Vào giữa tháng 12/2024, trong khi gia đình ông Donald Trump cùng những người ủng hộ ông tổ chức tiệc ăn mừng chiếc ghế Tổng thống Hoa Kỳ, thì có những người khác cũng tổ chức ăn mừng lớn. Không phải chia vui với gia đình ông Trump, mà họ ăn mừng về một cơ hội phát triển rực rỡ của một ngành công nghiệp được kỳ vọng sẽ đến dưới thời Tổng thống mới: Tiền điện tử!
Con trai thứ hai của ông Trump, Eric, là tâm điểm chú ý tại hội nghị Bitcoin Mena 2024 ở Abu Dhabi vào ngày 10/12. Trước đám đông đông đảo các nhân vật trong ngành, Eric Trump đã đảm bảo với họ rằng cha mình sẽ giữ lời hứa trở thành "tổng thống ủng hộ tiền điện tử nhất" cho đến nay.
Nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump hứa hẹn sẽ đánh dấu bước ngoặt cho tiền điện tử, đưa nó ra khỏi bóng tối và trở nên phổ biến - và không phải chịu sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý như trong những năm gần đây.
Ngành công nghiệp này tin rằng Tổng thống đắc cử - người có gia đình đầu tư cá nhân vào lĩnh vực tiền điện tử với nền tảng World Liberty Financial - và Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát của ông sẽ mở ra một kỷ nguyên vàng cho họ.
Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã hứa sẽ tạo ra một kho dự trữ bitcoin chiến lược, về cơ bản sẽ biến nó thành một tài sản dự trữ, và thành lập một hội đồng cố vấn tiền điện tử. Ông đã đề cử Paul Atkins, một doanh nhân ủng hộ tiền điện tử, làm người đứng đầu Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch.
Những người sở hữu tiền mã hóa đang rất phấn khích. Khi bitcoin vượt qua mức 100.000 USD lần đầu tiên, một tháng sau cuộc bầu cử, Eric Trump đã gọi điện cho cha mình lúc 6 giờ sáng để báo tin. Tại Dubai, một chiếc Lamborghini màu vàng gầm rú trên đường phố của tiểu vương quốc này, mui xe được sơn dòng chữ: “BTC 100K CẢM ƠN TRUMP”.
Didi Steiner, người Áo 26 tuổi, người đã sử dụng khoản lương đầu tiên từ quân đội để mua bitcoin, cho biết thật "quá khích" khi Trump xem xét bitcoin như một tài sản dự trữ.
“Vì nó rất hiếm nên áp lực mua tiềm tàng từ các quốc gia, tiểu bang và công ty có thể rất lớn”, Steiner nói, chiếc mũ lưỡi trai màu đỏ “MAKE BITCOIN GREAT AGAIN” che khuất khuôn mặt khỏi ánh nắng mặt trời Abu Dhabi. “Với Trump, chúng ta tiến gần hơn nhiều bước”.
Sự hồi sinh của tiền điện tử đánh dấu sự thay đổi đáng kể về mặt tài sản so với chỉ hai năm trước, khi sự sụp đổ của sàn giao dịch FTX của Sam Bankman-Fried vào cuối năm 2022 đã gây ra một cuộc khủng hoảng toàn cầu khiến giá bitcoin giảm mạnh xuống chỉ còn 16.000 USD và khiến nhiều người tránh xa ngành này vì sợ bị lỗ.
Yesha Yadav, phó khoa tại Trường Luật Đại học Vanderbilt, cho biết: "Đây là một sự thay đổi gần như mang tính huyền thoại, mang tính kỳ diệu và thực sự không phải là điều ai cũng có thể nghĩ tới, ngay cả vào đầu năm nay".
Một chính quyền thân thiện hơn với tiền điện tử có thể khuyến khích dòng tiền kỷ lục, nhiều giao dịch và tiền của các tổ chức hơn, vì các công ty tài chính truyền thống ít lo lắng hơn về việc bị các cơ quan quản lý phát hiện.
Tuy nhiên, ngành công nghiệp tiền điện tử có lịch sử lâu dài và đầy màu sắc trong việc thu hút tội phạm và tạo điều kiện cho các vụ lừa đảo. Nhiều giám đốc điều hành trong ngành đã bị buộc tội dân sự hoặc phải ngồi tù trong những năm gần đây. Việc Washington và có khả năng là cả Phố Wall chấp nhận tiền điện tử làm tăng nguy cơ các nhà đầu tư bình thường và tổ chức cuối cùng sẽ lại bị tổn hại một lần nữa.
