Rối loạn lo âu là một trong những vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, nhiều bệnh lý cũng có thể gây ra các triệu chứng giống lo âu, như tim đập nhanh, khó thở, mệt mỏi hoặc chóng mặt. Dưới đây là 10 bệnh lý dễ gây nhầm lẫn là bệnh rối loạn lo âu.
Hội chứng nhịp tim nhanh tư thế đứng (POTS)
Hội chứng nhịp tim nhanh tư thế đứng là tình trạng nhịp tim tăng bất thường khi chuyển từ tư thế nằm sang tư thế đứng. Điều này có thể gây chóng mặt, choáng váng và tim đập nhanh, những triệu chứng cũng thường gặp trong rối loạn lo âu.
Chính vì sự tương đồng đó, hội chứng này đôi khi bị chẩn đoán sai thành lo âu hoặc cơn hoảng loạn, đặc biệt khi người bệnh xuất hiện các biểu hiện như tim đập dồn dập, mệt mỏi và mất thăng bằng.
Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở chỗ các triệu chứng của hội chứng nhịp tim nhanh tư thế đứng thường khởi phát khi thay đổi tư thế, kèm theo hiện tượng ngất hoặc suýt ngất. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm bàn nghiêng (tilt table test), một phương pháp giúp đánh giá phản ứng của tim và huyết áp khi thay đổi tư thế.
Nhịp xoang nhanh không thích hợp (IST)
Nhịp xoang nhanh không thích hợp xảy ra khi nhịp tim tăng cao bất thường mà không rõ nguyên nhân, gây cảm giác tim đập dồn dập và hồi hộp. Do nhịp tim nhanh cũng là một triệu chứng phổ biến trong rối loạn lo âu và cơn hoảng loạn, hội chứng này rất dễ bị chẩn đoán nhầm là lo âu.
Tuy nhiên, hội chứng nhịp xoang nhanh không thích hợp được phân biệt nhờ nhịp tim vẫn duy trì ở mức cao ngay cả khi nghỉ ngơi và không hề giảm đi dù không có yếu tố kích thích. Để phân biệt hội chứng này với nhịp tim nhanh do lo âu, các bác sĩ có thể sử dụng thiết bị theo dõi nhịp tim Holter hoặc điện tâm đồ (ECG).
Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung là tình trạng trong đó mô có cấu trúc giống lớp niêm mạc tử cung phát triển bất thường ở các vị trí khác trong cơ thể, thường là ở vùng chậu. Tình trạng này gây ra những cơn đau kéo dài. Trong nhiều trường hợp, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Người mắc lạc nội mạc tử cung cũng thường xuyên trải qua các vấn đề sức khỏe tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm hoặc căng thẳng mãn tính. Do triệu chứng đau mãn tính và mệt mỏi nên bệnh dễ bị nhầm lẫn với lo âu hoặc các vấn đề tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc đơn giản là chu kỳ kinh nguyệt nặng và đau.
Điểm đặc trưng của lạc nội mạc tử cung là các triệu chứng liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt và bao gồm đau vùng chậu dữ dội, kinh nguyệt ra nhiều và đau khi quan hệ tình dục. Việc chẩn đoán đòi hỏi thăm khám phụ khoa cẩn thận, kết hợp với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm hoặc nội soi.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Hội chứng buồng trứng đa nang là rối loạn nội tiết khiến buồng trứng to hơn bình thường và có nhiều nang nhỏ ở rìa ngoài. Những người mắc hội chứng này cũng thường gặp các vấn đề về tâm lý, đặc biệt là rối loạn lo âu.
Sự mất cân bằng hormone do hội chứng buồng trứng đa nang gây ra có thể dẫn đến những thay đổi về tâm trạng, cảm giác mệt mỏi và dễ cáu gắt. Mặc dù vậy, hội chứng buồng trứng đa nang có một số đặc điểm nhận biết riêng biệt, chẳng hạn như nồng độ testosterone cao bất thường (có thể phát hiện thông qua xét nghiệm máu), chu kỳ kinh nguyệt không đều, mọc lông nhiều, nổi mụn và tăng cân không kiểm soát.
Bệnh viêm ruột (IBD)
Bệnh viêm ruột là nhóm bệnh gây viêm mạn tính ở đường tiêu hóa bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại tràng. Bệnh có thể bị nhầm với rối loạn lo âu vì các triệu chứng như đau bụng, co thắt và mệt mỏi khiến người bệnh cảm thấy căng thẳng và lo lắng. Đồng thời, đau bụng cũng là một triệu chứng thường gặp ở người bị lo âu.
