang mà không cần quay lại bệnh viện, giúp tiết kiệm thời gian và giảm rủi ro lây nhiễm chéo. Thuốc cũng có thể được giao tận nhà hoặc nhận tại cửa hàng tùy theo nhu cầu của khách hàng.
Mặt khác, khi được hỏi về lý do An Khang chưa triển khai dịch vụ tiêm chủng, vốn đang được một số chuỗi dược phẩm trong và ngoài nước khai thác, ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch Hội đồng quản trị của Thế giới Di động cho rằng đây là vấn đề khó nói và chưa thấy mô hình nào tương tự tại các nước ông từng đi qua.
Trái ngược với 2 doanh nghiệp trên, Pharmacity đang tiếp tục đối mặt với khó khăn. Gần đây, chuỗi này đã phải thu hồi một số sản phẩm thực phẩm chức năng liên quan đến Công ty TNHH công nghệ Herbitech.
Các sản phẩm bị thu hồi gồm PMC Hoạt Huyết, PMC Gingko Biloba, PMC Joint Care, PMC Liver Support. Các thực phẩm chức năng này do Công ty TNHH Công nghệ Herbitech sản xuất và được Công ty TNHH Dược phẩm Hoàng Giang Sài Gòn đăng ký, công bố và phân phối.
Cuối tháng 4/2025, công an phát hiện một số sản phẩm trong hơn 200 sản phẩm của Herbitech có dấu hiệu bị làm giả. Giám đốc công ty cùng ba đồng phạm đã bị bắt giữ để phục vụ điều tra.
Theo kết quả kiểm định từ Viện Kiểm định và Kiểm nghiệm chất lượng VNTest cũng như báo cáo từ Hoàng Giang Sài Gòn, 4 sản phẩm nêu trên vẫn đạt tiêu chuẩn theo hồ sơ công bố của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế).
Tuy nhiên, để bảo vệ người tiêu dùng trong thời gian chờ kết luận cuối cùng từ cơ quan chức năng, Pharmacity đã chủ động ngừng kinh doanh các sản phẩm này. Đồng thời, chuỗi cam kết hoàn tiền 100% giá trị sản phẩm cho khách hàng đã mua, nhằm đảm bảo quyền lợi và an toàn tối đa cho người sử dụng.