“Sự kết hợp giữa tính hợp pháp cao hơn và quy định nhẹ nhàng là điều tôi thực sự lo lắng”, Eswar Prasad, thành viên cấp cao tại Viện Brookings cho biết. “Việc áp dụng rộng rãi hơn tiền mã hóa ở cả cấp độ bán lẻ và tổ chức chắc chắn có thể gây ra một số rủi ro”, ông nói thêm.
Khi ngày càng nhiều nhà đầu tư quay trở lại thị trường biến động, tác động của sự tụt giảm giá có thể còn bất lợi hơn so với các đợt suy thoái tiền điện tử trước đây nếu tài sản này ngày càng gắn chặt với hệ thống tài chính truyền thống.
Yadav cho biết: “Không chỉ [ngành công nghiệp tiền điện tử] quay trở lại mà nó còn được thể chế hóa”.
Trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, ngành công nghiệp tiền điện tử cảm thấy bị chính quyền Hoa Kỳ liệt vào danh sách đen.
Dưới sự lãnh đạo của Gary Gensler (Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ - SEC), người mà cái tên đã gây ra những tiếng la ó tại hội nghị bitcoin Abu Dhabi, SEC khẳng định rằng các công ty phải tuân thủ các quy tắc hiện hành quản lý thị trường tài chính.
Cơ quan quản lý đã khởi kiện một loạt các công ty tiền điện tử lớn bao gồm sàn giao dịch Coinbase và Kraken, công ty phần mềm Consensys và công ty thanh toán Ripple, chủ yếu cáo buộc họ bán chứng khoán chưa đăng ký. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ và các cơ quan chức năng khác cũng đã khởi kiện một số công ty.
Coy Garrison, đối tác tại Steptoe và cựu cố vấn của SEC, cho biết: "Những thứ như thế này sẽ phải dừng lại ngay lập tức [dưới thời Trump]".
Gensler cho biết ông sẽ từ chức vào ngày nhậm chức của Trump, sau khi tổng thống đắc cử tuyên bố việc sa thải ông sẽ là ưu tiên hàng đầu - khiến toàn ngành vui mừng.
“Đây là một khởi đầu mới theo nhiều cách,” Bill Hughes, cố vấn cấp cao tại Consensys, công ty đã bị kiện vào mùa hè, cho biết. “Chính quyền trước đã có lập trường cứng rắn đối với tiền điện tử,” ông nói thêm, và cuộc bầu cử của ông Trump đánh dấu “một sự tiến hóa từ cách mọi thứ rất đối kháng hiện nay sang lập trường thống nhất, ủng hộ thị trường”.
Các giám đốc điều hành tiền điện tử đang nhanh chóng lôi kéo Trump, trong đó Kris Marszalek, người đứng đầu sàn giao dịch Crypto.com, là người mới nhất gặp tổng thống đắc cử tại Florida.
Cũng như lời hùng biện của Trump, những người sùng bái tiền điện tử cũng rất phấn khích trước quan điểm của những người xung quanh ông, nhiều người trong số họ đã ủng hộ mạnh mẽ tiền kỹ thuật số.
Atkins, người từng giữ chức ủy viên SEC từ năm 2002 đến năm 2008, là thành viên ban cố vấn của công ty blockchain Securitize và nhóm giao dịch tiền điện tử The Digital Chamber.
Lựa chọn của Trump cho vị trí bộ trưởng thương mại, Howard Lutnick, đứng đầu công ty Phố Wall Cantor Fitzgerald, có mối quan hệ sâu sắc với gã khổng lồ tiền điện tử Tether. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent được ông lựa chọn đã lên tiếng ủng hộ ngành tài sản kỹ thuật số, nói rằng vào mùa hè này rằng "tiền điện tử là về sự tự do".
Elon Musk, một trong những người bạn thân thiết nhất của Trump và là người ủng hộ tiền điện tử lâu năm, đang điều hành Bộ Hiệu quả Chính phủ - một nhóm cố vấn mới có tên gợi nhớ đến memecoin Doge.
Trong khi đó, nhà đầu tư mạo hiểm David Sacks sẽ lãnh đạo các nỗ lực về tiền điện tử và trí tuệ nhân tạo với vai trò cố vấn.
“[Sacks] biết cách xây dựng và hiểu chính sách,” Tyler Winklevoss, đồng sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử Gemini, cho biết. “Ông ấy cũng rất sớm tham gia vào tiền điện tử và ủng hộ Trump để biến nước Mỹ thành nơi ủng hộ doanh nghiệp, ủng hộ đổi mới và ủng hộ tiền điện tử.”