Bệnh viêm ruột có các biểu hiện đặc trưng gồm tiêu chảy mãn tính, phân có máu và sụt cân. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ thường chỉ định nội soi đại tràng kết hợp với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu.
Cường giáp
Cường giáp là tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức, sản xuất dư thừa hormone, từ đó làm tăng tốc độ trao đổi chất của cơ thể. Các triệu chứng như tim đập nhanh, bồn chồn, lo lắng và đổ mồ hôi thường khiến người bệnh bị nhầm lẫn với rối loạn lo âu.
Tuy nhiên, cường giáp có những dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt bao gồm run tay, sụt cân không rõ nguyên nhân, không chịu được nhiệt và sự xuất hiện của bướu cổ (tức tuyến giáp bị phì đại). Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu nhằm đánh giá nồng độ hormone tuyến giáp trong cơ thể.
Suy tuyến thượng thận
Suy tuyến thượng thận, trong đó có bệnh Addison, là tình trạng tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone, đặc biệt là cortisol. Các triệu chứng như mệt mỏi, yếu cơ và huyết áp thấp khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với rối loạn lo âu hoặc cơn hoảng loạn.
Dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt suy tuyến thượng thận gồm thèm muối, sụt cân và tăng sắc tố da (hiện tượng da trở nên sẫm màu hơn). Để xác định chính xác bệnh, bác sĩ cần tiến hành xét nghiệm máu nhằm đo lượng cortisol và hormone ACTH trong cơ thể.
Viêm cột sống dính khớp (AS)
Viêm cột sống dính khớp hay còn gọi là bệnh Bechterew là một dạng viêm khớp mạn tính chủ yếu ảnh hưởng đến cột sống. Bệnh gây ra các cơn đau kéo dài và tình trạng cứng khớp nghiêm trọng, làm giảm khả năng vận động và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cảm giác mệt mỏi và đau nhức liên tục có thể khiến người bệnh bị căng thẳng, dẫn đến việc nhầm lẫn các triệu chứng này với rối loạn lo âu.
Điểm đặc trưng của bệnh là triệu chứng đau lưng và cứng khớp thường được cải thiện khi vận động nhưng lại trở nên nghiêm trọng hơn khi nghỉ ngơi. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ dựa vào các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như X-quang hoặc MRI, đồng thời tiến hành xét nghiệm gen HLA-B27 để hỗ trợ xác định bệnh.
Bệnh Lyme
Bệnh Lyme là một căn bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Borrelia burgdorferi gây ra, lây truyền qua vết cắn của ve. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh theo thời gian.
Nhiều triệu chứng của bệnh Lyme như mệt mỏi, đau đầu, khó tập trung và hiện tượng “sương mù não” (brain fog) thường bị nhầm lẫn với các rối loạn tâm lý như lo âu hoặc trầm cảm. Người bệnh cũng có thể trải qua cảm giác dễ cáu gắt và lo lắng.
Điểm đặc trưng giúp phân biệt bệnh Lyme với các rối loạn tâm thần là sự xuất hiện của phát ban hình “mắt bò”, các cơn đau khớp và những triệu chứng giống cúm. Việc chẩn đoán chính xác dựa trên xét nghiệm máu để phát hiện kháng thể Lyme.
Bệnh đau cơ xơ hóa (Fibromyalgia)
Đây là một tình trạng mạn tính đặc trưng bởi các cơn đau cơ xương khớp lan tỏa, cảm giác mệt mỏi kéo dài và sự nhạy cảm tại những vùng nhất định trên cơ thể. Do đau đớn dai dẳng và mệt mỏi liên tục, người bệnh thường trải qua mức độ căng thẳng cao, dẫn đến các triệu chứng tương tự rối loạn lo âu.
Trên thực tế, lo âu và trầm cảm là những biểu hiện phổ biến ở người mắc bệnh đau cơ xơ hóa. Ngoài ra, các sự kiện sang chấn trong quá khứ cũng có thể là nguyên nhân khởi phát đồng thời cả đau cơ xơ hóa và rối loạn lo âu.
Đặc điểm nổi bật giúp phân biệt đau cơ xơ hóa là sự xuất hiện của các điểm đau cố định trên cơ thể, kèm theo rối loạn giấc ngủ và khó tập trung. Quá trình chẩn đoán thường dựa trên việc đánh giá mức độ đau theo các tiêu chí chuyên môn, đồng thời loại trừ các nguyên nhân bệnh lý khác có thể gây ra triệu chứng tương tự.
