Một bên là Mark Zuckerberg: 39 tuổi, cao 1m72, một võ sĩ jiu-jitsu máu mặt. Một bên là Elon Musk: 52 tuổi, cao 1m82 và nặng hơn đáng kể - người tuyên bố mình có một đòn đánh đặc biệt được gọi là hải mã: "Tôi chỉ nằm trên đối thủ của mình và không làm gì cả". Hai tỷ phú đã đồng ý tham gia một cuộc đấu lồng sắt, nhưng đến ngày 29/6, ông Elon Musk nói rằng trận đấu có thể diễn ra tại Đấu trường La Mã.
Trận chiến quan trọng
Dĩ nhiên, trận đấu có thể không bao giờ xảy ra. Nhưng 2 ông trùm truyền thông đang đồng thời chuẩn bị cho một cuộc chiến quan trọng hơn. Vào ngày 6/7, Meta - công ty của Mark Zuckerberg, sẽ thêm một ứng dụng mới vào bộ nền tảng truyền thông xã hội của mình. Threads, một mạng dựa trên văn bản mới, có nét tương đồng đáng chú ý với Twitter - ứng dụng mà Elon Musk đã mua vào tháng 10 năm ngoái với giá 44 tỷ USD. Thông tin về trận đấu võ thật sự giữa 2 tỷ phú có thể đang thu hút tất cả mọi người. Nhưng một cuộc tấn công mạnh mẽ trên mạng xã hội sắp bắt đầu.
Tám tháng điều hành Twitter của Elon Musk đã khiến nhiều bên phải bầm dập. Khoảng 80% trong số gần 8.000 nhân viên mà ông sở hữu khi mới thâu tóm Twitter đã bị sa thải để cắt giảm chi phí. eMarketer, một công ty nghiên cứu tin rằng giữa lúc Twitter trục trặc, người dùng đã bắt đầu rời xa mạng xã hội này. Việc hạn chế số lượng tweet mà những người dùng có thể nhìn thấy, mọi việc có thể càng trở nên tồi tệ hơn với Twitter.
Trên thực tế, hàng loạt các nhà quảng cáo đã rời đi và eMarketer dự báo, doanh thu quảng cáo của Twitter năm nay sẽ thấp hơn 28% so với năm ngoái. Tất cả điều này đã làm tổn thương các nhà đầu tư. Vào tháng 5, Fidelity, một công ty dịch vụ tài chính, ước tính rằng Twitter đã mất khoảng 2/3 giá trị kể từ khi Elon Musk đồng ý mua.
Từ sự hỗn loạn này, người chiến thắng rõ ràng nhất là Mark Zuckerberg. Đến năm 2021, hoạt động kinh doanh của Facebook đồng nghĩa với xâm phạm quyền riêng tư, thông tin sai lệch và bảo mật - đến nỗi Mark quyết định đổi tên từ Facebook thành Meta. Sau đó, ông đã khiến các nhà đầu tư khó chịu khi sử dụng vị trí toàn quyền của mình tại công ty để rót hàng tỷ USD vào vũ trụ ảo (metaverse), một dự án đam mê chưa được chứng minh và vẫn còn nhiều năm nữa mới kiếm được tiền. Vào ngày 4/7 – tức là hai năm trước, ông đã bị chế giễu sau khi đăng một đoạn video quay cảnh đang lướt một chiếc tàu cánh ngầm một cách kiêu hãnh trong khi cầm một lá cờ Mỹ. Thật khó để tìm thấy ai ở Thung lũng Silicon đặc biệt hơn thế.
Hiện tại, mọi thứ đang diễn biến tốt hơn. Việc Elon Musk quản lý Twitter thất thường khiến Meta của Zuckerberg giống như một mô hình quản trị tốt. Và mặc dù cách tiếp cận kiểm duyệt nội dung tự do mới của Twitter đã làm hài lòng một số người nhưng một số khác lại ngày càng cảm thấy khó chịu. Theo các cuộc thăm dò, Elon Musk vẫn nổi tiếng hơn Mark Zuckerberg trong số những người Mỹ (những người cũng thích ông giành chiến thắng trong trận đấu võ). Nhưng khi những tranh cãi trên Twitter nổ ra ầm ĩ và khi các chính trị gia đổ lỗi cho một ứng dụng xã hội khác, TikTok thuộc sở hữu của Trung Quốc, xếp hạng chấp thuận của ông Zuckerberg đã lặng lẽ tăng lên mức cao nhất trong hơn ba năm.
Hiện tại, Meta nhìn thấy cơ hội cho một chiến thắng thương mại khác. Nhiều công ty khởi nghiệp đã cố gắng tận dụng những khó khăn của Twitter, nhưng không mấy thành công. Mastodon, một mạng xã hội phi tập trung chỉ có một nhân viên, cho biết đến tháng 11, họ đã có thêm hơn 2 triệu thành viên kể từ khi thỏa thuận với Twitter kết thúc. Tuy nhiên, mọi người thấy ứng dụng này rất khó sử dụng và vào tháng trước, Mastodon cho biết họ có ít người dùng hơn 61% so với mức cao nhất vào tháng 11. Truth Social, mạng xã hội bảo thủ của ông Donald Trump, đã không đạt được sức hút.