Mike Novogratz, nhà sáng lập nhóm tiền điện tử Galaxy, cho biết: "Khi mọi người xung quanh đều thích ngành của chúng tôi, bạn phải nghĩ rằng những điều tốt đẹp sắp đến".
Sự chấp nhận tiền mã hóa mới ở Washington không phải là ngẫu nhiên. Việc ông Trump đắc cử đánh dấu đỉnh cao của nhiều tháng vận động hành lang có mục tiêu và hàng trăm triệu đô la mà các nhà đầu tư chi ra để đảm bảo chiến thắng cho các chính trị gia dễ tính ở Washington và trên khắp Hoa Kỳ.
Các ông trùm công nghệ từ các công ty đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz và Sequoia Capital đã quyên góp cho chiến dịch tranh cử của Trump, cùng với Jesse Powell, đồng sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử Kraken, và Tyler Winklevoss và anh trai sinh đôi của anh, Cameron, cũng đến từ Gemini.
Coinbase, Ripple và Andreessen Horowitz dẫn đầu hoạt động tài trợ cho nhóm ủng hộ tiền điện tử Fairshake, vốn đã phát triển thành một trong những Siêu PAC lớn nhất trong chu kỳ bầu cử Hoa Kỳ này, chi khoảng 135 triệu USD trong số 170 triệu USD huy động được.
Các khoản quyên góp đến từ các công ty đầu tư mạo hiểm Paradigm và Multicoin Capital, đơn vị điều hành stablecoin Circle, Ark của Cathie Wood và các nhà tạo lập thị trường Cumberland và Jump Crypto, nhấn mạnh chiều sâu và quy mô hỗ trợ của Fairshake.
Nhóm vận động hành lang Stand With Crypto do Coinbase hậu thuẫn đã ăn mừng chiến thắng của 294 chính trị gia ủng hộ tiền điện tử tại Quốc hội, so với 134 thành viên phản đối tiền điện tử. Stuart Alderoty, cố vấn chung tại Ripple cho biết: "Fairshake đã chứng minh được giá trị của mình".
Josh Vlasto, người phát ngôn của Fairshake, cho biết hoạt động của họ sẽ có "tác động rõ ràng và ngay lập tức" đến khả năng phê duyệt các quy định có lợi cho tiền điện tử của Quốc hội.
Nhóm này nhắm vào các chính trị gia chống tiền điện tử, mặc dù ít quảng cáo của họ thực sự đề cập đến các mã thông báo kỹ thuật số, thay vào đó tập trung vào các vấn đề như an ninh biên giới. Nhóm này đã chuẩn bị cho loạt cuộc bầu cử tiếp theo, đã huy động được 78 triệu USD cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026, với 25 triệu USD mới từ Ripple.
Các chiến dịch thường được xây dựng như một cuộc chiến đấu cho một cuộc cách mạng tài chính và cá nhân chống lại chế độ cũ kỹ, nhàm chán, phản ánh mục tiêu của tiền điện tử là được coi là sức mạnh mang tính chuyển đổi.
“Ai sẽ bảo vệ tiền điện tử ở Mỹ?” Stand With Crypto đặt câu hỏi trên trang web của mình.
Bây giờ, khi tiền đã được chi và các chính trị gia đã được bầu, các giám đốc điều hành tiền điện tử đang chuyển sự chú ý của họ sang việc thực hiện các hành động mà họ mong muốn.
Hilary Allen, giáo sư tại Khoa Luật thuộc Đại học Washington của Mỹ, cho biết: “Ngành công nghiệp này đã trả cho rất nhiều người rất nhiều tiền và sẽ mong đợi được nhìn thấy biên lai”.
Đứng đầu danh sách mong muốn là một SEC thân thiện hơn. Việc đề cử Atkins được ngành công nghiệp tiền điện tử ăn mừng, họ coi ông là người hiểu biết hơn và cởi mở hơn trong việc tạo ra các quy tắc về tài sản kỹ thuật số.
“Ông ấy chắc chắn hiểu được ngành này,” Carlos Domingos, giám đốc điều hành của Securitize, người đã làm việc với Atkins từ năm 2019, cho biết. “Paul là người ủng hộ việc hợp lý hóa quy định... [ông ấy] là người lắng nghe và đưa ra quyết định dựa trên phản hồi và [không] có ác cảm với ngành này.”
Domingos cho biết tâm trạng đã thay đổi trong SEC. Sau khi gặp một vài ủy viên vào tháng 12, “giọng điệu rất, rất khác, đó là, 'Hãy cho chúng tôi biết vấn đề của các bạn là gì', 'làm thế nào chúng ta có thể giải quyết những vấn đề đó?'”
