Bước đột phá diễn ra sau 4 giờ hội đàm ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO bắt đầu ở Madrid (Tây Ban Nha). Sự thống nhất của tất cả các thành viên liên minh có nghĩa là Helsinki và Stockholm có thể tiến hành đơn xin gia nhập NATO, củng cố những gì được cho là sự thay đổi lớn nhất trong an ninh châu Âu trong nhiều thập kỷ, khi hai quốc gia Bắc Âu trung lập đang tìm kiếm sự bảo vệ của NATO.
"Các ngoại trưởng của chúng tôi đã ký một bản ghi nhớ ba bên xác nhận rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ... ủng hộ đơn xin gia nhập của Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên của NATO", Tổng thống Phần Lan Niinisto cho biết trong một tuyên bố.
Ông Niinisto cho biết các bước để Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO sẽ được thống nhất trong hai ngày tới.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã xác nhận thỏa thuận trong các tuyên bố riêng biệt, sau cuộc hội đàm giữa người đứng đầu NATO, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson và Tổng thống Phần Lan Niinisto.
Điều khoản của thoả thuận
Yêu cầu chính của Thổ Nhĩ Kỳ, gây bất ngờ cho các đồng minh NATO vào cuối tháng 5, là các nước Bắc Âu phải ngừng hỗ trợ các nhóm chiến binh người Kurd hiện diện trên lãnh thổ của họ và dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Stoltenberg cho biết các điều khoản của thỏa thuận liên quan đến việc Thụy Điển tăng cường làm việc đối với các yêu cầu dẫn độ của Thổ Nhĩ Kỳ đối với các chiến binh bị nghi ngờ và sửa đổi luật của Thụy Điển và Phần Lan để tăng cường cách tiếp cận của họ với họ.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết Thụy Điển và Phần Lan sẽ dỡ bỏ các hạn chế bán vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong một thông báo từ Văn phòng TT Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, Thụy Điển và Phần Lan đang "thể hiện tình đoàn kết với Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến chống khủng bố dưới mọi hình thức."
Bên cạnh đó, một quan chức chính quyền cấp cao của Hoa Kỳ cho biết Washington đã theo đuổi cách tiếp cận trọng điểm và khẳng định rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã không đưa ra yêu cầu đối với máy bay chiến đấu F-16 để đảm bảo thỏa thuận. TT Mỹ Joe Biden sẽ gặp TT Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan trong hội nghị thượng đỉnh lần này. Trước khi đến Madrid, ông Erdogan đã nói rằng ông sẽ thúc đẩy Hoa Kỳ mua máy bay chiến đấu F-16. Ông cho biết sẽ thảo luận với TT Biden về vấn đề Ankara mua sắm hệ thống phòng không S-400 từ Nga - vốn dẫn đến các lệnh trừng phạt của Mỹ - cũng như các bộ dụng cụ hiện đại hóa từ Washington và các vấn đề khác.