Vận may của Mark Zuckerberg
Nỗ lực đối chọi với Twitter của Meta là Threads dường như có cơ hội tốt hơn. Cần phải nhớ một điều rằng, sao chép đối thủ luôn là điều mà Meta làm tốt nhất. Vào năm 2016, khi các bài đăng biến mất của Snapchat được gọi là “Stories” trở nên phổ biến, Zuckerberg đã tiết lộ Instagram Stories, một sản phẩm tương tự kỳ lạ giúp giữ cho Instagram luôn đứng đầu. Năm ngoái, khi các video ngắn của TikTok trở thành mối đe dọa, Meta đã tung ra Reels, một định dạng video gần giống tồn tại trong Instagram và Facebook. Sản phẩm này cũng đã thành công vang dội: Vào tháng 4, Mark Zuckerberg cho biết Reels đã giúp tăng gần một phần tư thời gian người dùng dành cho Instagram.
Threads cũng có một khởi đầu thuận lợi trong việc đạt được quy mô. Không giống như Reels, nó sẽ là một ứng dụng theo đúng nghĩa. Nhưng ứng dụng này sẽ cho phép những người có tài khoản Instagram sử dụng các chi tiết đăng nhập hiện có của họ và theo dõi tất cả những người giống nhau chỉ bằng một cú nhấp chuột. Theo DataReportal, một công ty nghiên cứu, khoảng 87% người dùng Twitter đã sử dụng Instagram, vì vậy hầu hết hiện tại đều có một giải pháp thay thế gần như hoàn hảo cho Twitter. Thậm chí, đối với một số người lý do để chuyển sang Threads có thể chỉ là có một mạng “chạy ổn định”, như giám đốc sản phẩm của Meta đã nói gần đây.
Chưa kể tới việc, hoạt động kinh doanh của Twitter rất nhỏ so với tiêu chuẩn của Meta, với số người dùng chỉ bằng 1/8 so với Facebook, mạng xã hội lớn nhất thế giới. Vào năm 2021, năm cuối cùng trước khi Elon Musk thâu tóm, doanh thu của Twitter là 5,1 tỷ USD, so với 116 tỷ USD của Meta. Đáng nói, cùng với những khoản thu nhập ít ỏi đó, Twitter còn dính tới những vấn đề lớn. Rất ít nền tảng thu hút nhiều kẻ lập dị tức giận như Twitter. Trong những năm gần đây, Meta đã tránh xa việc quảng bá tin tức, điều gây ra tranh cãi chính trị và dường như không làm hài lòng người dùng. Ở Canada, họ đã nói rằng sẽ ngừng hiển thị tin tức hoàn toàn, để đáp lại luật buộc họ phải trả tiền cho các nhà xuất bản. Nhưng tin tức lại là một phần quan trọng trong những gì Twitter làm.
Có hai lý do khiến Mark Zuckerberg có thể nghĩ rằng Threads vẫn đáng để bạn phải đau đầu. Một là quảng cáo. Twitter chưa bao giờ kiếm được nhiều tiền từ người dùng vì biết rất ít về họ. Theo ước tính của Simon Kemp của DataReportal, từ một nửa đến hai phần ba số người đọc tweet thậm chí còn không đăng nhập. Nhiều người dùng đã đăng ký là "ẩn danh", tức là xem nguồn cấp dữ liệu của người khác nhưng hiếm khi tương tác.
Ngược lại, Meta đã biết rất nhiều về người dùng của mình từ các ứng dụng khác, vì vậy có thể tấn công họ bằng các quảng cáo được nhắm mục tiêu tốt trong Threads ngay từ ngày đầu tiên. Và quảng cáo tập trung vào thương hiệu hoạt động tốt nhất trên Twitter sẽ bổ sung cho quảng cáo phản hồi trực tiếp mà Facebook và Instagram chuyên làm.
Dĩ nhiên, Threads cũng phải đối mặt với những thách thức to lớn. Ra mắt một mạng xã hội mới nổi tiếng không phải việc dễ dàng. Ngay cả với 3,8 tỷ người dùng hiện tại, Meta cũng từng gặp phải một số thất bại: Tính năng “Hẹn hò” trên Facebook vẫn không được yêu thích và các sáng kiến mua sắm và trò chơi của công ty vẫn chưa thành công. Nhưng khi Twitter làm cạn kiệt người dùng và nhà quảng cáo, và khi ban lãnh đạo của Elon Musk tiếp tục đi theo con đường lập dị của ông, thì cơ hội với Threads đang trở nên lớn hơn. Bất kể ai chiếm ưu thế hơn trong cuộc đấu lần này, tờ The Economist cho rằng Mark Zuckerberg có thể đi ra với chiến lợi phẩm.