Các nhà đầu tư cho biết họ muốn có các quy định nêu rõ loại tiền điện tử nào được coi là chứng khoán và do đó được quản lý theo luật pháp Hoa Kỳ - và phần lớn muốn tất cả các loại tiền điện tử không được coi là chứng khoán.
Các giám đốc điều hành muốn "có các quy tắc rõ ràng để tuân theo, để đảm bảo rằng họ sẽ không phải đối mặt với các hành động thực thi", Garrison nói. "Và lợi ích cho những người nắm giữ tiền điện tử là bạn có một bộ biện pháp bảo vệ cơ bản nhất định mà bạn biết các công ty này đang tuân thủ".
Trong nỗ lực đưa tiền điện tử trở nên phổ biến hơn, những người đam mê cũng muốn bãi bỏ SAB 121, quy tắc kế toán quy định rằng các tổ chức nắm giữ mã thông báo kỹ thuật số cho khách hàng phải coi chúng là các khoản nợ phải trả trong bảng cân đối kế toán của riêng họ.
Tài sản được lưu ký thường được hạch toán là các mục ngoài bảng cân đối kế toán nên quy định này đã khiến các ngân hàng lớn ở Phố Wall và các nhà quản lý quỹ cảnh giác với việc nắm giữ token. Những người ủng hộ hy vọng rằng việc bãi bỏ quy định này sẽ khiến họ cởi mở hơn trong việc nắm giữ token và mở ra làn sóng chấp nhận mới của Phố Wall.
Quốc hội đã thông qua việc bãi bỏ vào mùa hè này nhưng sau đó đã bị Biden phủ quyết. Các giám đốc điều hành hiện hy vọng Trump sẽ bỏ qua quy định này và thu hút các công ty lớn vào thị trường.
Tiếp cận các dịch vụ ngân hàng là một trọng tâm khác. Các công ty tiền điện tử đã lớn tiếng chỉ trích việc họ không thể sử dụng dịch vụ của các ngân hàng hàng đầu Hoa Kỳ, gọi đó là "Chiến dịch Chokepoint 2.0" và đổ lỗi cho chính phủ của ông Biden vì đã khiến các chủ nợ lớn chống lại họ.
Paul Grewal, giám đốc pháp lý tại Coinbase, người đã công bố các lá thư đã được biên tập từ Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang yêu cầu các bên cho vay vào năm 2022 "tạm dừng mọi hoạt động liên quan đến tài sản tiền điện tử", cho biết: "Chính quyền sắp tới có cơ hội đảo ngược rất nhiều quyết định chính sách tiền điện tử kém, chủ yếu trong số đó là các quyết định quản lý có động cơ chính trị như Chiến dịch Chokepoint 2.0".
Trong khi đó, luật mới bao gồm stablecoin - token thường được neo vào tiền tệ có chủ quyền - cũng nằm trong chương trình nghị sự, với các giám đốc điều hành hy vọng rằng các rào cản sẽ được đưa ra để quản lý việc phát hành của họ. Thị trường stablecoin đã tăng vọt lên hơn 200 tỷ USD, theo CCData.
“Việc lấp đầy khoảng trống đó thực sự rất quan trọng”, Dante Disparte, giám đốc chính sách toàn cầu tại công ty vận hành stablecoin Circle, cho biết. “Đô la kỹ thuật số sẽ có tính minh bạch về mặt pháp lý hơn ở châu Âu so với ở Hoa Kỳ”, ông nói, ám chỉ đến luật tiền điện tử mang tính bước ngoặt của EU bao gồm stablecoin và sẽ có hiệu lực vào năm 2025.
Ông nói thêm: "Tôi không thể tưởng tượng được một chính quyền coi nước Mỹ là trên hết lại để xảy ra tình trạng khoảng trống quốc tế như vậy".
Môi trường pháp lý thay đổi khiến các nhà đầu tư phấn khích trước viễn cảnh một loạt các nhà quản lý tài sản truyền thống lớn đổ xô vào tiền điện tử, đưa nó trở nên phổ biến.
Yadav cho biết: “Nó đã chuyển từ một loại tài sản đối với một số người đam mê sang một loại tài sản được các quan chức ủng hộ, các chính trị gia ủng hộ việc đưa nó vào xu hướng chính thống”.
Trên thực tế, quá trình phổ biến đã bắt đầu. Năm ngoái, SEC đã chấp thuận việc ra mắt các quỹ giao dịch trao đổi bitcoin và ether giao ngay - các sản phẩm được quản lý mà các nhà đầu tư đã rót tiền vào để tiếp cận với các mã thông báo tiền điện tử.
Quỹ bitcoin lớn nhất, BlackRock, đã tăng vọt lên nắm giữ gần 60 tỷ USD tài sản. Các khu vực khác cũng đã làm theo, và Hồng Kông đã ra mắt ETF bitcoin của riêng mình vào tháng 4 năm ngoái.
Theo hồ sơ, các quỹ hưu trí bao gồm Ban đầu tư tiểu bang Wisconsin và Hệ thống hưu trí tiểu bang Michigan đã bắt đầu nắm giữ bitcoin thông qua các quỹ này.
Giá bitcoin đạt mức 100.000 USD cũng đã thúc đẩy Fomo - nỗi sợ bỏ lỡ - trên thị trường, khi nhiều người đang đứng ngoài cuộc giờ đây đã nhanh chóng quay trở lại.
Richard Teng, giám đốc điều hành của Binance, sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, cho biết: "Quá trình thể chế hóa đã bắt đầu và động lực đó sẽ còn mạnh mẽ hơn nữa vào năm 2025".
Khi giá tiền điện tử giảm mạnh vào năm 2022 sau sự sụp đổ của sàn giao dịch FTX, chủ yếu là các nhà đầu tư thông thường và các công ty đầu tư mạo hiểm hỗ trợ FTX đã bị thiệt hại. Lần này, nhiều tổ chức hơn có thể gặp rủi ro.
Hiện nay, sự xuất hiện của các cơ quan giám sát thân thiện của Hoa Kỳ có nghĩa là những người ủng hộ tiền điện tử đang hy vọng rằng các quy tắc được nới lỏng sẽ thúc đẩy sự tham gia trên diện rộng của các ngân hàng Phố Wall, quỹ hưu trí, quỹ đầu cơ và các tổ chức khác, giải phóng hàng tỷ USD - và đẩy giá tiền điện tử lên cao hơn bao giờ hết. Điều này kéo theo rất nhiều rủi ro.
Prasad cho biết: “Hiện tại, việc SEC áp đặt [sự giám sát] tương đối chặt chẽ đối với khả năng hoạt động của họ chắc chắn là một hạn chế”.
“Những gì ngành công nghiệp tiền điện tử muốn là chịu sự giám sát của chính phủ nhưng sự giám sát đó khá yếu vì điều đó mang lại cho họ chính xác những gì họ muốn”, ông nói thêm. “Nó cho phép họ khuyến khích việc áp dụng rộng rãi hơn nhiều”.
Stablecoin nói riêng gây ra rủi ro tài chính hệ thống, xét đến quy mô của Kho bạc Hoa Kỳ hỗ trợ các token. Nếu có một cuộc chạy đua vào stablecoin, "nó có thể gây ra một chuỗi sự kiện cuối cùng làm mất ổn định nhiều bộ phận của hệ thống tài chính truyền thống", Prasad nói. Các nhà quản lý tiền lớn và nhà đầu tư bán lẻ có thể phải đối mặt với những khoản lỗ đáng kể trong đợt suy thoái tiếp theo.
Các cơ quan quản lý toàn cầu và ngân hàng trung ương đều nhận thức được điều này. "Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng bitcoin là một bong bóng đầu cơ sẽ vỡ vào một thời điểm nào đó", các quan chức Ngân hàng Trung ương Châu Âu đã viết gần đây.
Trong một bài đánh giá gần đây, Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York tuyên bố rằng khi tiền điện tử ngày càng gắn chặt với hệ thống tài chính truyền thống, những lỗ hổng do giá của chúng sụt giảm “có thể tạo ra tác động lan tỏa mạnh hơn đến các thị trường tài chính truyền thống và góp phần gây ra rủi ro hệ thống”.
“Mối quan tâm của tôi là khi điều này trở nên tích hợp hơn, chúng ta sẽ thế chấp các tài sản liên quan đến thế chấp từ năm 2008 và thế chấp tiền điện tử, vốn chỉ dễ biến động hơn”, Allen, một học giả cho biết. “Các chứng khoán được thế chấp bằng cách nào đó đã được gắn với một ngôi nhà trong khi tài sản tiền điện tử được tạo thành từ hư không”, bà nói thêm.
Cuối cùng, cũng có một yếu tố nghịch lý trong ý tưởng rằng một ngành công nghiệp ra đời từ mong muốn xây dựng một hệ thống tài chính thay thế tránh xa sự giám sát của nhà nước hiện đang hân hoan khi được chấp nhận bởi cơ quan có thể nói là lớn nhất: chính phủ Hoa Kỳ.
“Giá cả đang bị đẩy lên [cao] bởi sự thể chế hóa được nhà nước hậu thuẫn này,” Yadav nói. “Có một sự trớ trêu lớn trong đó.”
